Сарăту

Сарăту выр. Саратов
Хула гербĕ
Патшалăх:	Раççей
Регион:	Сарăту облаçĕ
Никĕсленĕ:	1590 çулта
Хула, çултан:
Халăх йышĕ, пин çын:	841 902 (2019)
Хула лаптăкĕ:	394 км2
Геогр. анлăхĕ:	51,5406° с. ш
Геогр. вăрăмлăхĕ:	46,0086° в. д.

Сарăту (выр. Саратов) — Раççейĕн кăнтăр-тухăç европа пайĕнчи шĕкĕр хула, Сарăту облаçĕн административлă тĕпĕ. Волгоград шывуправĕн сылтăм çыранĕнче, Волгоградпа Самартан пĕр тан хушăра, вырнаçнă.

Пуçлăхĕ

Михаил Исаев

Кун-çулĕ

Сыхлав турулĕ пек 1590 çулта никĕсленĕ. XVIII ĕмĕрĕн иккĕмĕш пайĕнче пулăпа тăвар куçаракан вырăнĕ, сутă-илӳ тĕпĕ, XIX ĕмĕртенпе — тырă сутă-илӳ тĕпĕ шутланнă. 1780 çултанпа кĕперне хули. XX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче — Атăлçин пысăк тата паха хули. Университета 1909 çулта уçнă.

1930-мĕш çулсенчи индустриализаци тапхăрĕнче пысăк машинăтăвакан, вăрçа хыççăн — хӳтĕлев профиллĕ прибортăвакан тата радиоэлектронлă заводсене ĕçе янă. Хула паллă ăслăлăх тата ĕçтăвакан тĕп пулса тăрать.

Тăванлă хуласем

Сарăтун тăванлă хулисем:

• Братислава (Словаки),
• Даллас (АПШ)
• Добрич (Болгари)
• Тайюань (Китай).
• Шаоян (Китай)

Халăх

Хулара пĕрмай пурăнакан халăх 01.01.2008 тĕлне — 836,1 пин çын. Энгельспа тата урăх пурăну вырăнĕсемпе 1,19 млн. çынлă агломераци туса хурать (2007).

Хула районĕсем

• Атăл районĕ
• Завод районĕ
• Киров районĕ
• Ленин районĕ
• Октябрь районĕ
• Фрунзе районĕ

Социаллă сфера

Сывлăха упрасси

Çутĕç тата ăслăх

Аслă пĕлӳ учрежденийӗсем

• Сарăту патшалăх университечĕ
• Сарăту патшалăх аграри университечĕ
• Сарӑту патшалӑх медицина университечӗ
• Сарăту патшалăх техника университечĕ
• Сарăту патшалăх социаллă экономика университет
• Л.В. Собинов ячĕллĕ Сарăту патшалăх консерваторийĕ (çавăн пекех пăхăр Собинов ячĕллĕ Сарăту патшалăх консерваторийĕн театр факультечĕ)
• Сарăту патшалăх право академийĕ
• Атăлçи патшалăх хĕсмечĕн академийĕ
• Раççей ШӖМӗн Сарăту юридици институчĕ

Вăтам пĕлӳ шкулсем

• Сарăту ӳнер Боголюбов ячĕллĕ училищи

Гимназисемпе лицейсем

• Вырăс класика гимназийĕ
• Тухăç Европа лицейĕ
• 1-мĕш №-лĕ гимнази
• 2-мĕш №-лĕ гимнази
• 3-мĕш №-лĕ гимнази
• 4-мĕш №-лĕ гимнази
• 5-мĕш №-лĕ гимнази
• 7-мĕш №-лĕ гимнази
• 87-мĕш №-лĕ гимнази
• Гуманитари ăслăлăх лицейĕ
• Гуманитари экономика лицейĕ
• Лицей №2 г. Саратов
• А. С. Пушкин ячĕллĕ 3-мĕш №-лĕ лицей
• Лицей № 4
• Лицей № 15
• Лицей № 37
• Лицей № 62
• Лицей № 36
• Лицей математики и информатики
• Лицей прикладных наук
• 1-мĕш №-лĕ физика-техника лицейĕ
• СПТУ çумĕнчи лицей-интернат
• Гуманитари экономика лицейĕ
• Сарăту патшалăх социаллă экономика университечĕ çумĕнчи лицей
• Медицина биологи лицейĕ
• Прогимнази «Кристаллик»

Вулавăшсем

• Сарăту зонин В. А. Артисевич ячĕллĕ ăслăх вулавăшĕ
• Сарăту облаç универсаллă ăслăх вулавăшĕ
• Сарăту облаç А. С. Пушкин ача-пăча вулавăшĕ 2014 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.

Этеплĕх

Музейсем

Цирк

Спорт

Клубсем

• Баскетбол клубĕ «Автодор»
• Хоккей клубĕ «Кристалл»
• Футбол клубĕ «Сокол-Саратов»
• Хĕр баскетбол клубĕ «Виктория»
• Футбол клубĕ «Салют»
• Мини-футбол клубĕ «Саратов»
• Пӳске хоккей клубĕ «Универсал»
• Волейбол клубĕ «Энергетик»

МХХ

Инçекурав

Пичет кăларăмĕсем

Паллă вырăнсем

Çавăн пекех пăхăр

• Сарăту (метеорит)
• Сарăтупа Энгельса пĕрлештересси

Каçăсем

• Сарăту кĕперни
• Сарăту кивĕ открыткăсем çинче
• Сарăту этеплĕхĕ
• Сарӑту гербӗн кунҫулӗ
• Сарăту çĕнĕ хыпарĕсем
• Сарăту веб-камерисем 2009 ҫулхи Ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
• Сарăту google картти çинче

Раççейри миллионлă хула агломерацисем
	Мускав • Санкт-Петербург • Самар—Тольятти • Екатеринбург • Чулхула • Ростов-Тан-çинчи • Çĕн Çĕпĕр • Волгоград • Хусан • Челепи • Омск • Сарăту • Пермь • Ĕпхӳ • Красноярск • Новокузнецк • Краснодар • Иркутск• Чаллă • Тулă • Владивосток • Воронеж • (Ижевск) • (Ярославль) • (Брянск)

Раççейри миллионлă хуласем
	Мускав • Санкт-Петербург • Çĕн Çĕпĕр • Екатеринбург • Чулхула • Хусан • Самар • Омск • Челепи • Ростов-Тан-çинчи • Ĕпхӳ • Волгоград