Russiese Ryk

Российская империя
Rossiiskaja Imperija
Russiese Ryk

← 1721 – 1917 →
Vlag Wapen
Leuse: Съ нами Богъ! (Russies vir: "God is met ons!")
Volkslied: Боже, Царя храни! (Russies vir: "God beskerm die Tsaar!")
Die Russiese Ryk in sy grootste uitbreiding in 1914
Hoofstad	Sint Petersburg (1721–1728) Moskou (1728–1730) Sint Petersburg (1730–1917)
Taal/Tale	Russies Fins (Finland) Pools (Pole)
Regering	Monargie
Wetgewer	Regerende Senaat
Historiese tydperk	Nuwe Tyd
- Verdrag van Nystad	11 Oktober 1721
- Russiese Rewolusie	25 Oktober 1917
Oppervlakte
- 1866	23 700 000 km2 9 150 621 sq mi
- 1916	21 799 825 km2 8 416 959 sq mi
Bevolking
- 1866 skatting	181 537 800
Digtheid	7,7 /km²  19,8 /sq mi
Geldeenheid	Russiese roebel

Die Russiese Ryk (moderne Russies: Российская империя, transliterasie: Rossiiskaja Imperija) was ’n staat wat van 1721 tot met die Russiese Rewolusie van 1917 bestaan het. Dit was die opvolger van die Tsaredom van Rusland en die voorganger van die Sowjetunie.

Die Russiese Ryk was een van die grootstes in die geskiedenis. Op een tydstip in 1866 het dit van Oos-Europa, oor Noord-Asië tot in Noord-Amerika gestrek. Aan die begin van die 19de eeu was Rusland die grootste land in die wêreld en het dit van die Arktiese Oseaan in die noorde tot by die Swartsee in die suide gestrek en van die Oossee in die weste tot by die Stille Oseaan in die ooste. Oor hierdie uitgestrekte ryk was die ryk se 150 miljoen onderdane gestrooi: van arm, ongeletterde plattelanders tot ryk adellike families. Die ryk, met die keiser aan die hoof, was een van die laaste absolute monargieë in Europa.

Die Russiese Ryk was die natuurlike opvolger van die Tsaredom van Rusland. Hoewel tsaar Pieter I die ryk eers amptelik ná die Verdrag van Nystad (1721) geproklameer het, meen sommige geskiedkundiges dat dit eintlik ontstaan het toe Pieter I die troon vroeg in 1682 bestyg het.

Die administratiewe grense van Europese Rusland, Finland uitgesluit, het rofweg die natuurlike grense van die Oos-Europese vlaktes gevolg. In die noorde het dit die Arktiese Oseaan ontmoet (die eilande van Nowaja Semlja, Kolgoejef en Waigatsj het ook daartoe behoort), maar die Karasee is as deel van Siberië beskou. In die ooste was daar die ryk se Asiatiese heerskappye: Siberië en die Kirgisiese steppe; albei was egter deur die Oeralgebergte, die Oeralrivier en die Kaspiese See van die Russiese Ryk geskei. Die administratiewe grens het egter gedeeltelik gestrek tot aan die Siberiese hang van die Oeralgebergte in Asië. In die suide was daar die Swartsee en die Kaukasus; laasgenoemde is deur die Manitsj-laagte van die ryk geskei. Dié laagte het in Post-Plioseense tye die See van Azof met die Kaspiese See verbind. Die westelike grens was suiwer konvensioneel: dit het die skiereiland van Kola gekruis vanaf die Varangerfjord tot by die Golf van Botnië; daarvandaan het dit gestrek tot by die Koerse strandmeer in die Suidelike Oossee en daarvandaan tot by die mond van die Donau. Uit die Donau het dit in ’n sirkelvorm na die Weste geswaai om Pole te omarm en Rusland van Pruise, Oostenrykse Galisië en Roemenië te skei.