Fframwaith Cyfeirio Ewropeaidd Cyffredin ar gyfer Ieithoedd
| Enghraifft o'r canlynol | canllaw, language assessment  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Fframwaith Cyfeirio Ewropeaidd Cyffredin ar gyfer Ieithoedd[1] (arddelir yr enw Saesneg, Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment,[2] a'r talfyriad CEFR yn gyffredin ar draws ieithoedd) yw llinyn mesur hyfedredd iaith a lefel y wybodaeth am iaith dramor mewn dosbarthiad penodol, h.y. y gallu i siarad, gwrando, darllen ac ysgrifennu.
Mabwysiadwyd y dosbarthiad gan Gyngor Ewrop, gan gyflwyno chwe lefel wedi'u marcio â phrif lythyren a rhif ychwanegol: A1 - dechreuwr/dechreuwr, A2 - elfennol/cyn-canolradd, B1 - canolradd is, B2 - canolradd uwch, C1 - uwch, C2 - hyfedr/proffesiynol. Mae Lefel A1 yn cyfateb i'r hyfedredd isaf, a lefel C2 i'r uchaf.
Cymraeg
Mae dysgu Cymraeg yn defnyddio ysdol CEFR ar gyfer asesu sgiliau gwrando, siarad, darllen, ysgrifennu Cymraeg.[3]
Mae Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol yn defnyddio'r mesuriadau lefelau dysgu: Mynediad, Sylfaen, Canolradd, Uwch, Gloywi.[4] Er, nododd papur gwyn Bil Addysg Gymraeg 2023 gall bydd sefydliadau megis y Ganolfan am addasu tabl a mesuriadau CEFR ar gyfer anghenion a chyd-destun Gymreig. Nodwyd hefyd, gan mai cynllun o dan arweiniad Cyngor Ewrop yw CEFR y gall hyn hefyd newid yn y dyfodol neu dod i ben.[5]
Arsylwi ac Arholi Rhuglder Iaith
Mewn sawl gwlad neu ar gyfer sawl cymuned ieithyddol bydd sefydliad ddiwylliannol yn gyfrifol am redeg arholiadau a gosod safon dysgu iaith fel ail iaith. Er enghraifft, bydd Goethe-Institut yn gyfrifol am yr Almaeneg, y Istituto Italiano di Cultura ar gyfer Eidaleg a Canolfan yr iaith Roeg ar gyfer Groegeg.
Tabl CEFR Dysgu iaith
Mae'r Fframwaith Ewropeaidd Cyffredin yn rhannu dysgwyr yn dair adran eang y gellir eu rhannu ymhellach yn ddwy lefel; ar gyfer pob lefel, mae'n disgrifio'r hyn y mae dysgwr i fod i allu ei wneud mewn darllen, gwrando, siarad ac ysgrifennu. Mae'r tabl canlynol yn dangos y lefelau hyn. Mae disgrifiad mwy trylwyr o bob lefel, gyda meini prawf ar gyfer gwrando, darllen, siarad ac ysgrifennu, ar gael ar y Rhyngrwyd.[6]
| Disgrifiad | Lefel |
|---|---|
| A1
Term Cymraeg Mynediad (Beginning, Beginner, Level 1) |
Mae person sy'n defnyddio'r iaith ar y lefel hon yn deall ac yn gallu defnyddio ymadroddion ac ymadroddion sylfaenol bob dydd. Yn gallu cyflwyno ei hun ac eraill a gofyn cwestiynau am ei fywyd preifat, megis ble mae'n byw, pobl y mae'n eu hadnabod a'r pethau y mae'n berchen arnynt. Yn gallu rhyngweithio mewn ffordd syml ar yr amod bod y person arall yn siarad yn araf ac yn glir ac yn barod i helpu. |
| A2
Term Cymraeg Sylfaen (Elementary, Pre-intermediate, Level 2) |
Mae person sy’n defnyddio’r iaith ar y lefel hon yn deall datganiadau ac ymadroddion a ddefnyddir yn aml sy’n ymwneud â bywyd bob dydd (e.e. gwybodaeth sylfaenol am y cydgysylltydd a’i deulu, siopa, amgylchoedd, gwaith). Yn gallu cyfathrebu mewn sefyllfaoedd cyfathrebu syml, arferol sy'n gofyn am gyfnewid gwybodaeth syml, uniongyrchol yn unig ar bynciau cyfarwydd a nodweddiadol. Gall ddisgrifio mewn ffordd syml ei gefndir a'i amgylchoedd, yn ogystal â chodi materion sy'n ymwneud ag anghenion pwysicaf bywyd bob dydd. |
| B1
Term Cymraeg Canolradd (Lower intermediate, Intermediate, Level 3) |
Gall person sy'n defnyddio'r iaith ar y lefel hon ddeall prif bwyntiau'r neges mewn ymadroddion clir, safonol ar faterion a digwyddiadau cyfarwydd sy'n nodweddiadol o waith, ysgol, hamdden, ac ati. Yn gallu delio â'r rhan fwyaf o sefyllfaoedd cyfathrebu sy'n debygol o godi wrth deithio mewn ardal lle siaredir yr iaith. Yn gallu cynhyrchu datganiadau syml, cydlynol ar bynciau sy'n gyfarwydd neu o ddiddordeb iddo/iddi. Yn gallu disgrifio profiadau, digwyddiadau, breuddwydion, gobeithion a dyheadau, gan roi rhesymau neu esboniadau cryno am farn a chynlluniau. |
