Karl Kielblock

Karl Kielblock (* 23 Oktober 1907, Beaufort-Wes - † 26 November 1991, Strand^[1]) was 'n Afrikaanse skrywer van ontspanningslektuur. Hy skryf jeug- sowel as volwassefiksie. Verskeie van sy werke speel af teen 'n historiese agtergrond, hy lewer ook 'n beduidende bydrae tot die moord- en speurverhaalgenre in Afrikaans.^[2] Deur die loop van sy loopbaan verskyn daar meer as 40 boeke uit sy pen.^[3]

Lewe en werk

Karl August Kielblock is op 23 Oktober 1907 op Beaufort-Wes gebore as die naasjongste van elf kinders. Sy vader, ’n ingenieur by die poskantoor, is Herman Frederick Kielblock en sy moeder is Karoline Luïse, gebore Artz.^[3] Sy ouers praat meestal Duits maar ook Engels by die huis. In 1914 is sy vader oorlede, toe hy slegs sewe jaar oud is, waarna sy moeder alleen na die groot gesin moes omsien.

Hy ondergaan sy skoolopleiding op sy geboortedorp en matrikuleer in 1925 aan die Beaufort-Wes Boys High School. Met ’n lening studeer hy aan die Paarlse Onderwyskollege en bekwaam hom in 1927 as laerskoolonderwyser. Hy begin sy loopbaan as onderwyser in 1928 aan die Laerskool Hendrik Louw in die Strand in die Wes-Kaap en hou hier skool tot met sy aftrede as onderhoof aan die einde van 1967. Daar is slegs ’n onderbreking van ses maande, wanneer daar weens die groot leerlingtal by Hendrik Louw besluit word om af te stig en die Laerskool Lochnerhof in Julie 1956 tot stand kom. Vanaf Julie tot Desember 1956 neem hy dan waar as hoof aan hierdie skool.^[3]

Sy liefde vir skryf veroorsaak dat hy verskeie hoofskappe van die hand wys om sodoende genoeg tyd te hê om hom op sy skryfwerk toe te lê. Hy is ’n ywerige sportman en speel tennis, rugby, krieket, sokker en gholf. Vir jare is hy voorsitter van die Strand Tennisklub en word later lewenslange lid, terwyl hy ook by talle geleenthede die Bolandse Tenniskampioenskap in die Strand reël.^[3]

Verder is hy die laaste voorsitter van die ou Munisipale Biblioteek voordat dit deur die Provinsiale Biblioteek vervang is. Na sy aftrede in 1967 wy hy hom voltyds aan sy skryfwerk. In die Strand raak hy bevriend met Mikro, wat hom aanspoor om te skryf en ’n groot invloed op sy vorming as skrywer uitoefen.^[3]

Hy trou op 31 Maart 1939 met Susan Vera Abel, wat ook ’n onderwyseres by Laerskool Hendrik Louw is, en die egpaar het twee kinders, ’n seun (Johan) en ’n dogter (Suzette).

Karl Kielblock is op 27 November 1991 in die Strand oorlede.^[4][5][6]

