Звязда (газета)

«Звязда»
Тып	штодзённая газета[d]
Уладальнік	Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь
Выдавец	Выдавецкі дом «Звязда»[1]
Краіна	Беларусь[2]
Галоўны рэдактар	Алесь Мікалаевіч Карлюкевіч[3]
Заснавана	27 ліпеня (9 жніўня) 1917
Мова	беларуская
Галоўны офіс	Мінск, вул. Б. Хмяльніцкага, 10а
Тыраж	20 тыс.
ISSN	1990-763X
Узнагароды	Залатая Ліцера (2014)
Вэб-сайт	zviazda.by (бел.)

«Звязда́» (таксама «Звезда», у 1917 таксама «Молот», «Буревестник») — штодзённая беларуская грамадска-палітычная газета. Выдаецца ў Мінску на беларускай мове.

Заснавальнікі — Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Палата Прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Газета асвятляе пытанні і праблемы грамадска-палітычнага, сацыяльна-эканамічнага і культурнага жыцця Беларусі, дзейнасць праваахоўных органаў, парламента і ўрада краіны, прафсаюзаў, партый і арганізацый, міжнароднае, фізкультурна-спартыўнае жыццё.

Гістарычная даведка

Выходзіць з 1917, з рознай перыядычнасцю і з перапынкамі. Першы нумар выйшаў 27 ліпеня (9 жніўня) 1917 ў Мінску на рускай мове. З 1925 газета друкуецца на беларускай і рускай мовах, са жніўня 1927 — на беларускай мове.

Спачатку выдавалася як орган Мінскага камітэта РСДРП(б). Арганізатары і першыя рэдактары Вільгельм Кнорын, Карл Ландар, Аляксандр Мяснікоў, Васілій Фамін, Міхаіл Фрунзэ. Двойчы закрывалася Часовым урадам, але выходзіла пад іншымі назвамі: з 15(28).09 па 6(19).10.1917 «Молот»; з 8(21).10 па 29.10(11.11).1917 «Буревестник» — як орган Паўночна-Заходняга абласнога камітэта РСДРП(б). З 1(14).11.1917 выдаецца пад першапачатковай назвай «Звезда». Спачатку рэзка крытыкавала пазіцыі Часовага ўрада, прапагандавала праграму РСДРП(б), змяшчала матэрыялы бальшавіцкіх з’ездаў, канферэнцый і пленумаў. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 асноўны ідэалагічны і прапагандысцкі орган бальшавікоў. У сувязі з акупацыяй Беларусі немцамі з лютага 1918 выдавалася ў Смаленску як газета Паўночна-Заходня абласнога і Смаленскага губернскага камітэтаў РКП(б). Са снежня 1918 зноў у Мінску. З пачатку сакавіка 1919 «Звязда» — орган ЦК КП(б) Літвы і Беларусі, 1-19.04.1919 выходзіла ў Вільні, з 1.05 да 8.08.1919 — зноў у Мінску. Падчас польскай акупацыі з восені 1919 выдавалася ў Смаленску, штотыднёвік, з 8.08.1920 — у Мінску. У 1920-30-я гады асвятляла пытанні калектывізацыі, індустрыялізацыі, культурнага будаўніцтва праз уяўную дзейнасць камуністычнай партыі. У 1920-21 гадах рэдактарам «Звязды» працаваў В. Ф. Ашмарын, які потым стаў арганізатарам і першым кіраўніком Беларускага аддзялення Расійскага тэлеграфнага агенцтва^[4].

