Gorsaf reilffordd Amwythig

Gorsaf reilffordd Amwythig

Math	gorsaf reilffordd
Agoriad swyddogol	1848
Daearyddiaeth
Lleoliad	Amwythig
Sir	Amwythig
Gwlad	Lloegr
Cyfesurynnau	52.7115°N 2.7502°W
Cod OS	SJ494129
Rheilffordd
Côd yr orsaf	SHR
Rheolir gan	Trenau Arriva Cymru, KeolisAmey Cymru
Perchnogaeth	Network Rail
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd II
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Mae gorsaf reilffordd Amwythig (Saesneg: Shrewsbury railway station) (a elwid gynt yn Amwythig Cyffredinol) yn orsaf reilffordd sydd yn gwasanaethu Amwythig, tref sirol Swydd Amwythig, Lloegr. Hon yw'r unig orsaf reilffordd ar ôl yn y dref; mae Gorsaf Abaty Amwythig, yn ogystal â gorsafoedd bychain eraill o amgylch y dref, wedi cau beth amser yn ôl. Cynlluniwyd yr orsaf gan T M Penson a chafodd yr orsaf ei hadeiladu ym 1848 ac mae wedi cael ei hymestyn sawl gwaith ers hynny^[1]. Cafodd ei dynodi'n adeilad rhestredig gradd II yn 1969.

Hi oedd yr unig le lle ceid gwasanaeth trên uniongyrchol o dde-ddwyrain,, de-orllewin, canolbarth a Gogledd Cymru.

Agorwyd Rheilffordd Amwythig, Croesoswallt a Chaer ym mis Hydref, 1848. Doedd ddim cysylltiad â Chroesoswallt oherwydd problemau efo tirfeddianwyr. Yn hwyrach, aeth trenau trwy Amwythig ar eu ffordd rhwng Gorsaf Paddington Llundain a Phenbedw. Erbyn hyn, mae trenau'n mynd trwodd ar eu ffordd rhwng Gorsaf reilffordd Euston a Chaergybi.

Ym 1949, agorwyd lein i Wellington, adeiladwyd ar y cyd rhwng Rheilffordd Amwythig a Birmingham a Cwmni Rheilffordd a Chamlas Undeb Amwythig, perchnogion Camlas Ellesmere. Wedyn agorwyd lein gan gwmni Undeb Amwythig rhwng Wellington a Stafford, efo cysylltiad â Llundain, a lein arall gan Reilffordd Amwythig a Birmingham hyd at Wolverhampton. Dechreuwyd eu gwasanaeth o Wolverhampton i Birmingham ar lein Rheilffordd y Great Western ym 1854, daeth Rheilffordd Amwythig, Croesoswallt a Chaer a Rheilffordd Amwythig, Croesoswallt a Chaer yn rhan o Reilffordd y Great Western. Agorwyd o Amwythig i Gryw gan Reilffordd Llundain a'r Gogledd Orllewin ym 1858. Erbyn Hyn mae trenau'n mynd ymlaen at Fanceinion.

Adeiladwyd Rheilffordd Amwythig a Henffordd gan gwmni Thomas Brassey hyd at Lwydlo ym 1850, a hyd at Henffordd erbyn 1853. Erbyn hyn, mae trenau'n mynd trwodd i Gaerdydd ac Aberdaugleddau.

Adeiladwyd rheilffordd rhwng Amwythig a Hartlebury gan Thomas Brassey, ac agorwyd y lein ar 31 Ionawr 1862. Agorwyd lein rhwng Y Trallwng ac Amwythig ym 1862. Yn hwyrach, adeiladwyd leiniau eraill gan sawl cwmni bach, sydd wedi uno i fod Rheilffyrdd Cambrian, gan gynnwys leiniau trwodd i Aberystwyth a Pwllheli.

Agorwyd lein rhwng Craven Arms (ar Reilffordd Amwythig a Henffordd) a Llanelli gan Reilffordd Llundain a'r Gogledd Orllewin; dyma Reilffordd Calon Cymru heddiw, sydd yn mynd hyd at Amwythig yn y gogledd.^[2]

v t e Rheilffyrdd Amwythig
Legend Lein Amwythig - Caer Lein Gororau Cymru at Gryw Amwythig Afon Hafren Lein Wolverhampton - Amwythig Lein y Cambrian Lein Gororau Cymru at Henffordd

Cyfansoddwyd "Tydi a roddaist" gan Arwel Hughes yn ystod 20 munud ar y platfform ym 1938. Mae plac ar blatfform yn nodi'r ffaith.^[3]

• 
  Gorsaf reilffordd Amwythig
• 
  Golau lliw ar y mur - arwydd fod trên wedi cyrraedd
• 
  Rhan ucha, gyda chloc
• 
  Y platfform yn y nos
• 
  Y platform gyda phenau cerfiedig o garreg
• 
  Pen carreg yn yr orsaf
• 

Gorsaf gynt	National Rail			Gorsaf nesaf
Terminws		Trafnidiaeth Cymru Llinell Amwythig i Gaer		Gobowen
Church Stretton		Trafnidiaeth Cymru Llinell Gororau Cymru		Yorton
Church Stretton		Trafnidiaeth Cymru De–Gogledd Cymru		Gobowen
Terminws		Trafnidiaeth Cymru Llinell Calon Cymru		Church Stretton
Casnewydd		Trafnidiaeth Cymru Premier Service		Wrecsam Cyffredinol
Terminws		Trafnidiaeth Cymru Rheilffordd y Cambrian		Y Trallwng
Gobowen		Trafnidiaeth Cymru Caer i Birmingham		Wellington
Wellington		West Midlands Railway Llinell Wolverhampton i Amwythig		Terminws
Wellington		West Midlands Railway Birmingham New Street i Amwythig		Terminws
Wellington		Avanti West Coast Rheilffordd Arfordir y Gorllewin		Terminws