Skryfwerk

Aanvanklik publiseer hy ’n aantal versies en kortverhale in tydskrifte. Hy spits hom later toe op die skryf van ontspanningsverhale wat deur sowel oud as jonk gelees kan word en eindelik word meer as veertig van sy boeke gepubliseer. Sy skryfloopbaan begin in alle erns wanneer hy sy leerlinge aanspreek oor hulle verbeeldinglose opstelle. Hulle vra hom toe hoe dit dan gedoen moet word en hy skryf paragrawe op die swartbord oor ’n pistoolskoot wat hulle hoor terwyl hulle op die strand speel. Hulle hardloop oor die sandduine om te kyk wat aangaan en hy beveel hulle om verder te skryf. Hy sou ook sy eie weergawe skryf. Die klas soebat hom toe om die “opstel” te voltooi en Die skat van Java, sy eerste boek, is die resultaat. Dit is ’n seerowerverhaal wat twee kere in gedramatiseerde vorm deur die SAUK se radiodiens uitgesaai is. Die legendariese skat van Java is aangedui op ’n skatkaart, maar die twee helftes is in die besit van twee manne wat aartsvyande van mekaar is en nie met mekaar wil saamwerk nie. Die gepaardgaande intriges soos die partye probeer om met lis die ander te uitoorlê sorg vir volop spanning en ’n vaartbelynde verhaal. Ongelukkig is die taal en styl van hierdie verhaal nog onbeholpe. Gideon Roos verwerk die boek vir die radio en dit word in 1938 uitgesaai. Die radioverwerkings is so gewild onder die jeug dat daar in Die Jongspan daaroor berig word, waarna hy die verhaal verwerk met ’n jong seun as held, wat in 1964 uitgegee word as Die verlore skat. Sy geskiedkundige en tegniese navorsing is altyd baie deeglik, sodat sy seeterme agter in hierdie boek die eerste keer is dat so iets in Afrikaans verskyn. Hy besoek ook die areas waar sy verhale afspeel voor die tyd. Soos Die skat van Java is baie van hierdie boeke spanningsverhale.

Spanningsverhale

Skuil in die skaduwees is ’n moderne spioenasieverhaal, waar luitenant Arné Herholdt van die Veiligheidspolisie ’n man agtervolg wat per valskerm in Suid-Afrika neergelaat word om ’n waardevolle pakkie in Kimberley te besorg.

Eben Lingar oorleef in Die Raaisel in die spieël ’n helikopterongeluk waarin sy neef Dirk sterf en sy gesig deur die vlamme vermink word. In die hospitaal word Eben vir Dirk aangesien en dit pas hom, want hy word verkeerdelik van die moord op sy oom verdink. Eben ondergaan plastiese snykunde en na sy ontslag word hy as Dirk ingetrek in ’n organisasie wat die landsveiligheid bedreig. Hy verkoop inligting oor eksperimentele wapentuig aan Shirley Groschke se ouers se ryk vriende wat hulle in staat sal stel om meer geld op die aandelebeurs te maak. Hulle is egter landsvyande en die Veiligheidspolisie kom op Eben se spoor.

Die erfenis vertel van ’n man wat diamante as erfenis ontvang, maar dan in allerhande intriges betrokke raak. Ross Burkard se vrou Marguerite verklaar onverwags dat sy hom gaan verlaat en sterf dan kort daarna in ’n raaiselagtige motorongeluk. Sy laat vir hom ’n unieke versameling diamante as erfenis na en hy het geen idee waar sy daaraan gekom het nie. In sy soektog na die waarheid ontmoet hy die weduwee Naomi Rykse, wat deur onbekendes geterroriseer word om haar grond in die hande te kry en haar kind ontvoer. Blykbaar weet hierdie terroriste ook van Marguerite en haar diamante.^[7]

Liefdesverhale

Sonia Clercq is ’n grappige liefdesverhaal met geestige situasies en gevatte dialoog. Sonia erf die plaas Verlatenheid van haar oom Jaap nadat sy haar verlowing met Giel Suter verbreek het. Haar familie raai haar af om in hierdie wilde wêreld te probeer oorleef, want Verlatenheid het sy naam verdien. Sy steur haar egter nie aan die waarskuwings nie. Uit die staanspoor lyk dit of alles teen haar is en gou bots sy met haar buurman, Joël Dancker.

Rivier van drome is ’n liefdesverhaal wat afspeel teen die agtergrond van die delwerye aan die oewers van die Vaalrivier. Lidia Lessiter daag vrou alleen op in hierdie ruwe manswêreld op soek na haar man Charl. Sy moes hulle plaas in die Oostelike Provinsie afgee aan skuldeisers en hulle enigste kind is dood aan ontbering. Charl is egter ’n swakkeling en ook hier op die delwerye staan Lidia effektief alleen. In hierdie omstandighede wonder sy of sy steeds getrou moet wees aan haar man, veral noudat ’n nuwe liefde op die horison verskyn.

