Poellgor etrebroadel olimpek
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Olympic_rings_with_transparent_rims.svg/300px-Olympic_rings_with_transparent_rims.svg.png)
Ar Poellgor Olimpek Etrebroadel zo un aozadur bet krouet gant Pierre de Coubertin e 1894[1], evit adsevel ar C'hoarioù olimpek kozh hag ober d'an darvoud-sport-mañ c'hoarvezout bep pevar bloaz. Abaoe 1981 ez eo deuet da vezañ un « aozadur etrebroadel e-maez-gouarnamant, hep pal kenwerzhel, ur gevredigezh gant un tudelezh gwirel e statud, ar sez anezhañ e Lausanne (Suis) ».
Istor
D'an 23 a viz Mezheven 1894, da geñver klozadur ar c'hentañ Kendalc'h Olimpek, e oa bet diazezet ar Poellgor Olimpek Etrebroadel gant Pierre de Coubertin e Pariz. Kavout a rae dezhañ e oa kozh poent adsevel C'hoarioù Olimpek ha ne oant ket bet dalc'het abaoe ouzhpenn 1 500 vloaz. C'hoant bras en devoa da reiñ e skodenn evit ma vije savet ur bed habaskoc'h dre ar sport o vroudañ an daremprediñ, ar c'hoari reizh hag ar c'henemglev etre ar pobloù. Ar Poellgor Olimpek Etrebroadel zo un aozadur e bal dezhañ lec'hiañ merañ ha pennadurezh evit ar C'hoarioù kement ha bezañ an ensavadur lezennel nemetañ o terc'hel an holl wirioù ha merkoù. Meret e vez al logo olimpek, ar banniel olimpek, ar sturienn hag an himn olimpek gant ar Poellgor Olimpek Etrebroadel a zo perc'henn warne. Dileuriet e vez ar Poellgor en e bezh gant ar prezidant ha gant an izili anezhañ en o broioù.
Mont en-dro
Ar c'hant pemzek ezel (hiniennoù an holl anezhe) a ya d'ober ar Poellgor Olimpek Etrebroadel en em vod ur wech ar bloaz d'an nebeutañ. Gante e vez dilennet ur prezidant, eizh bloavezh e gefridi dezhañ. En o zouez e kaver atletourien gozh pe er vuhez sportel c'hoazh, prezidanted pe bennoù-bras kevreadoù etrebroadel sport pe aozadurioù etrebroadel anavezet gant ar Poellgor. Emañ sez ar Poellgor Olimpek Etrebroadel e Lausanne (Suis).
An arc'hant a zeu eus gwirioù an adkasadennoù skinwel ha kevelerezhioù gant embregerezhioù liesvroadel. E-kerzh prezidantelezh Juan Antonio Samaranch (etre 1980 ha 2001) e oa bet tizhet liveoù uhel-spontus gant ar gwirioù-se. E miz Kerzu 1988 e oa bet diskoachet ar voualc'h war he neizh gant droukskouer Salt Lake City : gwalc'het e oa bet o daouarn da izili 'zo evit ma vije roet C'hoarioù olimpek goañv 2002 d'ar gêr amerikan-mañ.
Pennadurezh veur an Emsav olimpek eo ar Poellgor Olimpek Etrebroadel. Da geñver he dalc'hioù e vez dibabet ar c'hêrioù a zegemero ar C'hoarioù olimpek goañv ha hañv. Dilennet e vez ar gêr ostiz dre muianiver dreistel ar mouezhioù (a chom kuzh).
