Akureyri

Akureyri
Alministración
País insular	Islandia
Rexones	Norðurland Eystra
Tipu d'entidá	ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu	Ásthildur Sturludóttir
Nome oficial	Akureyri (is)
Nome llocal	Akureyri (is); Akureyrarbær (is)
Códigu postal	600, 603 y 630
Xeografía
Coordenaes	65°41′N 18°06′W / 65.68°N 18.1°O
	Akureyri Akureyri (Islandia)
Superficie	138 km²
Altitú	40 m
Demografía
Población	19 893 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	65.01% de Norðurland Eystra; 5.46% de Islandia
Densidá	144,15 hab/km²
Más información
Fundación	1786 (Xulianu)
Estaya horaria	UTC±00:00
Llocalidaes hermaniaes	Ålesund, Gimli, Lahti, Múrmansk, Randers, Västerås, Narsaq, Vágur (es) , Curitiba, Hafnarfjörður y Çeşme
	akureyri.is

Akureyri ye una ciudá d'Islandia, asitiada na mariña de la rexón de Norðurland Eystra. Ye'l cuartu centru urbanu del país, tres Reikiavik, Hafnarfjörður y Kópavogur, con una población de 18.869 habitantes n'avientu de 2015.

Ta asitiada nel llau oeste del fiordu Eyjafjörður, xusto na so base, y a veres del ríu Glerá. Ta arrodiada de montes, de les cualos les mayores son Súlur con 1.213 msnm, y Hlíðarfjall con 1.116 msnm.

A pesar d'asitiase nel norte d'Islandia, mui cerca del círculu polar árticu, tien un clima oceánicu relativamente más templáu que'l restu del país y a la so zona xeográfica correspondiente. Esto debe a la so situación nun fiordu protexíu. El so puertu d'agües llibres que nun se conxelen xugó un importante rol na historia del país. Cuenta col principal aeropuertu de la rexón.

Historia

Establecida en 1602 como puntu de comerciu con Dinamarca, nun llogró l'estatutu de ciudá hasta 1786. Sicasí l'área de la ciudá foi un asentamientu viquingu dende muncho primero, unu de les muertes más importantes de la era viquinga nel llugar ye una pequeña escultura de bronce del dios nórdicu Thor, comúnmente llamada Estatua de Eyrarland.

Foi yá nel sieglu XIX cuando la ciudá esperimentó un gran desarrollu, en gran parte pol fin de les restricciones monopolistes impuestes pola corona. Poco dempués de 1840 convertir nun importante centru industrial, estremándose en dos zones bien diferencies: los comerciantes moraben na zona sur de Akureyri, ente que les clases trabayador facer na zona norte.

En 1900 la ciudá sufrió nuevos cambeos cola creación de la compañía Kaupfélag Eyfirðinga og Akureyrar. En 1928 inauguróse'l aeropuertu de la llocalidá.

Anguaño, y a pesar de siguir dedicándose al sector industrial, la ciudá apostó pola implantación de sectores dedicaos a les nueves teunoloxíes, según promover el turismu.

Ye dignu de visitar el xardín botánicu Lystigardur Akureyrar. Ente los principales monumentos de la ciudá destaca la ilesia d'Akureyri (Akureyrarkirkja) que ye'l principal templu de la ciudá, y pertenez a la Ilesia Nacional d'Islandia, de ritu luteranu evanxélicu.

Población

Akureyri tien una población de 18.869 en base al censu de 8 d'avientu de 2015. La población en 1910 yera 2.239, aumentando a 7.711 en 1950 y 16.756 en 2005. El 20% de la población activa ta emplegada nes industries de servicios.

El 1 de payares 2015 la población de la zona 600 códigu postal (Akureyri) yera 9689. El 1 d'avientu 2015 la población de la zona 601 códigu postal (Akureyri) foi 2.413.

El 30 de payares 2015 la población de la zona 603 códigu postal (tamién Akureyri) foi 7375. El Códigu Postal 602 utilizar pa les caxes de la oficina de correos y nun ta acomuñada con una área xeográfica específica. Había 8.641 varones y 8.779 muyeres en Akureyri el 9 d'avientu de 2015. La mortalidá esi añu foi de 44 homes y 69 muyeres. En 2008 producióse una emigración de 1.098 persones , a vegada tamién hubo una inmigración de 1.176. La resultancia estadística foi d'una migración neta de 78 persones.

Xeografía

Akureyri ta asitiáu nes coordenaes 65°41′N 18°06′W / 65.683°N 18.100°O / 65.683; -18.100 (cerca de la llende imaxinaria col círculu polar árticu) y asítiase nel llau oeste del estremu interior de fiordu Eyjafjörður, nel este de la península de Tröllaskagi.

Ta arrodiáu de montes, el ser más altu Kista (1.447 metros) y otru picu de 1.538 metros a la cabeza de Glerádalur. Hai una estrecha franxa costera de terrén llanu; l'interior atopa una llomba empinada, pero baxa.

En dómines anteriores a poques llingües de tierra (islandés: Eyri, asina Akur-Eyri) sobresalía de la mariña estrechu, pero una gran cantidá de tierra yá se ganó al mar polo qu'anguaño la llinia de mariña ye más uniforme sacante la más grande, Oddeyri, que foi formáu pel ríu Glera que traviesa la ciudá. Créese que'l nome de la ciudá derívase posiblemente del nome d'un campu que puede ser asitiáu cerca de dalgunos de los llugares protexíos pel ríu.