У Вялікую Айчынную вайну з’яўлялася баявым органам беларускага народа ў барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Спачатку выходзіла ў Мінску, потым у Магілёве і Гомелі (да 13.08.1941). У маі-верасні 1942 выпускалася нелегальна як орган Мінскага падпольнага камітэта КП(б)Б; выйшлі 4 нумары. Рэдактары У. Амельянюк (№ 1), У. Нікіфараў (№ 2-4). З 27.01.1943 да 1.07.1944 выдавалася як орган ЦК КП(б)Б і Мінскага абкама КП(б)Б у зоне дыслакацыі партызанскіх злучэнняў на Міншчыне, выйшлі 93 нумары (у студзені 1943 — лютым 1944 рэдактар Міхаіл Барашкаў). З 10.7.1944 выдаецца ў Мінску, да 1991 орган ЦК КПБ, Вярхоўнага Савета і Савета Міністраў БССР.

Узнагароды

• 1965 год — ордэн СССР Айчыннай Вайны 1-й ступені.
• 1967 год — ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга^[5].
• 2019 год — прэмія Нацыянальнага конкурсу друкаваных СМІ Залатая Ліцера у намінацыі «Найлепшыя матэрыялы сацыяльна-эканамічнай тэматыкі»^[6]

Тыраж

• 1917 г., № 1 — 1500 асобнікаў
• 1918 г., № 1 — 16 тыс. ас.^[7]
• 1991 г., № 2 — 102,8 тыс. ас.
• 1992 г., № 1 — 81,1 тыс. ас.
• 1993 г., № 1 — 207 тыс. ас.
• 1994 г., № 1 — 173 тыс. ас.
• 1995 г., № 1 — 177,7 тыс. ас.
• 1996 г., № 1 — 113,3 тыс. ас.
• 2011 г., № 1 — 33,3 тыс. ас.
• 2013 г., № 1 — 26,1 тыс. ас.
• 2016 г., № 1 — 20,6 тыс. ас.

Галоўныя рэдактары

• Аляксандр Мяснікоў (1917)
• Вільгельм Кнорын (1917)
• Яфім Генкін (1921)
• Вітольд Ашмарын (1921)
• Вульф Нодэль (1921—1925)^[8]
• Уладзімір Валынскі (кастрычнік 1925)
• Валер Шафранскі (май 1927)
• Майсей Шульман (май — 8 жніўня 1927)
• Іван Асмоў (9 жніўня 1927 — май 1930)
• Арон Мітлін (чэрвень—кастрычнік 1930)
• Станіслаў Будзінскі (кастрычнік 1930 — лістапад 1931)
• Міхаіл Гарын (лістапад 1931 — жнівень 1932)
• Рыгор Брагінскі (верасень 1932 — май 1934)
• Навум Ленцнэр (чэрвень 1934 — студзень 1935)
• Мікалай Сцернін (студзень 1935 — жнівень 1936)
• Аляксандр Джалюк (жнівень — кастрычнік 1936)
• Дзмітрый Юркоў (кастрычнік 1936 — кастрычнік 1937)
• Ізраіль Афенчэім (кастрычнік 1937 — ліпень 1938)
• Дзям’ян Лебедзеў (жнівень 1938 — жнівень 1939)
• Цімафей Гарбуноў (жнівень 1939 — сакавік 1941)
• Міхаіл Астапенка (сакавік—жнівень 1941)^[9]
• Уладзімір Амельянюк (студзень — 26 мая 1942)
• Вячаслаў Нікіфараў (26 мая — 26 верасня 1942)^[10]
• Уладзімір Казачонак (27 верасня 1942 — 24 студзеня 1943)
• Міхаіл Барашкаў (25 студзеня 1943 — 21 лютага 1944)^[11]
• Васіль Самуцін (1944—1945)
• Даніла Драгун (1945—1954)
• Васіль Пыжкоў (1954—1969)
• Міхаіл Дзялец (1969—1973)
• Аркадзь Тоўсцік (1973—1986)
• Іван Макаловіч (1986—1989)
• Уладзімір Наркевіч (1989—2011)
• Алесь Карлюкевіч (2011—2016)
• Павел Сухарукаў (з 2016)

Зноскі

Спасылкі

• Афіцыйная старонка газеты «Звязда»