Сийлахь-воккха Карл
Сийлахь-воккха Карл | |
---|---|
лат. Carolus Magnus нем. Karl der Große фр. Charlemagne | |
![]() Сийлахь воккху Карл | |
ГӀуллакхан тайпа | монарх, суверен |
Вина меттиг | |
Кхелхина меттиг | |
Да | Пипин Короткий[d][3][4] |
Нана | Бертрада Лаонская[d][3] |
Сийлахь-воккха Карл Викилармехь |
Сийлахь-воккха Карл I (лат. Carolus Magnus йа Karolus Magnus, нем. Karl der Große, фр. Charlemagne, 747 шеран 2 апрель[5] йа 748 шеран[6] — 814 шеран 28 январь, Ахенан гӀала) — франкийн паччахь 768 шо дуйьна (къилбера дакъехь 771 шо дуьйна), лангобардийн паччахь 774 шо дуьйна, Баварин герцог 788 шо дуьйна, Малхбузен император 800 шо дуьйна. Пипин Воцунигчуна а, Бертрада Лаонан а воккху кӀант. Карлан цӀарах йелла Пипинидан династин цӀе «Каролингаш». «Сийлахь воккху» цӀе Карлан йеллера и дина волучу хенахь.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Karl_der_Grosse_-_Pippin_von_Italien.jpg/200px-Karl_der_Grosse_-_Pippin_von_Italien.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Charles_Ier_le_Grand_ou_Charlemagne.jpg/200px-Charles_Ier_le_Grand_ou_Charlemagne.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Frankish_Empire_481_to_814-ce.svg/550px-Frankish_Empire_481_to_814-ce.svg.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Charlemagne_and_Pope_Adrian_I.jpg/300px-Charlemagne_and_Pope_Adrian_I.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Sigillst%C3%A4mpel_med_Karl_den_stores_bild%2C_Nordisk_familjebok.png/300px-Sigillst%C3%A4mpel_med_Karl_den_stores_bild%2C_Nordisk_familjebok.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Louis_the_Pious_king_of_Aquitane.jpg/350px-Louis_the_Pious_king_of_Aquitane.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/Charlemagne.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Die_deutschen_Kaiser_Karl_der_Gro%C3%9Fe.jpg/250px-Die_deutschen_Kaiser_Karl_der_Gro%C3%9Fe.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Europe_814.jpg/400px-Europe_814.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Couronnement_d%27un_prince_-_Sacramentaire_de_Charles_le_Chauve_Lat1141_f2v.jpg/250px-Couronnement_d%27un_prince_-_Sacramentaire_de_Charles_le_Chauve_Lat1141_f2v.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Denier_Charlemagne1.jpg/250px-Denier_Charlemagne1.jpg)
Зударш а, бераш а
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Stammtafel_der_Karolinger.jpg/300px-Stammtafel_der_Karolinger.jpg)
- 768 шо дуьйна — Химильтруда (йа Гимильтруда; Himiltrude), Девум I (Devum I), Бургундин графан йоӀ. Йитина.
- Букъбойна Пипин (Pépin le Bossu; 769 шо/770 шо — 811 шо). 792 шарахь шен ден дуьхьал къайлах бина бартехь дакъа лецир, амма бертахой гучубевлира. Таккха дас иза монастырь чувоьллира.
- Rothais, (784 шо — ?)
- 770 шо — Дезидерата (Désirée, 747 шо — 776 шо), лангобардин паччахьан Дезидерин (Didier) йоӀ. Йитина 771 шарахь.
- 771 шо — Винцгаура Хильдегарда (йа Гильдегарда; Hildegarde de Vintzgau, 758 шо — 783 шеран 30 апрель), Жерольд I (Gérold I), Винцгау графан йоӀ.
- Жима Карл (Charles, 772 шо — 811 шеран 4 декабрь), Ингельман герцог.
- Аделаида (Adelaide, 773 шо — 774 шо). Жима йолуш йелла.
- Ротруда (Rothrude, 775 шо — 810 шеран 6 июнь).
- Пипин (Pépin, 777 шо — 810 шеран 8 июнь), Италин паччахь (781 шо — 810 шо).
