Richard Morison

Richard Morison
Ganwyd1510 Edit this on Wikidata
Bu farw1556, 17 Mawrth 1556 Edit this on Wikidata
Strasbwrg Edit this on Wikidata
Galwedigaethdiplomydd, gwleidydd Edit this on Wikidata
SwyddAelod Seneddol yn Senedd Lloegr, Aelod o Senedd1547-1552 Edit this on Wikidata
TadThomas Morrison Edit this on Wikidata
Mamunknown daughter Merry Edit this on Wikidata
PriodBridget Hussey Edit this on Wikidata
PlantElizabeth Morrison, Jane Sibella Morrison, Charles Morison Edit this on Wikidata
Gwobr/auMarchog Faglor Edit this on Wikidata

Diplomydd o Sais, diwygiwr crefyddol, ac ysgolhaig o ddyneiddiwr oedd Syr Richard Morison (tua 15101556).

Roedd Richard Morison yn ail fab i Thomas Morison, o Sandon, Swydd Hertford, a'i wraig, un o ferched Thomas Merry o Hatfield, Swydd Hertford. Mae'n debyg yr oedd Thomas Morison yn hanu o Chardwell, Swydd Efrog. Tua 1526, derbyniwyd Richard Morison yn isel ganon yng Ngholeg y Cardinal, a sefydlwyd gan y Cardinal Thomas Wolsey yn Rhydychen. Derbyniodd ei radd baglor yn y celfyddydau (BA) ym 1528–9, a rhoddwyd iddo bensiwn am oes gan Wolsey.[1] Astudiodd hefyd yn Padova ac o bosib ym Mharis cyn iddo ddychwelyd i Loegr ym 1536.

Gweithiodd Morison dan nawdd Thomas Cromwell, prif weinidog y Brenin Harri VIII, a rhoes ei gefnogaeth i'r ymdrech i Brotestaneiddio'r deyrnas. Ysgrifennodd bamffledi ar bynciau crefyddol a gwleidyddol yn dadlau o blaid awdurdod y brenin dros yr eglwys wladol. Yn ei draethodyn A Remedy for Sedition (1536) pwysleisiai rôl ganolog y teyrn sofran wrth greu gwlad sefydlog a phwerus. Yn sgil dienyddio Cromwell ym 1540 collodd Morison ffafr y brenin.

Dychwelodd Morison i'r llys brenhinol yn ystod teyrnasiad Edward VI, a chafodd ei urddo'n farchog ym 1550. Aeth ar genhadaeth ddiplomyddol i lys Siarl V, Ymerawdwr Glân Rhufeinig, ond collodd y swydd honno wedi i'r Frenhines Mari esgyn i'r orsedd ym 1553. Ymsefydlodd Morison yn Strasbwrg, i osgoi erledigaeth yn Lloegr, a bu farw yno ym 1556.

Cyfeiriadau

  1. Woolfson, Jonathan. "Morison, Sir Richard (c. 1510–1556), humanist and diplomat", Oxford Dictionary of National Biography (23 Medi 2004). Adalwyd ar 6 Medi 2020.