Варуна

**(20000) Варуна**
Орбита пахалăхĕсем
категори
Уçни
уçакан	Роберт Мак-Миллан
уçнă вырăн
уçнă вăхăт	28.11.2000
Орбита пахалăхĕсем
Афели	6 778 797 000 км (45,335 а.е.)
Перигели	6 057 848 000 км (40,915 а.е.)
Мăн çуртĕнĕл	6 418 322 000 км (43,129 а.е.)
Орбитăллă эксцентриситет	0.051
Орбитăллă тапхăрĕ
Сидери тапхăрĕ	281,03 çул
Орбитăллă хăвăртлăхĕ	4,53 км/ç
Вăтам аномали	101,764°
Тайăмĕ	17,2°
Хăпаракан çыххин долготти	97,303°
Перицентрăн аргуменчĕ
Спутниксем
Физика пахалăхĕсем
Размер	722 км; 1003 км; 859×453 (разносторонний эллипсоид?); 668+154; −86 км
Экваториаллă радиус
Полярлă радиус
Планета пичĕн лаптăкĕ
Хĕсĕнни
Калăпăшĕ
Йывăрăшĕ	~3,7·1020 кг
плотность	0,992
Вăтам тачăлăхĕ	0,992{cite web} шаблон валли title= тата url= кăтартма кирлĕ. P. Lacerda, D. Jewitt (2006).
Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ	0,15 м/с
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ	0,39 км/ç
Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ	3,17 ч
Эквтăрти çаврăну йĕрлĕ хăвăртлăхĕ
Çаврăну тĕнĕлĕ эклиптика тайăмĕ
çурçĕр полюсĕнче Тӳррĕн хăпарни
Тайăнни
Альбедо	0,034-0,26
Планета пичĕн температури
Чи сивĕ
Вăтам	≈ 43–41 К (&minus230 – &minus232°С)
Чи вĕри
атмосферăн йышĕ
Планета питĕнчи пусăмĕ

20000 Варуна^[8] (символĕ: ) — Хĕвел системинчи карлик планета, транснептун объект, Койпер таврашĕнчи чи пысăк объектсенчен пĕри, уйрăм объект^[9].. 28.11.2000 Роберт Мак-Миллан уçнă. Курăнакан çăлтăр виçи - 19,9 (противостояние)^[10], абсолютлă çăлтăр виçи 3,7.

Çавăн пекех пăхăр

Асăрхавсем

^ Michael E. Brown. «How many dwarf planets are there in the outer solar system? (updates daily)»
^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: Bruno2010 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
^ ¹^,²^тата³ {cite web} шаблон валли title= тата url= кăтартма кирлĕ. P. Lacerda, D. Jewitt (2006).
^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: JewittShepperd2002 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
^ Lellouch E. et al. (September 2013). TNOs are Cool: A survey of the trans-Neptunian region. IX. Thermal properties of Kuiper belt objects and Centaurs from combined Herschel and Spitzer observations
^ Calculated using Lacerda and Jewitt (2007) diameter of 900 km and density of 0.992 g/cm³.
^ W. R. Johnston TNO/Centaur diameters and albedos (2008). çăлкуçран архивланă 8 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 8 Чӳк уйӑхӗн 2006.
^ В. Н. Топоров Мифологический словарь. — Советская энциклопедия. — 115 000 экз. — ISBN 5-85270-032-0
^ Марк Буйе Orbit Fit and Astrometric record for 20000. SwRI (Space Science Department) (12 January 2007). çăлкуçран архивланă 14 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 19 Авӑн уйӑхӗн 2008.
^ HORIZONS Web-Interface. JPL Solar System Dynamics. çăлкуçран архивланă 14 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 2 Утӑ уйӑхӗн 2008.

