Васіль Пятровіч Стасаў

Васіль Пятровіч Стасаў
Дата нараджэння	24 ліпеня (4 жніўня) 1769
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя[1]
Дата смерці	24 жніўня (5 верасня) 1848 (79 гадоў)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя[1]
Месца пахавання	Ціхвінскія могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Дзеці	Уладзімір Васілевіч Стасаў, Надзея Васільеўна Стасава[d], Дзмітрый Васільеўвіч Стасаў[d], Q121418624? і Q121418524?
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Санкт-Пецярбург, Кіеў, Патсдам, Грузіна
Архітэктурны стыль	Класіцызм, ранні рускі стыль
Уплыў на	Q72650546?
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Васіль Пятровіч Стасаў (24 ліпеня (4 жніўня) 1769, Масква — 24 жніўня (5 верасня) 1848, Санкт-Пецярбург) — рускі архітэктар, прадстаўнік класіцызму.

Нарадзіўся ў небагатай дваранскай сям’і: бацька, Пётр Фёдаравіч Стасаў, служыў у вотчыннай канцылярыі — падканцылярыстам (памочнікам пісара), маці, Ганна Анціп’еўна, паходзіла з роду Прыклонскіх. Мелі радавое сяло Сакалова, пад Серпухавам.

Да 1783 года вучыўся ў гімназіі пры Маскоўскім універсітэце  (руск.) (бел.; у 1783 годзе памёр бацька, а неўзабаве і старэйшы брат, які служыў у марскім флоце. 14 лютага 1873 Васіль Стасаў паступіў на службу ў Экспедыцыю архітэктурных спраў, кіраваную С. А. Карыным — у пасадзе «архітэктара капрала» (чарцёжніка); у 1790 годзе ён ужо памочнік архітэктара^[2].

У 1794 годзе некалькі месяцаў адбываў вайсковую павіннасць ў Праабражэнскім палку ў Санкт-Пецярбургу. У студзені 1795 паступіў на службу ў Дэпартамент герольдыі. З 1797 В. П. Стасаў пачаў службу Калежскім сакратаром у Галоўнай салянай канторы.

У Санкт-Пецярбургу Стасавым былі пабудаваны комплекс будынкаў Акадэміі навук на Васільеўскім востраве, Ямскі рынак на Раз’езднай вуліцы (1817—1819), Паўлаўскія казармы на Марсавым поле (1817—1821), Спаса-Праабражэнскі сабор (1827—1829), Троіца-Ізмайлаўскі сабор (1828—1835), Нарвскія трыумфальныя вароты (1827—1834) і Маскоўскія трыумфальныя вароты (1834—1838). Пабудовы Стасава адрозніваюцца прадстаўнічасцю, урачыстасцю архітэктурных формаў. Развіваючы ідэі рускага ампіру, Стасаў часта звяртаўся да строгіх форм дарыйскага ордэра.

У Царскім Сяле В. Стасаў аформіў шэраг інтэр’ераў Екацярынінскага і Аляксандраўскага палацаў, займаўся перабудовай Кітайскай вёскі (1817—1822). Па яго праекце былі пабудаваныя вароты «Ласкава маім калегам» (1817), Манеж, Вялікая аранжарэя.

Па праектах Стасава пабудаваны правіянцкія склады ў Маскве (1821—1835), праведзена перабудова рэзідэнцыі віленскага генерал-губернатара (1824—1832, цяпер рэзідэнцыя прэзідэнта Літвы). У 1836-41 Стасаў спраектаваў Троіцкі сабор у Гельмязаве (Палтаўскай губерні).

• Ста́саў Васіль Пятровіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 167—168. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Стасов Василий Петрович // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Популярная художественная энциклопедия / Под ред. Полевого В. М. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1986. (руск.)

• Василий Стасов (руск.) // Праект «Культура. РФ»
• Стасов Василий Петрович // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)