L'Armée des ombres (film)

L'Armée des ombres (Arme ar skeudoù) a zo ur film gallek (ur c'hemproduiñ gall-italian e gwirionez), sevenet gant ar filmaozour gall Jean-Pierre Melville (1917-1973) e 1969.

Savet e oa bet pevarzek film (unan berr^[1] en o zouez) gant Melville etre 1946 ha 1972 : L'Armée des ombres a voe an daouzekvet, just war-lerc'h Le Samourai (miz Genver 1967) hag a-raok Le Cercle rouge (miz Here 1970). Chom a reas feal a-walc'h d'an oberenn orin, ar romant L'Armée des ombres embannet e 1943 gant Joseph Kessel, petra bennak m'en devoa ouzhpennet e eñvorennoù pa oa-eñ harzer ivez da goulz an Eil Brezel-bed. Awenet e voe gant tud veur eus an Harzerezh — Lucie Aubrac (1912-2007), Jean Pierre-Bloch (1905-1999), Pierre Brossolette (1903-1944), Jean Cavaillès (1903 -1944), Jean Moulin (1899-1943) ha Paul Rivière (1912-1998) peurgetket — da grouiñ pennañ tudennoù e film.

• Doare : Brezel, Drama,
• Skoazellerien-sevener : J.F. Adam, G. Pellegrin ha J.C. Ventura.
• Senario : Jean-Pierre Melville, diwar ar romant L'Armée des ombres (1943) gant Joseph Kessel,
• Divizoù : Jean-Pierre Melville,
• Kevredadoù produiñ : Les Films Corona (evit Bro-C'hall) ha Fono Roma (evit Italia),
• Renerien broduiñ : Jacques Dorfmann hag A. Quefféléan,
• Kevredad dasparzhañ : Valoria Films (Pariz),
• Renerien ar skeudenniñ : Pierre Lhomme ha Walter Wottitz,
• Ijinour ar son : Jacques Carrère,
• Aozerien ar sonerezh orin : Eric De Marsan ha Bob Vatel,
• Kinklour : Théobald Meurisse,
• Dilhataerez : Colette Baudot,
• Farderez : Maud Bégon,
• Skriptourez : Betty Elvira,
• Frammerez : Françoise Bonnot,
• Luc'hskeudenner leurenn : Raymond Voinquel,
• Prantad filmañ : eus miz Genver da viz Meurzh 1969,
• Lec'hioù filmañ : Nisa (Alpoù-an-Arvor), Cassis ha Marselha (Bouches-du-Rhône), Lyon (Rhône), Pariz VIII, Pariz XII, Pariz XVI, Saint-Cyr-l'École ha Versailhez (Yvelines), Cormeilles-en-Parisis (Val-D'Oise), Londrez (Bro-Saoz)
• Deiziadoù dont er-maez : 12 a viz Gwengolo 1969 (Bro-C'hall), 6 a viz Here 1970 (L'armata degli eroi, Italia),
• Padelezh : 145' (96' evit an doare italian).

Taolennet eo gant Melville buhez kuzh ur strollad harzerien — an ijinour Philippe Gerbier, Mathilde, Jean-François Jardie, Félix Lepercq, Claude Ullmann ha Guillaume Vermersch — renet gant Luc Jardie, etre an 20 a viz Here 1942 hag an 23 a viz C'hwevrer 1943 : an darempredoù gant Londrez, an toulloù-kouzh na c'haller ket chom re da ziskuizhañ, dalc'hioù hag atersadurioù ar polis alaman pe c'hall gwechoù 'zo, an aon, ar yudaderezhioù, hag all...

• Lino Ventura : Philippe Gerbier,
• Simone Signoret : Mathilde,
• Paul Meurisse : Luc Jardie,
• Jean-Pierre Cassel : Jean-François Jardie,
• Nathalie Delon : ur vignonez da Jean-François,
• Paul Crauchet : Félix Lepercq,
• Claude Mann : Claude Ullmann, "Le Masque" e anv-brezel,
• Christian Barbier : Guillaume Vermersch, "Le Bison" e anv-brezel,
• Serge Reggiani : ar perukenner,
• Alain Mottet : rener ar c'hamp,
• Alain Libolt : Paul Dounat,
• Jean-Marie Robain : an aotrou baron a Ferté-Talloire,
• André Dewavrin : e-unan, "Colonel Passy" e anv-brezel,
• Colin Mann : an dispatcher,
• Alain Decok : Legrain,
• Albert Michel : an archer,
• Marco Perrin : Octave Bonnafous, kentañ c'hoarier domino,
• Hubert de Lapparent : Aubert, eil c'hoarier domino,
• Denis Sadier : mezeg ar Gestapo,
• Georges Sellier : ar c'horonal Jarret du Plessis,
• Michel Fretault : ar brogarour parizian,
• Anthony Stuart : ar major stummer eus ar Royal Air Force,
• Jacques Marbeuf : an ofiser alaman,
• Jeanne Pérez : Félicité,
• Adrien Cayla-Legrand : Charles de Gaulle,
• Marcel Bernier : an adjudant eus ar maltouterezh,
• Gaston Meunier : kontroller ar pakadoù,
• Percival Russel : ur soudard alaman,
• Gérard Huart : ur prizoniad,
• Michel Dacquin : ur c'hondaonad,
• Franz Sauer, Pierre Vaudier.

Yen-sklas e voe an darempredoù etre Melville ha Ventura, pennañ tudenn e film, ha padout a reas a-hed ar filmañ. En em yenañ a rae an eil ouzh egile abalamour d'un diemglev c'hoarvezet da-geñver Le Deuxième Souffle (1966) : ne gemeras perzh Ventura e-barzh L'Armée des ombres nemet en abeg d'ar gevrat en devoa sinet hag eñ rediet d'ober un eil film a-gevret gant Melville.

E-keit m'emañ Philippe Gerbier o kerzhout war-du al lec'h ma vo-eñ fuzuilhet e klever un ton hag a zo chomet brudet-kenañ : penn-kentañ ar pedervet lodenn (Protest) eus Spirituals for String Choir and Orchestra (savet e 1941 gant ar pianoour ha sonaozer stadunanat Morton Gould (1913-1996)) an hini eo. Sonerezh an abadenn skinwel c'hallek Les Dossiers de l'écran e voe etre 1967 ha 1991 ivez : Spirituals for Strings Choir and Orchestra: IV. Protest.

• L'Armée des ombres war Internet Movie Database.
• Tañvadenn ofisiel ar film (e galleg).