Werke teen 'n historiese agtergrond

Verskeie van sy werke word teen ’n historiese agtergrond geplaas. Lodewyk Alleman se soektog speel af in die geskiedenis van Suidwes-Afrika (nou Namibië), in die tydperk nadat die kleurlingstamme in die omgewing van die Oranjerivier die rivier oorgesteek het, die Namastamme oorrompel het en al verder noordwaarts getrek het totdat hulle met die Herero-nasie gebots het. Lodewyk Alleman is ’n kleurlingseun wat in die barre suidelike geweste van hierdie land die skynbaar onmoontlike aandurf. Nadat hul jaggeselskap uitgemoor word deur ’n gewetenlose Nama-rowerbende, besef hy dat hulle sy vader se lewe gespaar het omdat hy as smid vir hulle baie nuttig is. Lodewyk onderneem om hom te gaan red. Op pad kry hy onverwagse hulp van die meisie, Eva Jonker, en haar geleerde ou donkie, ou Valetjie. Hy ontmoet ook vir Hendrik Witbooi, met sy strewe om ’n onafhanklike nasie te stig.

Rebel handel oor ’n Kaapse rebel ten tye van die Anglo-Boereoorlog en word in 1970 met die Scheepersprys vir Jeuglektuur bekroon. Gustaf Lubeck sluit by generaal Manie Maritz en sy manne aan en hulle behaal groot sukses. Gustaf het sy oog op ’n mooi nooi, maar haar ouers het ander politieke sienswyses as hy.

Die swaard verteer het ’n Bybelse agtergrond, met Joab, die leërowerste van Dawid en ’n groot nasionale stryder vir die eenheid en vryheid van sy volk, se lewensgeskiedenis as tema. Die eerste deel van die verhaal is denkbeeldig en beskryf hoe Joab aansluit by koning Saul se leër en saam met Jonatan veg om die Filistyne uit Israel te verdryf. Hy gaan dan na Gat om sy vader Kaleb, ’n wapensmid, te bevry en word gewond. Ná baie wedervaringe beland hy in Egipte en keer terug om sy volk te verenig en van sy vyande te verlos. Dan volg die geskiedenis van Joab soos dit in die Bybel opgeteken is. Kielblock gee in die boek ’n duidelike beeld van die lewenswyse en gewoontes van die tyd, in Egipte en ou Israel.

Daar het ’n ster verskyn is ’n roman met die Bybelse tema van die wyse manne wat uit die ooste getrek het om die krip in Bethlehem te besoek. Ninda en Isar is twee kinders wat na die verwoesting van hulle dorpie die woestyn tussen Babilon en Damaskus invaar om hulle vader te vind. Hy is een van die kameeldrywers van die wyse manne.

Die helder stad se agtergrond is die Kinderkruistog aan die begin van die dertiende eeu. Die hoofkarakter is ’n jong seun uit die suide van Nederland, Erwin, wat by die Kinderkruistog aansluit op soek na sy pleegsuster Uta. Die Kinderkruistog se deelnemers kom uit die hele Europa en is op pad om die Heilige Land uit die hande van die Turke te gaan bevry.

Verder put hy baie materiaal uit die tyd van die Hollandse besetting van die Kaap. In Die vreemdeling vertel die baasspelerige Abraham Lauffeld vir Jeanne de la Nois dat sy met niemand anders as hy sal trou nie. Sy verafsku hom, veral oor die wyse waarop hy sy teenstanders in tweegevegte om die lewe gebring het, maar weet nie hoe sy hom kan teëgaan nie. Haar broer en voog was volkome in sy mag, terwyl die ander mans aan die Kaap wat haar miskien sou wou help, bang was vir sy invloedryke vriende in die Kompanjie en sy dodelike behendigheid met die swaard. Toe daag die vreemdeling Jan Egmont asof uit die bloute op De Bos op.

