Заліў Амундсена

Заліў Амундсена
англ. Amundsen Gulf
77°30′00″ пн. ш. 122°30′00″ з. д.HGЯO
Вышэйстаячая акваторыяПаўночны Ледавіты акіян
Краіна
Тыпзаліў 
Даўжыня берагавой лініі445 км
Найбольшая глыбіня285 м
УпадаюцьХортан, Харнадэй 
Заліў Амундсена (Канада)
Заліў Амундсена
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Заліў Амундсена (англ.: Amundsen Gulf) — заліў Паўночнага Ледавітага акіяна, паміж берагамі Канады і астравамі Банкс і Вікторыя[1].

Спадарожнікавы здымак заліва Амундсена

Заліў быў адкрыты ў 1826 годзе палярнымі даследчыкамі Джонам Франкліным і Джонам Рычардсанам, які нанёс на карту частку берагавой лініі заліва. У 1850 годзе праз заліў з захаду на ўсход на караблі «Інвесцігейтар» прайшла экспедыцыя Роберта Мак-Клура, якая ўпершыню пераадолела Паўночна-Заходні праход на караблі і санях[2]. Праліў названы ў гонар вядомага палярнага даследчыка Руаля Амундсена, які даследаваў заліў у канцы свайго знакамітага падарожжа па Паўночна-Заходняй праходу 1903—1905 гадоў[3].

Геаграфія

Узбярэжжа заліва Амундсена падзелена паміж двума тэрыторыямі Канады — Нунавутам і Паўночна-Заходнімі тэрыторыямі. Заліў злучаецца на ўсходзе з пралівам Долфін-энд-Юніён, на поўначы — з пралівам Прынца Уэльскага. Мае мноства заліваў і бухт — залівы Франклін і Дарнлі (мацерыковая частка), бухты Дэ-Салі і Тысіджэр (востраў Банкс), залівы Уолкер, Мінта, Прынс-Альберт (востраў Вікторыя).

Даўжыня каля 445 км, найбольшая шырыня 213 км. Глыбіня да 285 м. Вышыня прыліваў 0,2—0,3 м.

Большую частку года ўкрыты лёдам. У заліў ўпадаюць шматлікія рэкі, самыя буйныя з якіх — Хортан[4] і Харнадэй. Заліў ўваходзіць у экасістэму мора Бафорта[5].

У прыбярэжнай паласе — здабыча нафты і газу.

Зноскі

  1. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1.
  2. ↑ Encyclopedia Britannica. Amundsen Gulf
  3. ↑ The Canadian Encyclopedia. Roald Amundsen Crosses the Northwest Passage Архівавана 26 жніўня 2011.
  4. ↑ Canadian Encyclopedia. Horton River(недаступная спасылка)
  5. ↑ У Encyclopedia Britannica заліў Амундсена называюць «працягам мора Бафорта», у Геаграфічнай энцыклапедыі пра яго напісана: «Адносяць к залівам мора Бафорта», а ў аналагічным артыкуле Вялікай Савецкай Энцыклапедыі мора Бафорта не згадваецца

Літаратура

  • Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 26. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)