Ιερά Μητρόπολις Κορυτσάς

Ιερά Μητρόπολις Κορυτσάς
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση	1816
Xώρα	Αλβανία
Έδρα	Κορυτσά, Rr. “Kryepiskopi Anastas”, nr. 2
Υπαγωγή	Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας
Μητροπολιτικός Ναός	Καθεδρικός Ναός της Αναστάσεως του Κυρίου
Ιεραρχία
Μητροπολίτης	Ιωάννης
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος	Σταυροφόρος Μιχαήλ Σανελάρι

Η Ιερά Μητρόπολις Κορυτσάς (αλβανικά: Mitropolia e Shenjtë Korçë) είναι Μητρόπολη της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας.

Τα γεωγραφικά όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Κορυτσάς περιλαμβάνει σήμερα το Νομό Κορυτσάς, περιλαμβάνοντας τις πρώην Επαρχίες Πόγραδετς, Κορυτσάς, Επαρχία Δεάβολης και την Επαρχία Κολόνιας. Έδρα της Μητροπόλεως είναι η πόλη της Κορυτσάς.

Από τα βυζαντινά χρόνια αρχίζουν οι πρώτες ιστορικές αναφορές για τον οικισμό της περιοχής Κορυτσάς. Στις γραπτές πηγές, η Κορυτσά αναφέρεται ως πόλη που σχετιζόταν με τη φεουδαρχική οικογένεια των Μουζάκων (13ο-15ο αιώνα), οι οποίοι είχαν έδρα στο Μπεράτι, στην πεδιάδα της Μουζεκιάς. Με την οθωμανική κατάκτηση, οι επαρχίες της Κορυτσάς, της Κολώνιας και της Πρεμετής γίνονται μία ξεχωριστή διοικητική μονάδα με πρωτεύουσα την Κορυτσά. Σύμφωνα με την πρώτη απογραφή της οθωμανικής διοίκησης του 1431-1432, η Κορυτσά εμφανίζεται ως κατοικημένο κάστρο με είκοσι έξι οικίες, όλες χριστιανικές, και δική της αγορά. Κατά την προ του 11ου αιώνα περίοδο και μέχρι το 1030, η περιφέρεια Κορυτσάς υπαγόταν, εκκλησιαστικώς, όπως προκύπτει από το χρυσόβουλο του Βασιλείου Β΄, στη μητρόπολη Καστοριάς, η οποία, με τη σειρά της, ανήκε στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Αρχιεπισκοπής Αχριδών. Η ακριβής χρονολογία σύστασης της Μητρόπολης Κορυτσάς δεν είναι ιστορικώς εξακριβωμένη, αλλά γνωρίζουμε πως η πρώτη μνεία, υπό τον τίτλο «Σελασφόρου και Κοριτζών», γίνεται ύστερα από το έτος 1557.

Το χριστιανικό ορθόδοξο στοιχείο αποτελούσε τα 2/3 του αστικού πληθυσμού και είχε οργανώσει την Ορθόδοξη Κοινότητα, η οποία είχε τη Δημογεροντία, που αποτελούνταν από δέκα μέλη, με έδρα τη Μητρόπολη της πόλης. Ο πνευματικός βίος εκδηλωνόταν με επίκεντρο τα πνευματικά ιδρύματα της πόλης, το σημαντικότερο από τα οποία ήταν ο παλαιός Μητροπολιτικός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής, που βρισκόταν εντός της περιοχής των σχολείων της κοινότητας και του μητροπολιτικού κτιρίου.

