Тӳпелле сфера

Çĕр чăмăрĕ тата тÿпелле сфера. Ку тĕслĕхре вĕсен варрисем пĕр тĕлте вырнаçнă

Тӳпелле сфера (лат. orbis coelestis) — хуть те мĕнле радиуслă туйăнакан сфера, ун çине тӳпери ĕскерсем проекциленеççĕ: çапала вара тĕрлĕрен астрометрилле тĕллевчĕксене уçса пама май пур. Тÿпери сферăн варри (центрĕ) пек сăнавçă куçĕ пулать; сăнавçин вырăнĕ ăçта пулин те пĕлтерĕшлех мар темелле (сăмахран, ăна шухăшпа Çĕр чăмăрĕн варрине те вырнаçтарма пулать. Çĕр çинчи сăнавçăшăн тÿпери сфера çаврăнни лери ĕскерсен талăкри çаврăмĕпе тĕлме-тĕл килет.

Çавăн пекех

  • Тӳпери координатсен тытăмĕ
  • Армиллярлă сфера
  • Çăлтăрлă тӳпе

Асăрхавсем

Литература

  • Веселовский И. Н. {пуçелĕк}. — № 2.
  • Житомирский С. В. {пуçелĕк}. — № 3.
  • Матвиевская Г. П. {пуçелĕк}.
  • +Воронцов-Вельяминов Б.А., Е. К. Страут.
    −{2}
    Астрономия, Базовый уровень, 11 класс. — Дрофа, 2018. — 238 с.

Шаблон:Сферăлла астрономи