Madarch cennog y coed

Madarch cennog y coed
Agaricus langei

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Agaricaceae
Genws: Agaricus[*]
Rhywogaeth: Agaricus langei
Enw deuenwol
Agaricus langei
(F.H.Møller) F.H.Møller (1952)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Agaricaceae yw'r Madarch cennog y coed (Lladin: Agaricus langei; Saesneg: Scaly Wood Mushroom).[1] 'Y Madarch Maes' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae 'maes' yma'n cyfeirio at leoliad y ffwng, sef tir agored, cae fel arfer. Mae'r teulu Agaricaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop.

Ffyngau

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Agaricaceae

Mae gan Madarch cennog y coed ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Chitonia gennadii Chitonia gennadii
Psalliota auricolor Psalliota auricolor
Psalliota autumnalis Psalliota autumnalis
Psalliota bernardii Psalliota bernardii
Psalliota bivelata Psalliota bivelata
Psalliota bohemica Psalliota bohemica
Psalliota boltoni Psalliota boltoni
Psalliota bresadolae Psalliota bresadolae
Psalliota bruchii Psalliota bruchii
Psalliota bulbosa Psalliota bulbosa
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

  1. ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Madarch cennog y coed gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.


Gofal!

Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill!
 Gall corff rhai bobl adweithio'n ddifrifol i rai 'madarch bwytadwy'! Mynwch gyngor gan arbenigwr cyn profi unrhyw fadarch gwyllt.