El brazu de mar ente Oddeyri y el final del fiordu conozse como Pollurinn ("la piscina") y ye conocida por vientu n'aselu y un bon puertu natural. Akureyri güei céntrase en Ráðhústorg (Plaza del Conceyu), cerca de la esquina noroeste de Pollurinn. Los distritos d'Akureyri son: Innbær, la parte más antigua de la ciudá na franxa de tierra ente la llomba y Pollurinn al sur de la zona central; Brekkan, nel visu de la llomba; Oddeyri na península del mesmu nome; y Glerárhverfi na oriella norte de la Glera (tamién conocíu coloquialmente como Þorpið, 'el pueblu').

Por cuenta de que la posición de la ciudá allúgase a la fin d'un llargu fiordu arrodiáu d'altos montes, el clima ye de fechu más templáu que la mariña, anque con una menor influyencia oceánica. Esto significa mayores variaciones na temperatura (branos templaos, iviernos más fríos) qu'en munches otres partes habitaes d'Islandia. Sicasí, los montes protexen a la ciudá de los vientos fuertes.

El clima relativamente templáu (pa la so llatitú) lo que dexa a los xardinos botánicos a floriar ensin necesidá d'un ivernaderu. [13] L'área alredor d'Akureyri tien unu de los climes más templaos n'Islandia a pesar de que nun ta a más de 100 km (62 milles) del círculu árticu.

Economía

La industria pesquero foi históricamente un gran ya importante parte de la economía llocal. Nos últimos años, tamién empezaron otros servicios industrial y comercial. La educación cimera ye tamién un sector en crecedera na economía llocal. El venti per cientu de la fuercia de trabayu ta na industria de servicios.

Dos de los cinco compañíes pesqueres más grandes d'Islandia tienen la so sede en Akureyri. El puertu llibre de xelu ye un factor que contribúi. Otres grandes empreses en Akureyri inclúin Samherji, Norðurmjólk, Brim hf, y Vífilfell, la cervecería más grande d'Islandia. Sjúkrahús Akureyrar (FSA Hospital / Akureyri) ye una importante fonte d'empléu na zona y ye unu de los dos hospitales principales d'Islandia.

Les corporaciones paguen un tipu impositivu del 18% pal gobiernu nacional, que ye unu de los más baxos del mundu. Nun esisten impuestos a les empreses locales adicionales. Impuestu sobre Bienes Inmuebles, nel 1,99%, representa la mayor parte de la base imponible.

Un déficit de les alministraciones locales de ISK mil millones (US $ 9 millones) foi antemanáu en 2009 que provocó un retayu nos sueldos del alcalde, conceyales, y el comité miembros nun 10% y los aumentos nos impuestos locales y los impuestos de propiedá.

Tresporte

Nel aeropuertu d'Akureyri atópase la sede de l'aereollinia Mýflug Air. En temporada, tamién recibe vuelos d'Air Iceland.

Persones destacaes

Heiðar Helguson, futbolista de la Seleición de fútbol d'Islandia.
Jón Jósep Snæbjörnsson, cantante y representante d'Islandia n'Eurovisión en 2004 y 2012.

Institutos y universidaes

Menntaskólinn á Akureyri
Verkmenntaskólinn á Akureyri
Háskólinn á Akureyri

Clima

Esta llocalidá, y polo xeneral Islandia, escapen al calentamientu rexonal típicu d'Eurasia, productu de la contaminación atmosférica. Al nun tar el so estación meteo cerca d'islles de calor urbanu, nun tener la típica deriva productu de la urbanización.

Sicasí, por causa de la elevada llatitú, la cercanía al polu y el tar na mariña opuesta a la influyencia templada de la corriente del Golfu, la ciudá tien un clima oceánicu subpolar (Koppen: CFC), carauterizada per iviernu bien fríos y branos frescos. La temperatura medio añal en Akureyri ye de 1.6 °C. La capa de nieve empieza a formase a metá d'ochobre y desfaise a finales d'abril; sicasí, la nieve nos picos de los montes alredor d'Akureyri puede permanecer mientres tol añu. Akureyri ye una ciudá bien borrinosa, con un permediu de namái 1.027 hores de sol al añu, ensin apenes sol ente payares y febreru, pero la precipitación ye enforma menor que nel sur d'Islandia por cuenta de que los vientos dominantes son del sur - ye tan solo la quinta parte como en Vik I Myrdal.

Parámetros climáticos permediu d'Akureyri, Iceland
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	0.8	1.2	3.9	7.8	11.6	14.7	21.4	19.5	12.6	6.5	2.6	0.3	'
Temperatura máxima media (°C)	-4.9	-2.7	-1.1	5.4	9.5	13.2	14.5	11.9	8.9	4.3	0.9	-2.3	4.8
Temperatura media (°C)	-8.2	-5.5	-2.3	1.6	4.5	8.1	10.5	10.7	4.3	2.0	-3.4	-7.9	1.2
Temperatura mínima media (°C)	-15.5	-11.7	-8.2	-2.5	0.3	3.0	1.5	-1.1	-8.3	-10.4	-14.1	-13.9	-6.7
Temperatura mínima absoluta (°C)	-23.5	-21.7	-19.0	-17.2	-12.4	-3.0	0.0	-4.2	-9.5	-15.6	-19.5	-22.2	'
Precipitación total (mm)	55.2	42.5	43.3	29.2	19.3	28.2	33.0	34.1	39.1	58.0	54.2	52.8	488.9
Díes de precipitaciones (≥ 1.0mm)	11.1	8.3	9.8	6.2	4.8	6.4	7.3	7.1	7.9	11.0	10.9	11.3	102.1
Hores de sol	4.2	36.4	77.5	129.0	173.6	177.0	158.1	136.4	84.0	52.7	12.0	1.1	1042
Fonte nº1: Hong Kong Observatory^[2]
Fonte nº2: Icelandic Meteorological Office (IMO)