Listenn izili ar Poellgor Olimpek Etrebroadel
Ezel | Bro | Abaoe | Sport olimpek |
---|---|---|---|
Vitali Smirnov | ![]() |
1971 | - |
Peter Tallberg | ![]() |
1976 | Merdeerezh-dre-lien (1960-1980) |
Richard Kevan Gosper | ![]() |
1977 | Atleterezh (1956-1960) |
Dick Pound | ![]() |
1978 | Neuierezh (1960) |
Franco Carraro | ![]() |
1982 | - |
Iván Dibós | ![]() |
1982 | - |
Pál Schmitt | ![]() |
1983 | Iskrim (1968-1976) |
Hec'h Uhelded ar Briñsez Nora (Liechstenstein) | ![]() |
1984 | - |
E Uhelded ar Priñs Alberzh II (Monako) | ![]() |
1985 | Bobsleigh (1988-2002) |
Francisco J. Elizalde | ![]() |
1985 | - |
Anita DeFrantz | ![]() |
1986 | Roeñverezh (1976) |
Lambris Nikolaou | ![]() |
1986 | - |
Willi Kaltschmitt Luján | ![]() |
1988 | - |
Wu Ching-Kuo | ![]() |
1988 | - |
Hec'h Uhelded ar Briñsez Anne (Rouantelezh Unanet) | ![]() |
1988 | - |
Richard L. Carrión | ![]() |
1990 | - |
Nat Indrapana | ![]() |
1990 | - |
Kont Jacques Rogge | ![]() |
1991 | Merdeerezh-dre-lien (1968-1976) |
Thomas Bach | ![]() |
1991 | - |
Denis Oswald | ![]() |
1991 | Roeñverezh (1968-1976) |
Cheic'h Ahmad Al-Fahd Al-Sabah | ![]() |
1992 | - |
Austin Sealy | ![]() |
1994 | - |
Robin Mitchell | ![]() |
1994 | - |
Sir Craig Reedie | ![]() |
1994 | - |
Alpha Ibrahim Diallo | ![]() |
1994 | - |
Alex Gilady | ![]() |
1994 | - |
Mario Pescante | ![]() |
1994 | - |
Gerhard Heiberg | ![]() |
1994 | - |
Shamil Tarpishchev | ![]() |
1994 | - |
Valeriy Borzov | ![]() |
1994 | Atleterezh (1972-1976) |
James L. Easton | ![]() |
1994 | - |
Reynaldo González López | ![]() |
1995 | - |
Jean-Claude Killy | ![]() |
1995 | Ski-diskenn (1964-1968) |
Patrick Joseph Hickey | ![]() |
1995 | - |
Toni Khoury | ![]() |
1995 | - |
Olegario Vázquez Raña | ![]() |
1995 | Tennañ (1964-1976) |
Sam Ramsamy | ![]() |
1995 | - |
René Fasel | ![]() |
1995 | - |
Guy Drut | ![]() |
1996 | Atleterezh (1972-1976) |
Ottavio Cinquanta | ![]() |
1996 | - |
Syed Shahid Ali | ![]() |
1996 | - |
Chang Ung | ![]() |
1996 | - |
Gunilla Lindberg | ![]() |
1996 | - |
Lee Kun-hee | ![]() |
1996 | - |
Julio César Maglione | ![]() |
1996 | - |
Leo Wallner | ![]() |
1998 | - |
Mounir Sabet | ![]() |
1998 | - |
Dug meur Herri Iañ (Luksembourg) | ![]() |
1998 | |
Nawal El Moutawakel | ![]() |
1998 | Atleterezh (1984) |
Priñs Willem-Alexander | ![]() |
1998 | - |
Irena Szewińska | ![]() |
1998 | Atleterezh (1964-1980) |
Melitón Sánchez Rivas | ![]() |
1998 | - |
Samih Moudallal | ![]() |
1998 | - |
Ng Ser Miang | ![]() |
1998 | |
Joseph Sepp Blatter | ![]() |
1999 | - |
Lamine Diack | ![]() |
1999 | - |
Carlos Nuzman | ![]() |
2000 | Volley-ball (1964) |
Yu Zaiqing | ![]() |
2000 | - |
Gian-Franco Kasper | ![]() |
2000 | - |
John D. Coates | ![]() |
2001 | - |
Issa Hayatou | ![]() |
2001 | - |
Timothy Tsun Ting Fok | ![]() |
2001 | - |
Randhir Singh | ![]() |
2001 | - |
Juan Antonio Samaranch Salisachs | ![]() |
2001 | - |
E Uhelded Roueel ar Priñs Tamim bin Hamad al-Thani | ![]() |
2002 | - |
E Uhelded Roueel ar Priñs Nawaf Faisal Fahd Abdulaziz | ![]() |
2002 | - |
Patrick S. Chamunda | ![]() |
2002 | - |
Sir Phillip Craven | ![]() |
2003 | - |
Jan Železný | ![]() |
2004 | Atleterezh (1988-2004) |
Rania Elwani | ![]() |
2004 | Neuierezh (1992-2000) |
Hicham El Guerrouj | ![]() |
2004 | Atleterezh (1996-2004) |
Frank Fredericks | ![]() |
2004 | Atleterezh (1992-2004) |
Nicole Hoevertsz | ![]() |
2006 | Neuierezh kempredet (1984) |
Saku Koivu | ![]() |
2006 | Hockey war skorn (1994-2010) |
Beatrice Allen | ![]() |
2006 | - |
E Uhelded Roueel ar Priñs Tunku Imran | ![]() |
2006 | - |
Francesco Ricci Bitti | ![]() |
2006 | - |
Rebecca Scott | ![]() |
2006 | Ski-bale (1998-2006) |
Andrès Botero Phillipsbourne | ![]() |
2007 | - |
Rita Subowo | ![]() |
2007 | - |
Patrick Baumann | ![]() |
2007 | - |