Каçăсем

Scott S. Sheppard and David C. Jewitt {пуçелĕк}. — Т. 124.
http://www.ifa.hawaii.edu/faculty/jewitt/varuna.html
Size and Albedo of Kuiper Belt Object (20000) Varuna. David Jewitt's Home Page. çăлкуçран архивланă 14 Нарӑс уйӑхӗн 2012.(акăлч.)
Orbital simulation from JPL (Java) / Ephemeris(акăлч.)

Ку транснептун объекчĕ пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.

Портал:Астрономи •

[1] Michael E. Brown. «How many dwarf planets are there in the outer solar system? (updates daily)»

[Bruno2010-2] Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: Bruno2010 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.

[LacerdaJewitt2007-3] ¹^,²^тата³ {cite web} шаблон валли title= тата url= кăтартма кирлĕ. P. Lacerda, D. Jewitt (2006).

[JewittShepperd2002-4] Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: JewittShepperd2002 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.

[5] Lellouch E. et al. (September 2013). TNOs are Cool: A survey of the trans-Neptunian region. IX. Thermal properties of Kuiper belt objects and Centaurs from combined Herschel and Spitzer observations

[mass-6] Calculated using Lacerda and Jewitt (2007) diameter of 900 km and density of 0.992 g/cm³.

[johnston-7] W. R. Johnston TNO/Centaur diameters and albedos (2008). çăлкуçран архивланă 8 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 8 Чӳк уйӑхӗн 2006.

[8] В. Н. Топоров Мифологический словарь. — Советская энциклопедия. — 115 000 экз. — ISBN 5-85270-032-0

[Buie-9] Марк Буйе Orbit Fit and Astrometric record for 20000. SwRI (Space Science Department) (12 January 2007). çăлкуçран архивланă 14 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 19 Авӑн уйӑхӗн 2008.

[Horizons-10] HORIZONS Web-Interface. JPL Solar System Dynamics. çăлкуçран архивланă 14 Нарӑс уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 2 Утӑ уйӑхӗн 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

п • с • т Транснептун объектсем
Плутино	Плутон¹ (15810) Араун • Иксион • (38083) Радамант • (38628) Гуйя • (47171) Лемпо • Орк • (341520) Мор-Сомн • 1993 SB • 1993 SC • 1994 TB • 1996 TP66 • 1997 CR29 • 1996 SZ4 • 1995 QZ9 • 1997 QJ4 • 1998 VG44 • 1998 WW24 • 1998 WU31 • 2002 VR128 • 2003 VS2 • 1998 HK151 • 1998 US43 • 1996 TQ66 • 2002 KX₁₄ • 1993 RO • 2003 AZ84 • 1993 RP • 4693722001 QF

Кьюбивано	Макемаке¹ • (19521) Хаос • Варуна • Квавар • (53311) Девкалион • (58534) Логос • (79360) Сила-Нунам • (66652) Борасизи • (88611) Таронхайавагон • (120347) Салация • (148780) Алтьира • Варда • (420356) Праамжюс • 1992 QB1 • 1994 GV9 • 1994 JQ1 • 1994 VK8 • 1998 HJ151 • 1997 CU29 • 1998 HM151 • 2002 AW₁₉₇ • 2002 UX25 • 1999 CL158 • 1998 HP151 • 1998 KR65 • 1998 WA25 • 1999 DF9 • 2004 GV9 • 1999 HT11 • 1999 HC12 • 2004 UX10 • 2005 RN43 • 2005 UQ513 • 2004 XA192 • 2002 MS4 • 2003 QW90 • 1995 GJ • 1998 WW31 • 2010 RE64 • 2014 MU69

Тутино	• 1996 TR66 • 1998 SM165 • 2002 WC₁₉ • 2000 JG81 • 1999 RB216 • 1997 SZ10

Ытти резонанслă	• (385446) Манвэ • 1994 JS • 1995 DA2 • 1999 DE9 • 1999 HB12 • 1998 WA31 • 1999 CP133 • 2002 TC₃₀₂ • 2001 KC77 • 2001 KP77 • 2003 LG7 • 2015 RR245