Soos water op die grond vertel van die tydperk 1791–1795 en die Slag van Muizenberg waarmee die Engelse beheer oor die Kaap geneem het. Na die Franse Revolusie het die skynvoorspoed aan die Kaap in duie gestort en die burgers besef dat bankrotskap hulle in die gesig staar. In hierdie vroeë roman spreek Kielblock reeds verligte menings oor die rassekwessie uit en word die kleurlinge in ’n positiewe lig gestel. Petrus ten Rhyn neem deel aan die woelinge wat in hierdie jare in die land voorkom en hy het ’n ogie op die mooi Isabeau Bosch.

Adriaan Deneys is ’n geskiedkundig-romantiese verhaal uit die tyd van goewerneur Ryk Tulbagh. Kaptein Deneys moet die geheim van die gestrande skepe oplos. Intussen maak sy verhouding met die mooi ryk nooi Priscilla Reynders nie werklik vordering nie, want daar blyk onoorkomelike struikelblokke te wees.

Twintig Hollandse weesmeisies word in Nooi uit die vreemde na die Kaap gestuur om met onbekende Kompanjie-dienaars te trou. Anna van’t Rode is nie die mooiste onder hulle nie, maar haar sterk persoonlikheid en regverdigheidsin laat Pieter Barentz in haar belangstel. Anna wil egter hê dat Pieter gestraf moet word vir sy onverantwoordelike optrede teenoor die onbekende barones Gerda van Mecklenhof.

In Die lafaard is die bevelvoerder in Holland bekommerd oor die seerowerskepe wat die waters van die Indiese Oseaan naby die Kaap bedreig. Hulle stuur ’n vlootskip, die Cerberus, om ondersoek in te stel en die seerowers uit te delg. Die skip begin sink naby Madagaskar en die bevelvoerder, André Arnaux, en vier van sy bemanning slaag daarin om ’n vlot aanmekaar te timmer en die vlot dryf na Madagaskar, waar die seerowers skuilhou.

Vaandrig Freyn het vele wedervaringe in die Kaap, in die dae toe tweegevegte nog met die swaard beslis is.

Jasper le Feuvre-reeks

Die boeke oor Jasper le Feuvre en Guillam Woudberg gaan ook oor die vroeë Kaapse tydperk en die Jasper le Feuvre-reeks word vir televisie verfilm. Jasper le Feuvre is ’n ryk jongman en word deur Franse seerowers ontvoer. Die seerowers val ’n Hollandse skip aan en in die geharwar wat op hierdie geveg volg, laat ’n sterwende moeder haar baba-dogter in sy sorg. Jasper beland saam met die Hollandse kaptein, drie matrose en die baba dogtertjie op ’n reddingsboot. In die negentien dae wat die boot op die see ronddryf probeer Jasper alles in sy vermoë om die siek dogtertjie se lewe te red. Eindelik spoel hulle op die Afrika-kus uit en na vele ervaringe vind hy sy pad terug na die Kaap. Jasper is vasbeslote om wraak te neem op wie ook al vir sy ervarings verantwoordelik was, maar moet eers uitvind wie dit was. Intussen het die klein dogtertjie, Arline, groot geword en is sy verlief op die held wat haar lewe gered het. Hierdie verhaal word vir televisie verwerk en is in 1984 gebeeldsend.

Guillam Woudberg-reeks

Guillam Woudberg is ook vir televisie verfilm en in 1987 gebeeldsend. Die verhaal speel hom af aan die einde van die agtiende eeu tydens die kortstondige Republiek van Graaff-Reinet. Guillam Woudberg is ’n grensbewoner wat skielik hoor dat hy twee spogplase in die Boland geërf het. Die voorwaarde van die erflating is dat hy self op die plase moet woon, wat hy omseil deur ’n geriefshuwelik met ’n Bolandse meisie, Suzette Davel, te sluit. Hierdie stap en die spanning tussen die Engelse heersers en rebelle sorg vir baie aksie en ’n paar misverstande. Die verhaal word in ’n verkorte weergawe heruitgegee as Guillam Woudberg keer terug.

