Баҡыр ҡуңыҙҙар
| Баҡыр ҡуңыҙ |
Cetonia aurata |
| Фәнни классификация |
|---|
арауыҡтағы ранг
| Суб-батшалыҡ: | Эуметазойҙар |
| Юғары класс: | Алты аяҡлылар |
| Подкласс: | Асыҡ яңаҡ һөйәклеләр |
| Инфракласс: | Ҡанатлы бөжәктәр |
| Инфраотряд: | Scarabaeiformia |
| Юғары ғаилә: | Scarabaeoidea |
|
| Халыҡ-ара фәнни исеме |
|---|
|
Cetoniinae Leach, 1815
|
| Номенклатура тибы |
|---|
|
Cetonia
|
| Трибалар: |
|---|
- Cetoniini
- Cremastocheilini
- Diplognathini
- Goliathini
- Gymnetini
- Phaedimini
- Schizorhinini
- Stenotarsiini
- Taenioderini
- Trichiini
- Valgini
- Xiphoscelidini
|
|
|
|
Баҡыр ҡуңыҙҙар (лат. Cetoniinae, (рус. Бронзовки) — бөтә ер йөҙөндә йәшәй торған, күпселеге йәшкелт баҡыр төҫөндә булған, ҡайһы берҙәре ҡоротҡос булған ҡуңыҙҙар[1]; ҡаты ҡанатлы пластинка мыйыҡлылар аҫ ғаиләһендеге бөжәктәр.
Асыҡ металл төҫө хас. Ҡанат өҫлөктәре уйылған. Осҡан ваҡытта ҡанаттары шунан сыға, өҫкө ҡаты ҡанаттары арҡаға һалына. Донъя фаунаһында 2600 -ҙән артыҡ төрө иҫепләнә. Ҡуңыҙҙар сәскәләр, ағастан ағып сыҡҡан шайыҡса менән туҡланалар, йәш япраҡтар һәм емештәрҙе кимерәләр. Ҡорттары «С» һамаҡ, аяҡтарында тырнаҡтары юҡ, арҡаларында хәрәкәтләнергә һәләтле, серек үҙағаста, ағас ҡыуышлыҡтарында, тупраҡта, ҡойолған япраҡ түшәлмәһендә, ҡырмыҫҡа ояларында үҫә. Алтын һымаҡ ҡуңыҙ (Cetonia aurata) 15-20 мм ҙурлығында була. Төҫө йәшелдән ерән ҡыҙылға, зәңгәргә йәки ҡараға үҙгәреүсән, ҡанат өҫтәрендә арҡыры аҡ таптары бар. Йөнтәҫ ҡуңыҙ (Epicometis hima), баҡыр ҡуңыҙ (Potosia metallica), һаҫы баҡыр ҡуңыҙ (Oxythyrea funesta), йәшел баҡыр ҡуңыҙ (P. aeruginosa), төрҙәре осорай.
Иҫкәрмәләр
- ↑ Терминологический словарь по зоологии. Русско-башкирский и башкирско-русский (Т.Г.Баишев, 1952)
Сығанаҡ
Әҙәбиәт
- Определитель насекомых Европейской части СССР. М.-Л., 1965. Т. 2.
