Teodor Romanić

Teodor Romanić (Bjelovar, 4. mart 1926. – Sarajevo, 28. mart 2019.) je bosanskohercegovački dirigent koji se osobito istaknuo postavljanjem na scenu Sarajevske opere i baleta djela istaknutih kompozitora 20. stoljeća.^[1]

Osnovno i srednje obrazovanje stekao je u Bjelovaru, nakon čega je diplomirao dirigiranje na Muzičkoj akademiji u Zagrebu. Po završetku studija 1952. godine, započeo je karijeru kao dirigent Orkestra Narodnog kazališta u Varaždinu. Od septembra 1956. djelovao je kao dirigent Opere Narodnog pozorišta u Sarajevu, gdje je ostao neprekidno angažovan radeći i sa Sarajevskom filharmonijom te Orkestrom Radio-televizije Sarajevo. Bio je profesor na Muzičkoj akademiji u Sarajevu, gdje je prošao sva akademska zvanja – od asistenta do redovnog profesora. Predavao je dirigiranje, orkestar, sviranje partitura te bio šef Operskog studija. Od 1999. godine radio je kao redovni profesor na Muzičkoj akademiji u Istočnom Sarajevu. Tokom svoje karijere obavljao je i funkcije dekana Muzičke akademije u Sarajevu u dva mandata, kao i direktora Opere i Filharmonije. Pored dirigentskog i pedagoškog rada, bavio se publicistikom i kompozicijom. Bio je dugogodišnji predsjednik Udruženja muzičkih umjetnika BiH te predsjednik Saveza muzičkih umjetnika Jugoslavije. Dirigovao je brojnim djelima iz standardnog operskog repertoara različitih epoha, kao i velikim brojem simfonijskih koncerata.^[2]

Kao gostujući dirigent nastupao je u mnogim zemljama Evrope, Azije i Amerike, vodeći prestižne orkestre i sarađujući sa značajnim operskim kućama. U Operskom studiju radio je s mladim solistima, koji su kasnije postali članovi vodećih operskih ansambala širom Evrope i bivše Jugoslavije. Autor je četiri stručne knjige: Sviranje partitura i Izrada klavirskih izvoda, Dirigiranje, Kreativnost dirigentske prakse i Muzika u Sarajevu. Pored pedagoške vrijednosti, ova djela sadrže i opsežne studije o muzičkoj umjetnosti, te su ostavila značajan trag u muzičkoj literaturi na prostoru srpsko-hrvatskog jezika.^[2]

Za svoj rad dobio je brojna priznanja, među kojima su Orden rada, Orden zasluga za narod bivše Jugoslavije i Orden za zasluge u nauci i umjetnosti Republike Austrije. Nosilac je i Šestoaprilske nagrade Grada Sarajeva^[3], Dvadesetsedmojulske nagrade BiH, Plakete Univerziteta u Sarajevu, kao i mnogih drugih javnih priznanja.

Njegov kompozitorski opus obuhvata djela poput Ciklusa od šest pjesama za sopran i klavir, Ciklusa od šest pjesama za tenor i klavir, Trija za violinu, klarinet i klavir, Sonate za violu i klavir, Gudačkog kvarteta, Tri kompozicije za mješoviti hor, Trija za violinu, violu i čelo, Skica za tri viole, te orkestralnu instrumentaciju Bach-Busoni-Romanić – Chaconne za veliki simfonijski orkestar.^[2]

Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine izabran je 2002. godine, a za redovnog 2008.

Umro je u Sarajevu 2019. godine.

1. ^ enciklopedija, Hrvatska. "Romanić, Teodor". Hrvatska enciklopedija (jezik: hrvatski). Pristupljeno 30. 1. 2025.
2. ^ ^{a b c} "Teodor Romanić (1926-2019) – ANUBIH". www.anubih.ba. Pristupljeno 30. 1. 2025.
3. ^ "Dobitnici Šestoaprilske nagrade od 1956. godine do danas". Arhivirano s originala, 10. 3. 2016. Pristupljeno 9. 10. 2009.