Lafras Cuyper-reeks

Die Lafras Cuyper-reeks speel ook af in die tyd van die vroeë Kaapse geskiedenis, met die sestienjarige Lafras Cuyper wat hom in Lafras Cuyper kanonnier vanuit die Kaap op ’n skip versteek en ’n nuwe lewe begin, dié van seeman. Sy ouers het gesterf in die pokke-epidemie van 1796 en daarna ook sy voog. Hy beraam dan die plan om te ontsnap van sy sluwe tante en wrede neef. Op see word hy ’n uitstekende kanonnier en die held van meer as een seeslag.^[8]

In Luitenant Lafras Cuyper word hy binne twee jaar bevorder tot luitenant op die kaperskip Jeanette. Sy sukses besorg hom twee gedugte vyande, naamlik die kaperkaptein La Goffe en die Engelse fregat Orpheus. Toe Lafras uitseil na die eiland waar ’n skat begrawe lê, volg hierdie twee skepe hom. Lafras word vasgekeer en moet veg om die skat te behou.

Lafras Cuyper en die Hirondelle verhaal sy avonture wanneer hy tydens die Napoleontiese Oorloë gevra word om ’n Franse gesant na Indië te neem aan boord van sy korvet, die Hirondelle.

Lafras Cuyper in die Britse lokval vertel hoe die Engelse bevelvoerders in Indië die kaperkaptein Lafras Cuyper vrees en besluit om drie skepe te stuur om hom gevange te neem. Die Hirondelle is egter die vinnigste korvet in die Indiese Oseaan en Lafras Cuyper kan ’n situasie vinnig opsom en daarop reageer.

Napoleon versoek Lafras in Lafras Cuyper in Frankryk om die bemanning van ’n Franse fregat wat deur die Engelse vasgekeer word op ’n eilandjie digby die Franse kus te ontset, ’n taak waarin hy self nie sukses kon behaal nie.

In Lafras Cuyper in Venesië moet Lafras na die eiland Rhodos om te onderhandel oor drie Franse offisiere wat daar as gyselaars aangehou word. Sy hart is egter in Venesië, waar die skone Justina op hom wag.

Misdaad en speurverhale

Kielblock is ook ’n baanbreker op die gebied van die misdaad- en speurverhaal, waar hy talle boeke skryf oor die speurder Frans Lindenhof, soos Moord op Eendevlei, Moord op Kroonbaai, Moord in Arcadia, Moord op Allesverloren, Moord op Geitjieskop, Onder die stil waters, Onrus op Rusdal, Mooier as die blomme, Die skaam man en Die vete.

Moord op Eendevlei word ook vir uitsending op televisie verfilm en is so gewild dat dit heruitgesaai word. Alwyn Jansen is bang vir vroumense, maar terwyl hy alleen op die strand is vra ’n mooi meisie hom om te maak asof hulle ou bekendes is. Hy speel saam, maar word later met ’n rewolwer gedreig en die meisie verdwyn skielik spoorloos. Frans Lindenhof ondersoek die saak.

In Moord op Kroonbaai gaan woon Sirke Ludeke op Kroonbaai nadat hy vermink is in ’n motorongeluk en verstoot is deur sy verloofde. Sy begeerte om ’n kluisenaarslewe te voer verdwyn wanneer hy afkom op die lyk van ’n pas vermoorde man. Frans Lindenhof pas die brokstukke van die lyk, die koms van Anna Storm na die dorp, die geheimsinnige Flecks en die Duitse duikbote aan die kus vindingryk aan mekaar.

Iemand probeer om Tos Ruyters in Onder die stil waters in die stil rivierwaters van Toringheuwel te verdrink. Tos het pas teruggekeer uit die Ooste en hom weer gevestig op sy geboortedorp, Toringheuwel. Daar is egter ’n valse storie in die koerant dat hy in Asië ’n harem aangehou het en die dorpenaars vermy hom soos die pes. Dit bied die geleentheid vir ’n bende skurke om hom te terroriseer, maar hy kan nie uitvind waarom nie, behalwe dat dit duidelik is dat groot geld op die spel is. Frans Lindenhof sal moet uitvind wat werklik aan die gang is.

