Парыж гарыць

Парыж гарыць
англ.: Paris Is Burning
Жанр	дакументальны фільм, гомаэратызм у кіно[d] і transgender film[d]
Рэжысёр	Jennie Livingston[d]
Прадзюсар	Jennie Livingston[d]
Працягласць	71 хв.
Бюджэт	500 000 $
Краіна	ЗША
Мова	англійская
Год	1990 і 31 кастрычніка 1991[1]
IMDb	ID 0100332
Афіцыйны сайт

«Парыж гарыць» (англ.: Paris Is Burning, таксама вядомы пад назвамі «Парыж у агні» і «Парыж у агнях») — амерыканскі дакументальны фільм 1990 года рэжысёра Джэні Лівінгстан. Зняты ў 1980-х гадах, ён паказвае вог/баль-культуру^[en] (англ.: ball culture) Нью-Ёрка і ўключаныя ў яе лацінаамерыканскія, афраамерыканскія і ЛГБТ+ супольнасці.

Фільм даследуе «балі», удзельнікі якіх, прытрымліваючыся канкрэтнай «катэгорыі» або тэмы, ладзілі аналагі модных паказаў. З-за непрымання грамадствам лацінаамерыканская і афраамерыканская ЛГБТ+ супольнасць не магла паўнавартасна ўпісацца ў грамадства, таму адной з самых папулярных «катэгорый» стала realness, задача якой была паднесці сябе як чалавека пэўнага сацыяльнага статусу і полу, які яны малююць. Удзельнікі балю выконваюць варыянты танца вог, які базуецца на мадэльных позах і подыумнай хадзе. Адметныя асаблівасці: хуткая тэхніка руху рукамі, вычварная, манерная хада, падзенні, кручэнне, вялікая колькасць пазіравання і эмацыйная гульня. Назва танца адсылае да аднайменнага часопіса «Vogue», які сімвалізуе высокую моду, да якой удзельнікі культуры баляў не маглі наблізіцца з-за свайго сацыяльнага статусу. Канкурсантаў ацэньваюць па такіх крытэрах, як іх танцавальны талент, іх адзенне і «рэалістычнасць» іх ладу.

Балі сталі месцам, дзе трансгендары і дрэг-каралевы маглі паказаць сябе, не баючыся асуджэння грамадства за іх гендарную ідэнтычнасць.

Большая частка фільма чаргуецца кадрамі баляў і інтэрв’ю з удзельнікамі сцэны, уключаючы Пеппер ЛаБейжа, Дорыян Коры, Энджы Экстраваганза і Вілі Ніндзя, якія распавядаюць пра культуру баляў. Многія з удзельнікаў, якія прэтэндуюць на прызы, з’яўляюцца прадстаўнікамі «дамоў», якія выступаюць у якасці сем’яў для людзей, чыя біялагічная сям’я не прыняла іх. Яны выступаюць у ролі сем’яў і сацыяльных груп, часцяком маючы пры сабе «маці» або «бацьку» дома, якія з’яўляюцца яго заснавальнікамі. Дамы і ўдзельнікі сцэны, якія пастаянна выйграюць трафеі, у канчатковым выніку атрымліваюць «легендарны» статус.

У 1990 годзе Мадонна выпусціла песню «Vogue», якая наўпрост адсылае да аднайменнага танца, а ў відэакліпе на песню выкарыстоўваюцца элементы яго рухаў. Камерцыйны поспех песні перанёс «падпольную культуру» на шырокую грамадскасць; нягледзячы на тое, што Малькальм Макларэн заняў першае месца ў чарце Billboard Dance Chart з песняй «Deep in Vogue» годам раней, менавіта Мадонна зрабіла танец папулярным. Да гэтага вог танцавалі выключна ў нелегальных гей-барах і клубах Нью-Ёрка.

У 2016 годзе фільм быў абраны Нацыянальным рэестрам фільмаў для захоўвання ў Бібліятэцы Кангрэса як «культурна, гістарычна і эстэтычна значны».

У 2018 годзе адбылася прэм’ера серыяла «Поза», дзеянне якога разгортваецца ў Нью-Ёрку канца 1980-х і пачатку 1990-х гадоў, гэта першае забаўляльнае шоу пра культуру баляў. Шоу паказвае некалькі сегментаў жыцця — уласна культуру баляў, жыццё даўнтаўна, а таксама ўплыў СНІДу на ЛГБТ+ супольнасць таго часу.