Kršćansko-demokratska unija

CDU

Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU) (Kršćansko-demokratska unija) je njemačka narodna politička stranka. Sebe predstavlja kao kršćansko-socijalnu stranku, liberalnu ali i donekle konzervativnu narodnu stranku.[1]

Na mjestu predsjednika stranke od 22. januara 2022. je Friedrich Merz. Na evropskom nivou, CDU je članica Saveza evropskih narodnih stranaka (EVP). Po broju članova, CDU je druga po veličini stranka u Njemačkoj. Takozvani istočni CDU kao bivša stranka istočnog bloka spojila se 1990. godine u jedinstveni CDU na nivou današnje Njemačke. Zajedno sa, po programu bliskom, bajernskom strankom CSU čini zajedničku frakciju u Bundestagu. Za prvog predsjednika CDU na saveznom nivou izabran je Konrad Adenauer 1950. godine. Trenutno u Bundestagu ima 152 zastupnika od ukupno 736.

Njemačko carstvo 1870-1918

Osnivanje stranke je počelo u njemačkom carstvu oko 1870 godine. Tada je DZP (Deutsche Zentrumspartei) bila najutjecajnija kršćanska stranka. Uzroci za potrebom nove i jake kršćanske stranke su između ostalog bili: liberalizacija i okretanje njemačkog stanovništva od crkve. Uz to nakon je raspadom njemačkog carstva nakon austrijsko-pruskog rata katoličko stanovništvo na jugu Njemačke (Bavarska) bilo izloženo protestantskoj većini sa sjevera. Dok je njemačko carstvo postojalo u parlamentu je vladala zastupljenost po paritetu (proporciji) konfesije.[2]

Vajmarska republika 1918-1933

Crvena revolucija je u 1918. godini izazvala šok kod njemačkih građanskih stranaka. Liberalna sredina u parlamentu nije bila u stanju da reaguje. Političari iz sredine poput Joseph Wirtha su prešli u socijaliste. Kao reakcija na to je osnovana Bavarska narodna stranka BVP (njem. Bayerische Volkspartei) . Osnivači si bili Georg Heim i Sebastian Schlittenbauer no ova inicijativa je dovela još veću pometnju među katoličkim stanovništvom Bavarske. Šef kršćanskih sindikata Adam Stegerwald je uspio ujediniti birače osnivanjem nove stranke CVP koja je imala dodatak kršćanska (njem. christlich) ali se je zvala jednostavno i centar. BVP i CVP su 1919 ušle u parlament sa 16,4 % glasova. Vladajuće stranke su bile SPD i DDP tzv. Vajmarska koalicija. Budući da je Njemačka izgubila Prvi svjetski rat te nakon Versailskog mira morala da preuzme cjelokupnu odgovornost. Pobjednici posebno Belgija i Francuska tražili su nadoknadu za ratne štete. Uz to je kancelar Brüning uveo mjere štednje koje su pogoršale situaciju. Nezadovoljstvo stanovništva je sve više raslo. Stranka neonacista NSDAP je dobila veliki priliv birača.[3]

Drugi Svjetski rat i NSDAP na vlasti 1933-1945

Kada je NSDAP došao na vlast mnogi političari iz centra su napustili Njemačku. Među njima se našao i bivši kancelar Brüning. Ukinuta je Vajmarska republika i proglašen Četvrti rajh. Iako je lokalno katoličko stanovništvo u početku s nacistima simpatiziralo, NSDAP je smatrao politički katolicizam kao neprijatelja. NSDAP je oficijelno zabranio rad kršćanskih sindikata i ostalih udruženja. Svrgnuti su svi funkcioneri SPD, DDP kao i BVP sa vlasti čime su pored gubitka egzistencije proglašeni i izdajnicima. Počela su masovna hapšenja. Simpatizeri socijaldemokrata kao i kršćanski nastrojenih organizacija počeli su sarađivati u otporu protiv nacista. Posebno su se ovdje istakli Jakob Kaiser i Wilhelm Leuschner koji su održavali sastanke u Berlinu. [4]

Nakon Drugog svjetskog rata 1945-1949

Kraj Drugog Svjetskog rata obilježen je procvatom kršćanskih stranaka kako u Njemačkoj tako i u susjednim državama:Austrija ÖVP ( Österreichische Volkspartei), Belgija CVP/PSC (Christelijke Volkspartij/Parti Social Chrétien), Francuska MRP (Mouvement Républicain Populaire), Italija DC (Democrazia Cristiana), Luksemburg CSV (Chrёstlech-Sozial Vollekspartei), Norveška KrF (Kristelig Folkeparti). U njemačkoj južnoj pokrajini Baden Würtemberg osnovana je kršćansko socijalna stranka CSU (njem. Christlich Soziale Union). CDU i CSU definisale su njemačku kulturu kao: konzervativnu, kršćansku, patriotsku. U istočnom dijelu Njemačke koji je bio pod nadzorom Crvene armije osnovana je ljevičarsko orijentisana stranka pod nazivom jedinstvena socijalistička stranka Njemačke SED (njem. Sozialistische Einheitspartei Deutschlands).[5] SAD uvodi Maršalov plan za oživljenje privrede u zemljama razrušene Evrope.[6]

Prva pobjeda na saveznom nivou 1950-1966

Prva pobjeda CDU stranke na saveznom nivou (Bundestag) ostvarena je 1950 godine. Kancelar je bio Konrad Adenauer. Vladala je koalicija Union (bos.unija) koju su činile: CDU, CSU, DP i FDP. Birači CDU/CSU su bili pretežno u ruralnim područjima. Politika se orijentisala na jačanje tzv. Zapada u odnosu na Istok kojim je tada dominirao Sovjetski Savez. Ovaj vremenski period se naziva i njemačkim privrednim čudom (Deutsches Wirtschaftswunder). Zaposlenje na novoizgradnji porušene zemlje bilo je znatno visoko. [7]

Reference

  1. ^ Grundsatzprogramm der CDU Deutschlands, 3. decembar 2007, Hannover, preambula, str. 5.
  2. ^ Faza nastanka od 1870-1918 na stranici njemačke fondacije Konrad Adenauer učitano 10.02.2014 njem.
  3. ^ CDU za vrijeme Vajmarske republike od 1918-1933 na stranici njemačke fondacije Konrad Adenauer učitano 10.02.2014 njem.
  4. ^ Dolazak NSDAP na vlast od 1933-1945 na stranici njemačke fondacije Konrad Adenauer učitano 12.02.2014 njem.
  5. ^ Kršćanske stranke nakon završetka Drugog Svjetskog rata 1945-1949 na stranici njemačke fondacije Konrad Adenauer učitano 14.02.2014
  6. ^ Maršalov plan na stranici njemačke fondacije Haus der Geschichteučitano 18.02.2014 njem.
  7. ^ Prva pobjeda na saveznom nivou 1950-1966 na stranici njemačke fondacije Konrad Adenauer učitano 18.02.2014 njem.


Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Kršćansko-demokratska unija