Кара тинĕсĕ
Кара тинĕсĕ | |
Лаптăк | 893 400 км² |
---|---|
Калăпăш | 101 000 км³ |
Чи тарăнăшĕ | 620 м |
Вăтам тарăнăш | 50—100 м |
Юхса кĕрекен шывсем | Кара, Обь, Енисей, Таз. |
КатегориВикиампарта |
{#coordinates:}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице Кара тинĕсĕ— Çурçĕр Пăрлă океанĕн хĕрринчи тинĕс. Ятне Кара юханшывĕпе çыхăнтараççĕ. Юханшывĕн ячĕ ненецсен Кара йăхĕпе çыхăннă. Тинĕс Евразипе Çĕнĕ Çĕр, Франц-Иосиф Çĕрĕ, Çурçĕр Çĕр, Гейберг утравĕсем хушшинче вырнаçнă. Тинĕсĕн çурçĕр пайĕнче 1924-мĕш çулта теорилле уçнă Визе Çĕрĕ утрав вырнаçнă. Унсăр пуçне тинĕсре Арктика институчĕн утравĕсем тата ЦИК хыпарĕсен утравĕсем вырнаçнă. Кар тинĕсĕ - Раççейри чи сивĕ тинĕссенчен пĕри. Шыв вăрррисем патĕнче çуç шыв температури çулла 0 °C ăшăрах. Çулталăкăн пысăкрах пайĕнче тинĕс пăр айĕнче.
Çулла тинĕс 6°C таран ăшăнать (çиелти 50-70м).
Тинĕсре сиг, голец, камбала тата ытти пулăсем тĕл пулаççĕ.
Тĕп порт - Диксон. Тинĕс витĕр Çурçĕр тинĕс çулĕ иртет. Кара тинĕсĕ витĕр тухма питĕ кăткăс [1].
Экологи
ССРС вăхĕнчи ядерла каяшсене пытарни
Сивлек вăрçă çулĕсенче Кара тинĕсĕнче Тинĕс Çарĕн флочĕн ядерла каяшĕсене пытарнă[2]:
- 1965—1988 — Атомла шывай киммисен ултă реакторне тата 10 ядерла реактор путарнă[3]
- 1981-мĕш çулта Степовой кӳлмекĕнче К-27 атомла шывай киммине пытарнă.
Вуламалли
- Шамраев Ю. И., Шишкина Л. А. Океанология. Л.: Гидрометеоиздат, 1980.
Асăрхавсем
- ^ Руководство для сквозного плавания судов по Северному морскому пути. СПб, 1995
- ^ BBC:"Russia explores old nuclear waste dumps in Arctic"
- ^ "Radioecological Hazard of Ship Nuclear Reactors Sunken in the Arctic, " Atomic Energy, Vol.79, No. 3, 1995.
Каçăсем
Кара тинĕсĕ Викиампарта? |
- Карское море в книге: А. Д. Добровольский, Б. С. Залогин. Моря СССР. Изд-во Моск. ун-та, 1982.
- Би-Би-Си: «Радиоактивные объекты в Арктике»
Ку тинĕс пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |
Çурçĕр Пăрлă океанĕ |
|
---|---|
Тинĕссемпе паллă кӳлмексем |
Баренц · Баффин · Шурă · Бофорт · Вандель · Хĕвелтухăç-Çĕпĕр · Гренланд · Гудзон кӳлмекĕ · Густав-Адольф · Кара · Лаптевсен · Линкольн · Норвег · Чукот |
Паллă кӳлмексем |
Вилькицкий · Гудзон · Дмитрий Лаптев · Кар Хапхи · Лонг · Маточка Чăмăрĕ · Парри (Ланкастер, Барроу, Вайкаунт-Мелвилл, Мак-Клур) · Санников · Хинлопен · Шокальский · Югра Чăмăрĕ |
Тĕп рельефĕ |
Адмиралтейство сăртлăхĕ · Амундсен котловини · Бофорт котловани · Воринг платти · Воронин валакĕ · Гаккель ту хырçи · Гренланд котловини · Демидов банки · Ермак платти · Исланд платти · Канада котловини · Книпович ту хырçи · Кольбейнсей ту хырçи · Ломоносов ту хырçи · Лофотен котловини · Макаров котловини · Маккензи каньонĕ · Упа платти · Менделеев ту хырçи · Мон ту хырçи · Нансен котловини · Çĕнĕ Çĕр валакĕ · Норвег котловини · Норвег ху хырçи · Норд банки · Персей сăртлăхĕ · Шывайçисен котловани · Рейкьянес ту хырçи · Самойлов валакĕ · Таса Анна валакĕ · Фарер-Исланд пусахĕ · Франц-Викторий валакĕ · Вăта Кар сăртлăхĕ · Чукот платти · Ян-Майен ту хырçи |
Пысăк утравсемпе архипелагсем |
Айон · Шурă · Мăн Бегичев · Вайгач · Вестеролен · Врангель · Гренланди · Клаверинг · Канадăн Арктика архипелагĕ · Колгуев · Лофотен утравĕсем · Милн Çĕрĕ · Çĕнĕ Çĕр · Çĕн Çĕпĕр утравĕсем · Олений · Çурçĕр Çĕрĕ · Сенья · Франц-Иосиф Çĕрĕ · Хиннёйа · Шаннон · Шпицберген |