Αθωνιάδα Ακαδημία

Αθωνιάδα Ακαδημία
Είδοςεκπαιδευτικό ίδρυμα
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°15′41″N 24°14′42″E
Διοικητική υπαγωγήΑυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους
ΤοποθεσίαΧερσόνησος του Άθω και Καρυές Αγίου Όρους
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1749
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
Τα ερείπια των προπυλαίων της Αθωνιάδος Ακαδημίας
Από την τελετή έναρξης του σχολικού έτους 1930-1931.
Η Αθωνιάδα χιονισμένη.

Η Αθωνιάδα Ακαδημία ή Αθωνιάδα Σχολή είναι σχολή η οποία λειτουργεί στις Καρυές του Αγίου Όρους.

Ιστορική αναδρομή

Ιδρύθηκε αρχικά το 1749, επί Πατριαρχίας Κύριλλου Ε΄, και στεγάστηκε σε κτίριο της Μονής Βατοπεδίου. Αν και τα οικονομικά των μοναστηριών βρίσκονταν σε άθλια οικονομική κατάσταση την εποχή εκείνη, ιδρύθηκε η Σχολή αυτή με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής παιδείας.

Από τους πρώτους διευθυντές της Ακαδημίας ήταν ο διαφωτιστής κληρικός Ευγένιος Βούλγαρης. Δίδασκαν δε λαμπρά ονόματα όπως ο Μελέτιος Βατοπεδινός, ο Νικόλαος Ζερζούλης, ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, ο Νικόδημος ο Αγιορείτης και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κυπριανός. Στους μαθητές διδάσκονταν θεολογία, φιλοσοφία και λογική.[1]

Η Ακαδημία σύντομα απέκτησε ιδιαίτερη φήμη και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών. Μεταξύ αυτών οι Κοσμάς ο Αιτωλός, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Χριστόφορος Μακραίος, Χριστόδουλος Παμπλέκης, Άγιος νεομάρτυς Αθανάσιος ο εν Ξηροκρήνη, Γαβριήλ Καλωνάς, Αθανάσιος Πάριος και ο Ρήγας Φεραίος.

Η παρακμή της Αθωνιάδος

Μετά την παραίτηση του Βούλγαρη, η Αθωνιάδα Ακαδημία περιήλθε σε μαρασμό. Το 1821 διέκοψε την λειτουργία της. Τελευταίος δάσκαλός της ήταν ο Αθανάσιος Φιλιππίδης ή Φιλιππουπολίτης, που διορίστηκε στα 1804.[2]

Ο άλλοτε μαθητής του Ευγενίου Βούλγαρη και γνωστός λόγιος Ιώσηπος Μοισιόδαξ, σχολάρχης στο Ιάσιο, στα 1769 έγραφε:

Ερείπια της Αθωνιάδος Ακαδημίας (1998).
Παρά την μονήν Βατοπεδίου (1998).
«Μιά βολή όμματος θλιβερά επ΄εκείνη τη πολυκροτουμένη Σχολή του Άθωνος, η συμφορά και η ερημία της οποίας, ώστε να ομιλήσω τοιουτοτρόπως, έτι και νύν αχνίζει ενώπιον ημών. Που ο κλεινός Ευγένιος, που η πολυπληθής χορεία των μαθητών, ήτις εν χαρά της Ελλάδος πάσης συνεκρότει ένα Ελικώνα νέων Μουσών και μουσοτρόφων! Εφυγαδεύθη εκείνος, εφυγαδεύθη αυτή. Βροντή νεμέσεως επέπεσε και εσκόρπισε διδάσκοντας και διδασκομένους, και η οικοδομική εκείνη, υπέρ της οποίας ο τοσούτος θρούς εν τη βασιλευούση και εν τη λοιπή Ελλάδι, κατήντησε οίμοι! η κατοικία, η φωλέα των κοράκων».[3]

Η Νέα Αθωνιάδα

Η σχολή επανιδρύθηκε το 1842 και για ένα διάστημα λειτούργησε σε κτίριο που κτίστηκε το 1844 με εράνους στις Καρυές.

Από το 1930 στεγάζεται στη Βατοπαιδινή Σκήτη του Αγίου Ανδρέα σε υψόμετρο 400 μέτρα περίπου μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον του Αγίου Όρους. Λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό τη σκέπη της Ιεράς Κοινότητος, με μία μόνο διακοπή λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου, μεταξύ των ετών 1940 και 1953.

Παραπομπές

  1. Κατά το Πατριαρχικό σιγίλιο, που ρύθμιζε τα της λειτουργίας της Σχολής, η Ακαδημία «φροντιστήριον καταστῆσαι ἑλληνικῶν, μαθημάτων παιδείας τε καὶ διδασκαλίας παντοδαποῦς ἕν τε λογικαῖς, φιλοσοφικαῖς τε καὶ θεολογικαῖς ἐπιστήμαις» Βλέπε Εκκλησιαστική Αλήθεια, τ. 24, έτος Κ' (1900), σ. 395.
  2. Παίσιος Βατοπεδινός, Η παρά την ιερά Μονήν του Βατοπεδίου Αθωνιάς Σχολή.«Μακεδονικόν Ημερολόγιον» 4 (1928) 318-323
  3. Γεράσιμος Σμυρνάκης, «Το Άγιον Όρος» σ.149, Αθήνα 1903

Πηγές