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1922 συνήλθε στο Βεράτι Κληρικολαϊκή Συνέλευση, η οποία διακήρυξε το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Αλβανίας και συνέταξε τον κανονισμό λειτουργίας της. Στις 31 Οκτωβρίου 1922 απεστάλη στην Αλβανία ως Πατριαρχικός Έξαρχος Κορυτσάς του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο Επίσκοπος Μιλητουπόλεως Ιερόθεος, για να εξετάσει την κατάσταση, ο οποίος και συμμετείχε στις εργασίες για την αντικανονική ανακήρυξη της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας. Ο Ιερόθεος έφτασε στην Κορυτσά στις 27 Νοεμβρίου 1922. Στις 19 Δεκεμβρίου 1922 απέστειλε επιστολή στον Οικουμενικό Πατριάρχη Μελέτιο Δ΄ και του πρότεινε να δεχτεί αντιπροσωπεία της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης. Πράγματι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 1923. Ωστόσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο συμφώνησε στην απονομή Αυτονομίας και όχι Αυτοκεφαλίας. Στις 4 Μαρτίου 1923 εξελέγη, ο Επίσκοπος Μιλητουπόλεως Ιερόθεος, εξελέγη αντικανονικώς Μητροπολίτης Κορυτσάς.

Κατά την κομμουνιστική περίοδο, ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής μετατράπηκε σε μουσείο, αφού, προηγουμένως, γκρεμίστηκαν το επάνω μέρος του, ο τρούλος και τα κωδωνοστάσια. Εδώ συγκεντρώθηκαν όσες εικόνες και εκκλησιαστικά αντικείμενα διασώθηκαν, ύστερα από την κατεδάφιση των εκκλησιών της Νοτίου Αλβανίας. Μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η μεγάλη αίθουσα του ισογείου του μουσείου προσαρμόστηκε, για να λειτουργήσει από το έτος 1992 ως ναός και πάλι, καλύπτοντας θρησκευτικές ανάγκες των ορθοδόξων χριστιανών. Εν συνεχεία, κατόπιν αιτήματος των ορθοδόξων της Κορυτσάς, ξεκίνησαν οι προσπάθειες ευρέσεως κατάλληλου οικοπέδου για την ανέγερση νέου μητροπολιτικού ναού. Ύστερα από πολλές περιπέτειες και δυσκολίες, χάρη στην δυναμική επιμονή των ορθοδόξων Κορυτσαίων, παραχωρήθηκε από τις κρατικές αρχές ένα μεγάλο οικόπεδο, στο κέντρο της πόλης. Στις 2 Αυγούστου 1994, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο για την ανέγερση του νέου μητροπολιτικού ναού, αφιερωμένου στην Ανάσταση του Χριστού. Ο ναός θα κάλυπτε το τεράστιο κενό που δημιούργησε η κατεδάφιση πολλών ναών σε αυτήν την πόλη, η οποία διακρίνεται για την Ορθόδοξη παράδοσή της. Τα σχέδια του μητροπολιτικού ναού εκπονήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Δημήτριο Χρηστίδη, η δε οικοδόμηση πραγματοποιήθηκε με πόρους που εξασφαλίστηκαν από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο. Ο νέος μητροπολιτικός ναός είναι σταυρόσχημος, με τέσσερις κόγχες, με τρούλο στο κέντρο, με κυκλικό περιστύλιο στις τρεις πλευρές και δύο κωδωνοστάσια. Έχει εξώστη (γυναικωνίτη) σε όλο σχεδόν το εσωτερικό του ανάπτυγμα. Ο ναός έχει επενδυθεί εξωτερικά με πέτρα και διακοσμητικά κεραμικά στοιχεία. Στην κατακόμβη-υπόγειο, με επιφάνεια που φθάνει τα 960 τ.μ., υπάρχει ναός, βαπτιστήριο, αίθουσα συγκεντρώσεων, κ.λπ. Τον ναό κοσμεί καλλιτεχνικό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Με τη συμβολή των πιστών, οι τοιχογραφίες του ναού έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Το εντυπωσιακό αυτό έργο εγκαινιάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο στις 7 Αυγούστου 1996.

• Ιστοσελίδα Ιεράς Μητροπόλεως Κορυτσάς