Хаумеа йышĕ	• Хаумеа¹ • 1996 TO₆₆ • 1995 SM₅₅ • 2002 TX₃₀₀ • 1999 OY3 • 2003 OP32 • 2005 RR43 • 2003 SQ₃₁₇ • 4164002003 UZ • 3081932005 CB • 3867232009 YE

Сапаланчăкдиск объекчĕсем	• Эрида¹ • (42355) Тифон • (65489) Кето • 1996 TL66 • 1996 GQ21 • 1999 TD10 • 1999 KR16 • 2001 UR₁₆₃ • 1995 TL8 • 2000 EE173 • 2002 RP120 • 1999 CC158 • 2000 OO67 • 2002 GX32 • 2000 OM67 • 2002 CY224 • 2003 FY₁₂₈ • 2001 XT254 • 2005 RM₄₃ • 2005 TB190 • 2000 CR105 • Кункун • 2007 UK126 • 2005 QU182 • 2006 SQ372 • 2003 QX113 • 2004 XR₁₉₀ • 2005 TN74 • 2006 QH181 • 2008 ST291 • 4711432010 EK • 2010 EL139 • 2010 FX86 • 4711652010 HE • 2010 RF43 • 2013 FY27 • 2014 EZ51 • 2014 UZ224 • 2014 FE72 • 2015 KH162

Седноидсем	• Седна • 2012 VP₁₁₃ • V774104

Ытти уйрăммисем	• 2013 SY99 • 2013 RF98 • 2004 VN112 • 2007 TG422 • 2010 BG174 • 2013 FT28 • 2014 FE190 • 2014 SR349

Классифицилемен	• 1998 SN165 • 2004 TY₃₆₄ • 2007 JJ43 • 1999 DP8 • 2004 UT10 • 2006 AO101 • 2007 TB418 • 2011 KT19 • 2013 FZ27

Çутçанталăк спутникĕcем	Плутон: Харон • Гидра • Никта • Кербер • Стикс • Хаумеа: Намака • Хииака • Эрида: Дисномия • Макемаке: S/2015 (136472) 1 • 1998 WW₃₁: S/2000 (1998 WW₃₁) 1 • Логос: Зоя • Таронхайавагон: Тавискарон • Салация: Актея • Борасизи: Пабу • Орк: Вант • Квавар: Вейвот • Варда: Ильмарэ • (225088) Кункун: S/2010 (225088) 1 • Манвэ: Торондор • Гуйя: S/2012 (38628) 1
¹ Тата карлик планета пек классификацилеççĕ. Чи çутă объектсене H < 4 курсивпа' палăртнă'. 600 км ытларах виçнĕ диаметăрлă объектсене аялтан туртса палартнă.

п • с • т Хĕвел системи


Хĕвел

Планетăсем: Меркури • Венера • Çĕр • Марс • Юпитер • Сатурн • Уран • Нептун •

карлик планетăсем:Церера • Плутон • Хаумеа • Макемаке • Эрида тата Карлик планетăсен кандидачĕсем Седна • Орк • Квавар • Кункун • 2002 MS4

Мăн планета çулташĕсем: Уйăх • Каллисто • Ганимед • Европа • Ио • Титан • Энцелад • Мимас • Япет • Тефия • Диона • Рея • Оберон • Титания • Ариэль • Умбриэль • Миранда • Тритон • Протей • Харон

Çулташсем/ункăсем: Çĕрĕн • Марс • Юпитер/∅ • Сатурн/∅ • Уран/∅ • Нептун/∅ • Плутон • Хаумеа • Эрид

Кĕçĕн ĕскерсем: метеороидсем • астероидсем/вĕсен çулташĕсем (çĕр çумне килекен • тĕп тăрăхĕнчи • троянсем • кентаврсем) • транснептун (КТ (плутино • кьюбивано) • РД) • дамоклоидсем • кометăсем (ОО)
Астрономи объекчĕсем • Портал:Астрономи • Проект:Астероидсем