Moord op Geitjieskop vertel van Eberhard Woltheim wat onverwags ’n fortuin erf. Dit lei tot afguns, haat en nyd en selfs twee aanslae op sy lewe. Wanneer daar wel ’n moord gepleeg word, ondersoek Frans Lindenhof die saak.

In Onrus op Rusdal vind hulle Johannes Volk se lyk by die grotte, nadat hy glo by Vlooibaai in die see geval het. Dit is egter onwaarskynlik dat sy lyk wind op sou dryf na die grotte toe en daar is verskeie ander tekens dat sy dood nie ’n blote ongeluk is nie.

Mooier as die blomme speel af in Namakwaland se blomtyd in die lente, maar daar is iets anders in hierdie streek wat groter belangstelling gaande maak, naamlik diamante. Die skilder Joachem Verbeek besoek die streek om te skilder, maar wanneer boewe se pakkie diamante wegraak, verdink die boewe hom. Frans Lindenhof probeer agter die kap van die byl kom.

In Die skaam man gaan hou die skaam Matthys Deurman, ’n vriend van Frans Lindenhof, vakansie op ’n Karoodorp. Hier ontmoet hy ’n jong vrou wat ’n stryd voer teen ’n rampokkerbende en hy word teësinnig by die intrige ingesleep. In ’n poging van die vrou om ’n familielid uit die bende se greep te red, raak sy by gevaarlike dinge betrokke. Hierdie verhaal is in 1979 vir die televisie verwerk.

Pierre Rahberg gaan in Die vete vir die eerste keer in sy lewe na sy oupa se plaas Rooivlei en bevind hom onmiddellik in die middel van ’n ou familievete. Vir meer as vyftig jaar haat die Boetsemas en die Rahbergs mekaar en daar het al snaakse dinge gebeur. Op die oomblik is die twisappel die dam wat die Rahbergs van plan is om in die rivier tussen die twee plase te bou. Pierre wil nie graag in die ongure twis betrokke raak nie, maar sy afgeleefde oupa maak staat op hom. Hy moet sorg dat die damwal opgerig word, anders gaan die Rahbergs se boerdery op Rooivlei weens gebrek aan water tot niet. Reeds die eerste dag moet Pierre vir geweerkoeëls koes en daarna tref een ramp na die ander die Rahbergs. As speurder Frans Lindenhof nie ’n handjie kom bysit nie, word die damwal dalk letterlik oor Pierre se dooie liggaam gebou.

Eerbewyse

In die Strand en ook in Bloemfontein word strate na Karl Kielblock vernoem.

Publikasies

Werke uit sy pen sluit in:^[9][10]

Sien ook

• Lys van Afrikaanse skrywers

Bronnelys

Boeke

• Beukes, W.D. (red.) Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk1988
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Nienaber, P.J. Hier is ons skrywers! Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Eerste uitgawe 1949
• Nienaber, P.J.; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
• Schoonees, P.C. Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging. J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch-Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)
• Van Biljon, Madeleine. Geliefde leesgoed. Quellerie-Uitgewers Edms. Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1996
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom. Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005

Tydskrifte en koerante

• Albrecht, Sybelle. Menige tot ridderlikheid aangespoor. Die Vaderland, 7 Junie 1984
• Davis, Heloïse. Aan Kielblock is daar geen einde nie. Bylae by Die Burger, 31 Mei 1984
• Joubert, Gideon. Karl Kielblock het ’n liefde vir die see by Jeug ingeskerp. Die Burger, 30 November 1991
• Smith, Francois. Onthou jy ‘Moord op Eendekuil’? Boeke-Insig. no.2 Somer 2008

Internet

• Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1991/11/27/5/2.html
• Du Plessis, Bertie Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1991/12/5/2/6.html Geargiveer 17 September 2012 op Wayback Machine
• Joubert, Gideon Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1991/11/30/6/1.html

Ongepubliseerde dokumente

• Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein. Kielblock, Karl – Biografie.

Verwysings