Κοΐτσι Τανάκα

Κοΐτσι Τανάκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		田中耕一 (Ιαπωνικά)
Γέννηση3 Αυγούστου 1959
Τογιάμα
ΚατοικίαΤογιάμα
Χώρα πολιτογράφησηςΙαπωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙαπωνικά
ΕκπαίδευσηBachelor of Engineering
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Τοχόκου (1978–1983)
Toyama Chubu High school
Toyama City Shimazono Junior High School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχημικός
διδάσκων πανεπιστημίου
μηχανικός
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Τόκιο
Ehime University
Πανεπιστήμιο της Τσουκούμπα
Πανεπιστήμιο του Τοχόκου
Shimadzu Corp.
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Πολιτισμού (2002)
βραβείο Νόμπελ Χημείας (2002)[1][2]
βραβείο Ιατρικής Επιστήμης Κέιο (2002)[3]
Πρόσωπο Πολιτιστικής Αξίας (2002)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Κοΐτσι Τανάκα (ιαπωνικά: 田中 耕一, Tanaka Kōichi, γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου 1959) είναι Ιάπωνας ηλεκτρολόγος μηχανικός, ο οποίος μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 2002 για την ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου για φασματομετρικές αναλύσεις βιολογικών μακρομορίων με τον Τζον Μπένετ Φεν και τον Κουρτ Βύντριχ (ο τελευταίος για την εργασία του στη φασματοσκοπία NMR)[4][5].

Νεαρή ηλικία και εκπαίδευση

Ο Τανάκα γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Τογιάμα της Ιαπωνίας, η βιολογική του μητέρα πέθανε ένα μήνα μετά τη γέννησή του. Αφού μεγάλωσε σπούδασε και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Τοχόκου με πτυχίο ηλεκτρολόγου μηχανικού το 1983, στη συνέχεια εντάχθηκε στην Εταιρία Shimadzu, όπου ασχολήθηκε με την ανάπτυξη φασματογράφων μάζας.[6]

Μαλακή εκρόφηση με λέιζερ

Ο Τανάκα μαζί με τους Μασατόσι Κοσίμπα και Τζουν'ιτσίρο Κοϊζούμι (στην επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού στις 11 Οκτωβρίου 2002)

Για αναλύσεις φασματομετρίας μάζας ενός μακρομορίου, όπως μια πρωτεΐνη, ο αναλύτης πρέπει να ιονιστεί και να εξατμιστεί με ακτινοβολία λέιζερ. Το πρόβλημα είναι ότι η άμεση ακτινοβόληση ενός έντονου παλμού λέιζερ σε ένα μακρομόριο προκαλεί διάσπαση του αναλύτη σε μικροσκοπικά θραύσματα και απώλεια της δομής του. Τον Φεβρουάριο του 1985, ο Τανάκα διαπίστωσε ότι με τη χρήση ενός μείγματος εξαιρετικά λεπτόκοκκης μεταλλικής σκόνης σε γλυκερίνη ως μήτρα, ένας αναλύτης μπορεί να ιονιστεί χωρίς να χάσει τη δομή του. Η εργασία του κατατέθηκε ως αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1985 και μετά τη δημοσιοποίηση της αίτησης για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αναφέρθηκε στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρείας Φασματομετρίας Μάζας της Ιαπωνίας που πραγματοποιήθηκε στο Κιότο, τον Μάιο του 1987 και έγινε γνωστή ως μαλακή εκρόφηση με λέιζερ (SLD)[7].

Ωστόσο, υπήρξαν κάποιες επικρίσεις σχετικά με τη βράβευσή του, οι οποίες ανέφεραν ότι η συμβολή δύο Γερμανών επιστημόνων, του Φραντς Χίλενκαμπ και του Μίχαελ Κάρας, ήταν επίσης αρκετά σημαντική για να μην απορριφθεί, και ως εκ τούτου θα έπρεπε να συμπεριληφθούν και αυτοί ως βραβευθέντες.[8][9] Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ανέφεραν για πρώτη φορά το 1985 μια μέθοδο, με υψηλότερη ευαισθησία χρησιμοποιώντας μια μικρή οργανική ένωση ως μήτρα, την οποία ονόμασαν MALDI (εκρόφηση/ιονισμός με λέιζερ υποβοηθούμενη από μήτρα)[10]. Επίσης, η SLD του Τανάκα δεν χρησιμοποιείται σήμερα για την ανάλυση βιομορίων, ενώ η MALDI χρησιμοποιείται ευρέως στα ερευνητικά εργαστήρια φασματομετρίας μάζας. Ωστόσο, ενώ το MALDI αναπτύχθηκε πριν από το SLD, δεν χρησιμοποιήθηκε για τον ιονισμό πρωτεϊνών παρά μόνο μετά την έκθεση του Τανάκα[11].

