Valois (dinastija)

Valois
Države	Francuska, Poljska, Napulj, Burgundija, itd.
Roditeljska dinastija	Capet
Osnivač	Karlo, grof Valoisa
Posljednji vladar	Henrik III, kralj Francuske
Posljednji član	Margareta od Francuske
Osnovana	1284.
Izumrla	1615.
Ogranci	Valois-Orléans Valois-Angoulême

Valois je bio ogranak dinastije Capet koji je vladao Francuskom od 1328. do 1589. godine, Poljskom od 1573. do 1574. godine i Burgundijom od 1363. do 1482. godine.

Francuska

Dinastiju je osnovao Karlo, grof Valoisa, četvrti sin francuskog kralja Filipa III. Zahvaljujući spletu nesretnih okolnosti, Luj X, Filip V i Karlo IV, svaki od tri sina grofovog brata, kralja Filipa IV, umro je mlad ne ostavivši sina već kćeri. Po smrti Karla IV 1328. godine na francusku krunu su polagali pravo:

• Ivana II, kraljica Navare - kćerka Luja X, polagala pravo na krunu citirajući kognatičku primogenituru, po kojoj je bila nasljednica
• Eduard III, kralj Engleske - sin Izabele, kćerke Filipa IV, polagao pravo na krunu kao najbliži muški (mada ne i patrilinearni) srodnik Karla IV
• Filip, grof Valoisa - patrilinearni unuk Filipa III, polagao pravo na krunu kao najbliži muški patrilinearni srodnik Karla IV, citirajući Salijski zakonik

Grof Valoisa je na kraju postao kralj Francuske, čime je jednom zauvijek utvrđeno da francusku krunu mogu naslijediti samo muški patrilinearni potomci francuskih kraljeva, ali je kralj Engleske nastavio tražiti francusku krunu, što je dovelo do Stogodišnjeg rata.

Burgundija

Valojevac Ivan II, kralj Francuske, 1363. godine daje vlast nad Burgundskim vojvodstvom sinu, Filipu II, dvije godine nakon što ju je naslijedio od pastorka, Filipa I, koji je pripadao jednom od najmlađih ogranaka dinastije Capet. Vojvoda Filip II je brakom s flandrijskom groficom Margaretom III dobio iure uxoris vlast ne samo nad Flandrijom nego i nad grofovijama Artois, Nevers, Rethel i Palatinskom Burgundijom. Njihovi potomci su vladali tim izuzetno bogatim zemljama do 1482. godine, kada je umrla vojvotkinja Marija. Naslijedio ju je njen sin, Filip IV, iz dinastije Habsburg.

Napulj

Luj II, vojvoda Anžuja, je 1389. godine uspio osvojiti napuljski krunu od drugog Kapetovca, Anžuvinca Ladislava. Međutim, Valojevci nisu dugo vladali Napuljem, pošto je napuljsku krunu izgubio Lujev sin Renato.

Poljska

Godine 1573. Henrik od Francuske je izabran za poljskog kralja. Time je postao prvi Kapetovac na poljskom prijestolju od smrti kraljice Jadvige. Međutim, morao je potpisati dokument kojim obećava da poljska kruna neće biti nasljedna, već da će njegovi nasljednici biti birani, što je značilo da dinastija Valois nije nikada postala poljska kraljevska dinastija. Abdicirao je već sljedeće godine, postavši kralj Francuske.

Izumiranje

Henrik III je bio posljednji vladar iz dinastije Valois. Njegovom smrću francuska kruna pripala je deset generacija udaljenoj dinastiji Bourbon. Posljednji Valojevac bila je Henrikova sestra Margareta, koja je bila francuska kraljica brakom s prvim burbonskim kraljem Francuske, Henrikom IV. Njenom smrću dinastija Valois je izumrla.

Također pogledajte

• Porodično stablo francuskih vladara