Ĕмĕрхи шăнлăх
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/20px-Disambig_gray.svg.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Frozenground.gif/300px-Frozenground.gif)
'хĕрлĕ-кăвак — çурçĕр çурчăмăрĕнчи нумайçуллă шăнлăх районĕсем, синкер — çулталăкра 15 талăкран ытла тăпра шăнакан районсем, хĕрлĕ — çулталăкра 15 талăкран сахал тăпра шăнакан районсем, талкăш йĕр — сезонпа юрпа витĕнекен облаçĕн чикки.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Permafrost_-_ice_wedge.jpg/300px-Permafrost_-_ice_wedge.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Udachnaya_pipe-4.jpg/300px-Udachnaya_pipe-4.jpg)
.
«Ĕмĕрхи шăнлăх» (нумай çуллă криолитозона, нумай çуллă шăнлăх) — криолитозонăн пĕр тапхăр та ирĕлмесĕр тăракан пайĕ. Çĕр çинчи ĕмĕрхи шăнлăхăн пĕрлехи лаптăкĕ — 35 млн км². Ареалĕ — Аляскăн, Канадăн, Европăн, Азин çурçĕр пайĕ, Çурçĕр Пăрлă океанĕнчи утравсем, Антарктида. Нумай çуллă шăнлăх районĕсем — çĕр хуппин тулаш сийĕ, унти температури чылай хушă 0 °C çӳле хăпармасть. Нумай çуллă шăнлăх зонинче тăпрари шыв пăр евĕр, унăн тарăнăшĕ хăш чухне 1 000 метр ытла пулать.
Çавăн пекех
- Газ гидрачĕсем
- Едома
- Тундра
- Пăрлă тапхăр
- Ĕмĕрхи шăнлăх музейĕ
- Криотекстура
Асăрхавсем
Каçăсем
- А. В. Павлов, Г. Ф. Гравис. Вечная мерзлота и современный климат
- Континентальная многолетняя мерзлота // МЕТОДЫ ОЦЕНКИ ПОСЛЕДСТВИЙ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА ДЛЯ ФИЗИЧЕСКИХ И БИОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ. Ред. С. М. Семенов. М. Росгидромет, 2012 г. 508 стр. ISBN 978-5-904206-10-9
- Основные природные и социально-экономические последствия изменения климата в районах распространения многолетнемерзлых пород. Оценочный отчет. 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
- Тем, кто идет по тайге. Меньчуков А.Е. 2015 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ., с картой покрытия вечной мерзлотой территории СССР - Москва, "Недра", 1979
- Особенности вечной мерзлоты и возведения фундаментов зданий на вечной мерзлоте
- Карта расположения объектов изучения криосферы Земли 2013 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче архивланӑ.
- Вечная мерзлота продолжает таять, а у ученых и чиновников практически нет ответов. - "The Moscow Times", 06.10.2011
- Сайт Circumpolar Active Layer Monitoring Network (акăлч.)
- CIRCUMARCTIC MAP OF PERMAFROST AND GROUND ICE CONDITIONS 2015 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. (акăлч.) - National Snow and Ice Data Center
Шыв | Юр тата пăр |
||
---|---|---|
Юр |
Юр витевĕ | Тикĕс ӳкнĕ юр | Пирчев | Фирн | Фирн чикки | Юрлăх йĕрĕ | Юрлăх йĕрĕн депрессийĕ | Çĕр питти | Лапка юр | Ниваль-гляцио хутлăхĕ | |
Çутçанталăкри юр кĕлеткесем | ||
Юр куçăмĕ | ||
Пăр |
Пăр (çăвăм) | Тинĕс пăрĕ | Снежура | Сан | Сĕлкĕш | Пак пăр | Пăрлак | Каршака | Серак | Пас | Тăм | Глетчер пăр | Дегляциаци | Гляциоизостази | Гляциодислокаци | Гляциодиапир | Пăр йĕппи | |
Çутçанталăкри пăрланусем |
Криосфера | Шельф пăрлăхĕ | Пăрланчăк | Нумай çулхи шăн | Çĕр айĕнчи пăр | Çакăнса тăракан пăрланчăк | Торос | Приппай | Вилнĕ пăр | Пăрлăх çурăкĕ | Пăр цунами | Пăр витевĕ | Пăр шăнăçтарăш | Чĕмек пăрланчăк | |
Пăр витевĕ | Категория:Навигационные шаблоны без родителя | |
Ăслăх дисциплинисем |
Криологи | Гляциологи | Палеогляциогидрологи | Палеогляциологи | Юр пĕлĕвĕ |