- Лотарь (Lotaire, 778 шеран август — 779 шеран 6 февраль). Людовикца шал вина ваш, жима волуш велла.
- Людовик I Благочестивый (Louis I le Pieux, 778 шеран август — 840 шеран 20 июнь), Малхбузан император (813 шо — 840 шо), франкийн паччахь (814 шо — 840 шо), Аквитанин паччахь (781 шо — 813 шо), Алеманин паччахь (833 шо — 840 шо).
- Берта (Berthe, 779 шо — 823 шо). Граф Ангильбертига (750 шо — 814 шо) маре йахара иза.
- Гизела (Gisèle, 781 шо — 808 шо). Маре ца йахара.
- Хильдегарда (Hildegarde, 782 шо — 783 шо). Жима йолуш йелла.
- 783 шеран октябрь дуьйна — Фастрада (Fastrade, 765 шо — 794 шеран 10 октябрь), малхбале франкин графан Радольфан йоӀ.
- Тетрада (Tétrade, 785 шо — 853 шо), Аргентьель аббатисса.
- Гильтруда (Hiltrude, 787 шо — ?), аббатисса Фармотье.
- 794 шо дуьйна — Лиутгарда (Liutgadre, 776 шо — 800 шеран 4 июнь).
- Эмма (Emme, ? — 837 шо).
- Ротильда (Rothilde, ? — 852 шо).
- 808 шо дуьйна — Саксонин Герсвинда (Gerswinde de Saxe, 782 шо — 834 шо).
- Адальтруда (Adaltrude).
6 зуда йоцург йевзаш йу кхоъ Карлан йезарш а, массийта кӀоталгӀа дина бера а.
- Мальтегарда (Maltegarde).
- Ротильда (Рудхильд) (790 шо — 852 шо), аббатисса Фармотье.
- Регина (Régine).
- Адалинда (Adalinde).
- Теодорик (807 шо — 818 шо).
Каролингийн династи | ||
Хьалха хилларг Пипин Воцуниг |
Франкийн паччахь 768 шо — 814 шо Малхбузан Император 800 шо — 814 шо |
ТӀаьхьавеаниг Людовик I Благочестивый |
Билгалдахарш
- ↑ Karl der Große (нем.) — 1 — Verlag C. H. Beck, 1999. — S. 117.
- ↑ Карл Великий / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 Karl der Große (нем.) — 1 — Verlag C. H. Beck, 1999. — S. 38.
- ↑ Карл Великий // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XIVа. — С. 523—525.
- ↑ Karl I. der Grosse (нем.). Die Genealogie der Franken und Frankreichs - Die fränkischen Adelsgeschlechter des Mittelalters. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 8 январь. Архивйина 2008 шеран 7 июнехь
- ↑ Kings of the Franks 751—840 (Carolingians) (инг.). Foundation for Medieval Genealogy. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 8 январь.
Литература
- Эйнхард. Жизнь Карла Великого. — М.: Институт философии, теологии и истории св. Фомы, 2005. — С. 303. — ISBN 5-94242-013-0.
- Анналы Святого Аманда.
- Хэгерманн Д. Карл Великий. — М.: ООО «Издательство АСТ»: ЗАО НПП «Ермак», 2003. — ISBN 5-17-018682-7, 5-9577-0127-0.
- Левандовский А.П. Карл Великий. — М.: Молодая гвардия, 1999.
- Bauer H. Reise in die Karolingerzeit. — Leipzig, 1974.
- Chamberlin R. The Emperor Charlemagne. — London, 1986.
- Renée Mussot-Goulard. Charlemagne. — Paris: Presses universitaires de France, collection «Que sais-je ?», 1984, 1992, 1998.
- Ноткер Заика, «Деяния Карла Великого» (лат. Gesta Caroli Magni), ок. 880 г.
- Эрлихман В. В. Правители мира
Хьажоргаш
- CHARLES I 768—814 (инг.). Foundation for Medieval Genealogy. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 16 июнь.
- «Был ли великим Карл Великий» — передача Н. Басовской «Всё так» на радиостанции «Эхо Москвы» (аудиозапись и текст)
- Собрание материалов о Карле Великом
![]() |
ХӀара чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. ХӀара дехар ду, хьай аьтту балахь хийца йоза билгала долучуьнца. |