Сийлахь-воккха Карл

Сийлахь-воккха Карл
лат. Carolus Magnus
нем. Karl der Große
фр. Charlemagne
Сийлахь воккху Карл
Сийлахь воккху Карл
ГӀуллакхан тайпа монарх, суверен
Вина меттиг
Кхелхина меттиг
Да Пипин Короткий[d][3][4]
Нана Бертрада Лаонская[d][3]
Сийлахь-воккха Карл Викилармехь

Сийлахь-воккха Карл I (лат. Carolus Magnus йа Karolus Magnus, нем. Karl der Große, фр. Charlemagne, 747 шеран 2 апрель[5] йа 748 шеран[6] — 814 шеран 28 январь, Ахенан гӀала) — франкийн паччахь 768 шо дуйьна (къилбера дакъехь 771 шо дуьйна), лангобардийн паччахь 774 шо дуьйна, Баварин герцог 788 шо дуьйна, Малхбузен император 800 шо дуьйна. Пипин Воцунигчуна а, Бертрада Лаонан а воккху кӀант. Карлан цӀарах йелла Пипинидан династин цӀе «Каролингаш». «Сийлахь воккху» цӀе Карлан йеллера и дина волучу хенахь.

Сийлахь-воккху Карл а, Букъбойна Пипин а
Сийлахь-воккха Карл I, (Францин халкъан библиотека)
Франкийн империн карта — латта шордалар 481 шо дуьйна 814 шо кхаччалц
Сийлахь-воккха Карл а, папа Адриан I а
Сийлахь-воккха Карлан мухӀар
Риман папас Адриан I таж дуьллу Аквитанин Людовикан. Йоккха Францин Хроникаш йукъара миниатюра.
Сийлахь-воккха Карл I, Малхбузан император (Франкфуртехь йолу статуя).
Сийлахь-воккха Карл I — Малхбузан Император
Европа 814 шарахь
Карл Великий и папы римские Геласий I и Григорий I. Миниатюра из молитвенника короля Карла II Лысого.
Сийлахь-воккха Карла хенахь хилла ахча

Зударш а, бераш а

Каролингийн силсил. XII бӀешеран куьйгайозан миниатюра
  • 768 шо дуьйна — Химильтруда (йа Гимильтруда; Himiltrude), Девум I (Devum I), Бургундин графан йоӀ. Йитина.
    • Букъбойна Пипин (Pépin le Bossu; 769 шо/770 шо — 811 шо). 792 шарахь шен ден дуьхьал къайлах бина бартехь дакъа лецир, амма бертахой гучубевлира. Таккха дас иза монастырь чувоьллира.
    • Rothais, (784 шо — ?)
  • 770 шо — Дезидерата (Désirée, 747 шо — 776 шо), лангобардин паччахьан Дезидерин (Didier) йоӀ. Йитина 771 шарахь.
  • 771 шо — Винцгаура Хильдегарда (йа Гильдегарда; Hildegarde de Vintzgau, 758 шо — 783 шеран 30 апрель), Жерольд I (Gérold I), Винцгау графан йоӀ.
    • Жима Карл (Charles, 772 шо — 811 шеран 4 декабрь), Ингельман герцог.
    • Аделаида (Adelaide, 773 шо — 774 шо). Жима йолуш йелла.
    • Ротруда (Rothrude, 775 шо — 810 шеран 6 июнь).
    • Пипин (Pépin, 777 шо — 810 шеран 8 июнь), Италин паччахь (781 шо — 810 шо).
    • Лотарь (Lotaire, 778 шеран август — 779 шеран 6 февраль). Людовикца шал вина ваш, жима волуш велла.
    • Людовик I Благочестивый (Louis I le Pieux, 778 шеран август — 840 шеран 20 июнь), Малхбузан император (813 шо — 840 шо), франкийн паччахь (814 шо — 840 шо), Аквитанин паччахь (781 шо — 813 шо), Алеманин паччахь (833 шо — 840 шо).
    • Берта (Berthe, 779 шо — 823 шо). Граф Ангильбертига (750 шо — 814 шо) маре йахара иза.
    • Гизела (Gisèle, 781 шо — 808 шо). Маре ца йахара.
    • Хильдегарда (Hildegarde, 782 шо — 783 шо). Жима йолуш йелла.
  • 783 шеран октябрь дуьйна — Фастрада (Fastrade, 765 шо — 794 шеран 10 октябрь), малхбале франкин графан Радольфан йоӀ.
    • Тетрада (Tétrade, 785 шо — 853 шо), Аргентьель аббатисса.
    • Гильтруда (Hiltrude, 787 шо — ?), аббатисса Фармотье.
  • 794 шо дуьйна — Лиутгарда (Liutgadre, 776 шо — 800 шеран 4 июнь).
    • Эмма (Emme, ? — 837 шо).
    • Ротильда (Rothilde, ? — 852 шо).
  • 808 шо дуьйна — Саксонин Герсвинда (Gerswinde de Saxe, 782 шо — 834 шо).
    • Адальтруда (Adaltrude).

6 зуда йоцург йевзаш йу кхоъ Карлан йезарш а, массийта кӀоталгӀа дина бера а.

  • Мальтегарда (Maltegarde).
    • Ротильда (Рудхильд) (790 шо — 852 шо), аббатисса Фармотье.
  • Регина (Régine).
  • Адалинда (Adalinde).
    • Теодорик (807 шо — 818 шо).
Каролингийн династи
Хьалха хилларг
Пипин Воцуниг
Франкийн паччахь
768 шо — 814 шо
Малхбузан Император
800 шо — 814 шо
ТӀаьхьавеаниг
Людовик I Благочестивый

Билгалдахарш

  1. Karl der Große (нем.) — 1 — Verlag C. H. Beck, 1999. — S. 117.
  2. Карл Великий / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. 1 2 Karl der Große (нем.) — 1 — Verlag C. H. Beck, 1999. — S. 38.
  4. Карл Великий // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XIVа. — С. 523—525.
  5. Karl I. der Grosse (нем.). Die Genealogie der Franken und Frankreichs - Die fränkischen Adelsgeschlechter des Mittelalters. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 8 январь. Архивйина 2008 шеран 7 июнехь
  6. Kings of the Franks 751—840 (Carolingians) (инг.). Foundation for Medieval Genealogy. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 8 январь.

Литература

  • Эйнхард. Жизнь Карла Великого. — М.: Институт философии, теологии и истории св. Фомы, 2005. — С. 303. — ISBN 5-94242-013-0.
  • Анналы Святого Аманда.
  • Хэгерманн Д. Карл Великий. — М.: ООО «Издательство АСТ»: ЗАО НПП «Ермак», 2003. — ISBN 5-17-018682-7, 5-9577-0127-0.
  • Левандовский А.П. Карл Великий. — М.: Молодая гвардия, 1999.
  • Bauer H. Reise in die Karolingerzeit. — Leipzig, 1974.
  • Chamberlin R. The Emperor Charlemagne. — London, 1986.
  • Renée Mussot-Goulard. Charlemagne. — Paris: Presses universitaires de France, collection «Que sais-je ?», 1984, 1992, 1998.
  • Ноткер Заика, «Деяния Карла Великого» (лат. Gesta Caroli Magni), ок. 880 г.
  • Эрлихман В. В. Правители мира

Хьажоргаш