Βραβεία και τιμητικές διακρίσεις

Την ίδια χρονιά που απέσπασε το βραβείο Νόμπελ (2002), ο Τανάκα τιμήθηκε ως πρόσωπο ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας και του απονεμήθηκε επίσης το ιαπωνικό πολιτιστικό παράσημο[12]. Ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Τοχόκου και, το 1989, του απονεμήθηκε το βραβείο της Ιαπωνικής Εταιρείας Φασματομετρίας Μάζας και, το 2003, ειδικό βραβείο από την ίδια εταιρεία. Το 2006, έγινε μέλος της Ιαπωνικής Ακαδημίας. Το 2009 έγινε επισκέπτης καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τόκιο.

  • 1989 - Βραβείο της Εταιρείας Φασματομετρίας Μάζας της Ιαπωνίας
  • 2002 - Βραβείο Νόμπελ Χημείας[13]
  • 2002 - Τάγμα Πολιτισμού
  • 2002 - Πρόσωπο Πολιτιστικής Αξίας
  • 2002 - Επίτιµος διδάκτορας του Πανεπιστηµίου του Τοχόκου
  • 2003 - Επίτιμη υπηκοότητα του νομού Τογιάμα
  • 2003 - Ειδικό βραβείο της Ιαπωνικής Εταιρείας Φασματομετρίας Μάζας
  • 2006 - Μέλος της Ιαπωνικής Ακαδημίας

Βιβλιογραφία

Παραπομπές

  1. ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2002». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  2. ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  3. ↑ www.ms-fund.keio.ac.jp/en/prize/list.html.
  4. ↑ Tanaka, K.; Waki, H.; Ido, Y.; Akita, S.; Yoshida, Y.; Yoshida, T. (1988). «Protein and Polymer Analyses up to m/z 100 000 by Laser Ionization Time-of flight Mass Spectrometry». Rapid Commun Mass Spectrom 2 (20): 151–3. doi:10.1002/rcm.1290020802. Bibcode: 1988RCMS....2..151T. 
  5. ↑ «Biographical Snapshots of Famous Women and Minority Chemists: Snapshot». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2008. 
  6. ↑ Peter Badge (2008). Nobel FacesΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. John Wiley & Sons. σελ. 488. ISBN 978-3-527-40678-4. 
  7. ↑ Markides, K· Gräslund, A. «Advanced information on the Nobel Prize in Chemistry 2002» (PDF). 
  8. ↑ Spinney, Laura (2002-12-11). «Nobel Prize controversy». The Scientist. http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/21791/title/Nobel-Prize-controversy/. Ανακτήθηκε στις 2014-06-04. «Nobel Prize for Chemistry awarded amid protests that two of mass spectrometry's inventors overlooked». 
  9. ↑ Victor A. Gault· Neville H. McClenaghan (8 Δεκεμβρίου 2008). Understanding Bioanalytical Chemistry: Principles and Applications. John Wiley & Sons. σελίδες 184–185. ISBN 978-0-470-71210-8. 
  10. ↑ Karas, M.; Bachmann, D.; Hillenkamp, F. (1985). «Influence of the Wavelength in High-Irradiance Ultraviolet Laser Desorption Mass Spectrometry of Organic Molecules». Anal. Chem. 57 (14): 2935–9. doi:10.1021/ac00291a042. 
  11. ↑ «Laser desorption ionization of proteins with molecular masses exceeding 10,000 daltons». Anal. Chem. 60 (20): 2299–301. 1988. doi:10.1021/ac00171a028. PMID 3239801. http://www.klinikum.uni-muenster.de/institute/impb/research/hillenkamp/ac_60_1988_2299.pdf. Ανακτήθηκε στις 2006-05-11. 
  12. ↑ 田中耕一. In: デジタル版 日本人名大辞典+Plus bei kotobank.jp. Abgerufen am 18. Juli 2012 (japanisch).
  13. ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2002». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


Καθιερωμένοι όροι