Guerras Carlistas

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo u sección ha menester d'un wikificato con un formato adecuato a lo manual d'estilo de Biquipedia.
Por favor, edita-lo ta cumplir con ellas. No borres iste aviso dica que no l'haigas feito. Colabora wikificando!
Cincomarzada, en a Primera Guerra Carlista

As Guerras Carlistas estioron tres guerras que se desvinioron en Espanya en o sieglo XIX, en especial en o nord-este, y estioron l'orichen d'o movimiento politico carlista.

Mientes o Trienio Liberal (1820-23), os sectors absolutistas organizoron as partitas reyalistas, que tenioron un amplo refirme en as comarcas interiors de Catalunya. A insurrección se reprenió con a Guerra dels Malcontents (1827).

  • A Primera Guerra Carlista (1833-1839) encomenzó a la muerte de Ferrando VII. Este conflicto encaró a los carlistas, partidarios d'os dreitos dinasticos de Carlos María Isidro, chermano d'o monarca difunto, y os isabelins u cristins, defensors d'os dreitos de su filla Isabel II, como resultato d'a proclamacio´n d'a Pragmatica Sanción (1830), que heba abolito a lei salica d'a Borbón, seguntes a cual a succesión heba d'estar siempre masculina. Destacoron as accions militars l'aria montanyosa entre Aragón, Catalunya y Valencia, en poder de Ramón Cabrera, o tigre del maestrazgo.
  • A Segunda Guerra Carlista (1846-1849), se desvinió tamién en Catalunya, on tamién se dició Guerra dels Matiners.
  • Mientres a Tercera Guerra Carlista (1872-1876), as fuerzas carlistas plegoron a ocupar bellas ciudaz d'a Catalunya interior. Isabel II d'Espanya yera a l'exilio y o rei Amadeu I, monarca dende 1871, no yera guaire popular. Carlos VII, nidgo de Carles Maria Isidro de Borbón, prometió a catalans, valencianos y aragoneses o retorno d'os fueros y as constitucions que heba abolito Felipe V.

Veyer tamién

Fuents