| B2
Term Cymraeg Uwch (Upper intermediate, Pre-advanced, Level 4) |
Gall siaradwr ar y lefel hon ddeall prif bwyntiau testun cymhleth ar bynciau diriaethol a haniaethol, gan gynnwys trafodaethau technegol yn ei faes arbenigedd. Yn gallu cyfathrebu'n ddigon rhugl ac yn ddigymell i gynnal sgwrs arferol gyda siaradwr brodorol heb achosi tensiwn ar y naill ochr na'r llall. Yn gallu mynegi ei hun ar lafar ac yn ysgrifenedig yn glir ar ystod eang o bynciau ac egluro ei safbwynt ar fater sy’n cael ei drafod, gan bwyso a mesur manteision ac anfanteision y gwahanol opsiynau. |
| C1
(Advanced, Level 5) |
Gall person sy'n defnyddio'r iaith ar y lefel hon ddeall ystod eang o destunau anodd, hirach, gan gydnabod hefyd ystyron ymhlyg. Gall fynegi ei hun yn rhugl, yn ddigymell, heb fawr o anhawster dod o hyd i'r ymadroddion cywir. Yn gallu defnyddio’r iaith yn effeithiol ac yn rhydd mewn cysylltiadau cymdeithasol, addysgol neu broffesiynol. Yn gallu cynhyrchu datganiadau clir, strwythuredig, manwl ar bynciau cymhleth gan ddefnyddio defnydd effeithlon a phriodol o reolau trefniadaeth lleferydd, cysylltwyr a dangosyddion cydlyniant. |
| C2
Term Cymraeg Hyfrededd (Proficient, Level 6) |
Gall siaradwr ar y lefel hon ddeall bron popeth a glywir neu a ddarllenir yn hawdd. Yn gallu crynhoi gwybodaeth o ffynonellau eraill, yn ysgrifenedig neu ar lafar, mewn modd cydlynol, gan atgynhyrchu'r traethodau ymchwil a'r esboniadau a gynhwysir ynddynt. Gall fynegi ei feddyliau yn rhugl iawn, yn ddigymell ac yn fanwl gywir, gan amrywio'r arlliwiau o ystyr yn gynnil hyd yn oed mewn ymadroddion mwy cymhleth. |
Priffrydio yng Nghymru
Wrth gyflwyno Bil y Gymraeg ac Addysg (Cymru) ger bron Senedd Cymru ar 16 Gorffennaf 2024, nodwyd y bwriad i ddefnyddio canllawiau'r Fframwaith fel modd o asesu rhuglder disgyblion yn yr iaith Gymraeg. Nodwyd "yr amcan yw i bob disgybl feithrin sgiliau llafar sydd gyfystyr â lefel B2 o leiaf, o’r Fframwaith Cyfeirio Cyffredin Ewropeaidd ar gyfer Ieithoedd."[7]
Roedd hyn ar sail cynigion y Papur Gwyn 7 Bil Addysg Gymraeg lle roddwyd amlinelliad o gostau ac effeithiau y Bil. Yno o nodwyd CEFR mewn cyd-destun strategaeth miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050 lle, "Gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i weithio tuag at wireddu deilliant ieithyddol ar ddiwedd addysg statudol erbyn 2050, sef pob disgybl yn gallu siarad Cymraeg yn hyderus, a hynny fel isafswm ar lefel sy’n gyfystyr â B2 Fframwaith Cyfeirio Cyffredin Ewrop ar gyfer Ieithoedd (CEFR)."[8]
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
- ↑ "Cynigion ar gyfer Bil Addysg Gymraeg". Llywodraeth Cymru. 27 Mawrth 2023.
- ↑ Council of Europe (2001). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment. Council of Europe.
- ↑ "Gwiriwr Lefel Dysgu Cymraeg". Dysgu Cymraeg. Cyrchwyd 28 Mawrth 2023.
- ↑ "Lefelau dysgu". Dysgu Cymraeg. Cyrchwyd 28 Mawrth 2023.
- ↑ "Cynigion ar gyfer Bil Addysg Gymraeg". Llywodraeth Cymru. 27 Mawrth 2023.
- ↑ "European language levels – Self Assessment Grid". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 January 2017. hefyd ar gael fel PDF.
- ↑ Miles AS, Jeremy (15 Gorffennaf 2024). "Datganiad Ysgrifenedig: Cyflwyno Bil y Gymraeg ac Addysg (Cymru)". Llywodraeth Cymru.
- ↑ "Bil Addysg Gymraeg: amlinelliad o gostau ac effeithiau Amlinelliad o gostau ac effeithiau a fydd yn sail i Asesiad Effaith Rheoleiddiol ar gyfer Bil Addysg Gymraeg". Llywodraeth Cymru. 23 Mawrth 2023.