Hec'h Uhelded Roueel ar Briñsez Haya Bint Al Hussein | ![]() |
2007 | - |
Yumilka Ruiz | ![]() |
2008 | Volley-ball (1992-2008) |
Claudia Bokel | ![]() |
2008 | Klezeiataerezh (1996-2004) |
Alexandre Popov | ![]() |
2008 | Neuierezh (1992-2004) |
Moon Dae-Sung | ![]() |
2008 | Taekwondo (2004) |
Sergei Bubka | ![]() |
2008 | Atleterezh (1988-2000) |
Doktor Ugur Erdener | ![]() |
2008 | - |
E Uhelded Roueel ar Priñs hêr Frederik (Danmak) | ![]() |
2009 | - |
Lydia Nsekera | ![]() |
2009 | - |
Habu Gumel | ![]() |
2009 | - |
Habib Abdul Nabi Macki | ![]() |
2009 | - |
Richard Peterkin | ![]() |
2009 | - |
Göran Petersson | ![]() |
2009 | - |
Priñs Faisal bin Al Hussein | ![]() |
2010 | - |
Dagmawit Girmay Berhane | ![]() |
2010 | - |
Marisol Casado | ![]() |
2010 | - |
Barry Maister | ![]() |
2010 | Hockey war leton (1976) |
Patrick McQuaid | ![]() |
2010 | - |
Adam Pengilly | ![]() |
2010 | Skeleton (2006–2010) |
Angela Ruggiero | ![]() |
2010 | Hockey war skorn (1998–2010) |
Yang Yang | ![]() |
2010 | Short-track (1998–2006) |
José Perurena | ![]() |
2011 | - |
Barbara Kendall | ![]() |
2011 | Plankenn-dre-lien (1992–2000) |
Gerardo Werthein | ![]() |
2011 | - |
Aicha Garad Ali | ![]() |
2012 | - |
Tony Estanguet | ![]() |
2012 | Kanoe-kaiak (slalom) |
Pierre-Olivier Beckers | ![]() |
2012 | - |
Danka Bartekova | ![]() |
2012 | Tennañ |
Kirsty Coventry | ![]() |
2012 | Neuierezh |
Li Lingwei | ![]() |
2012 | - |
James Tomkins | ![]() |
2012 | Roeñverezh |
Tsunekazu Takeda | ![]() |
2012 | - |
Sturienn olimpek
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Henri_Didon.jpg/150px-Henri_Didon.jpg)
Citius-Altius-Fortius a zo un dro-lavar latin hag a dalv kement ha buanoc'h, uheloc'h, kreñvoc'h.
Perc'hennet e oa bet gant Coubertin goude klevet an Tad dominigat Henri Didon oc'h ober ganti pa gomze eus troioù-kaer-sport e studierien. Rener skolaj Albert-le-Grand Arcueil (Val-de-Marne) e oa hag engravet ar sturienn latin-mañ er maen a-us dor-dal ar skolaj.
Le olimpek
« En anv an holl genstriverien, prometiñ a ran e kemerimp perzh er C'hoarioù olimpek-mañ en ur zoujañ ouzh ar reloennoù a ren anezhe, spered ar sport ennomp, evit gloar ar sport hag enor hon skipailhoù. »
Bet skrivet gant Coubertin, al le a vez dibunet gant un atletour(ez) eus ar vro ostiz en ur zerc'hel ul lodenn eus ar banniel olimpek gant e zorn/he dorn kleiz. Ur barner eus ar vro ostiz a zibun ivez ul le peuzheñvel. Gant ar c'hlezeiataer belgian Victor Boin e oa bet rannet al le olimpek evit ar wech kentañ e 1920 en Antwerpen.
Flammenn olimpek
Himn olimpek
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Olympic_Hymn_title.jpg/150px-Olympic_Hymn_title.jpg)
Skrivet e oa bet ar pozioù gant ar barzh gresian Kostís Palamás ha sonaozet gant Spýros Samáras : sonet e oa bet evit ar wech kentañ da geñver digoradur 1añ C'hoarioù olimpek modern d'ar 25 a viz Meurzh 1896 en Aten.
Dilezet e oa bet a-raok bezañ dibabet ez-ofisiel da vat gant 55vet dalc'h ar Poellgor etrebroadel olimpek e Tokyo e Mae 1958. Adsonet e oa bet e Roma e 1960 eta.
Roll prezidanted ar Poellgor Olimpek
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/14-01-10-tbh-015.jpg/150px-14-01-10-tbh-015.jpg)
prezidant a-vremañ
- Demetrius Vikelas,
Gres, eus 1894 betek 1896,
- Baron Pierre de Coubertin,
Bro-C'hall, eus 1896 betek 1925,
- Kont Henri de Baillet-Latour,
Belgia, eus an 28 a viz Mae 1925 betek e varv e 1942,
- Johannes Sigfrid Edström,
Sveden, eus ar 4 a viz Gwengolo 1946 betek 1952,
- Avery Brundage,
Stadoù-Unanet, eus ar 15 a viz Eost 1952 betek 1972,
- Lord Killanin,
Iwerzhon, eus an 22 a viz Eost 1972 betek 1980,
- Markiz Juan Antonio Samaranch,
Spagn, eus ar 17 a viz Gouere 1980 betek 2001,
- Kont Jacques Rogge,
Belgia, eus 2001 da 2013
- Thomas Bach
Alamagn, abaoe 2013
Notennoù
|