Хăйне хăй япала
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/20px-Disambig_gray.svg.png)
Хăйне хăй япала (Хăйĕнчи хăй япала, ним. Ding an sich; акăл. thing-in-itself; фр. chose en soi), ноýмен (грек νοούμενον «çитейнĕлĕх», νοέω «çитетĕп») — философи терминĕ, ăс-тăнпа çитме май пур объектсене кăтартать, çавна май вăл туйăмпа çитме май пур феноменсенчен уйрăлса тăрать; эпир ăна мĕнле йышăннине пăхмасăр хăйĕн пурăнавлăхĕпе пурнакан япала.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Immanuel_Kant_portrait_c1790.jpg/200px-Immanuel_Kant_portrait_c1790.jpg)
Термина нимĕçлерен тĕрĕс куçарас проблема
«Хăйне хăй япала» тени Кант нимĕçле каланине çывăх тăрать. «Хăйĕнчи хăй япала» тени вара нимĕçлерен вырăсла ирĕклĕнтерех куçарса тунă «Вещь в себе» тенине çывăх.
Çавăн пекех
- Феномен
Литература
- Кант И. Критика чистого разума. Пер. с нем. и предисл. Н. Лосского. СПб., тип. М. М. Стасюлевича, 1907.
- И. Кант. Пролегомены ко всякой будущей метафизике, могущей появиться как наука (пер. М. Иткина) // И. Кант. Соч. в 6 т. — Т. 4, ч. 1. — М.: Мысль, 1965 (Философское наследие). — С. 69-210.
- Гулыга А. В. Кант сегодня. / И. КАНТ. Трактаты и письма. М.: НАУКА. 1980. — С. 7-42.
- Ойзерман Т. И. Вещь в себе // Новая философская энциклопедия / Ин-т философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин, заместители предс.: А. А. Гусейнов, Г. Ю. Семигин, уч. секр. А. П. Огурцов. — 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
Каçăсем
- Eintrag im Wörterbuch der Philosophischen Begriffe von Rudolf Eisler (1904)
- Eintrag im Kant-Lexikon von Rudolf Eisler (1930)