Ομάδα Στρατιών Νότος

Ομάδα Στρατιών «Νότος» Heeresgruppe Süd
Χώρα	Ναζιστική Γερμανία ! Ναζιστική Γερμανία
Κλάδος	Βέρμαχτ
Συμπλοκές	Β' Παγκόσμιος Πόλεμος Γερμανική εισβολή στην Πολωνία Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα Επιχείρηση Μπαγκρατιόν
Διάλυση	8 Οκτωβρίου 1939 9 Ιουλίου 1942 4 Απριλίου 1944 30 Απριλίου 1945 (οριστική)
Διοίκηση
Αξιοσημείωτοι διοικητές	Γκερντ φον Ρούντστεντ Φέντορ φον Μποκ Έριχ φον Μάνσταϊν Βάλτερ Μόντελ

Η Ομάδα Στρατιών «Νότος» (γερμ: Heeresgruppe Süd/HG Süd) ήταν μία από τις Ομάδες Στρατιών της Βέρμαχτ κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επιχειρησιακή δράση

Πολωνία

Η Ομάδα Στρατιών «Νότος» συστάθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1939,^[1] προκειμένου να συμμετάσχει στην «πρώτη πράξη» του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη: την Γερμανική εισβολή στην Πολωνία, με πυρήνα της τη νεοσύστατη 12η Στρατιά, η οποία ουσιαστικά απορροφήθηκε από το σχηματισμό και έπαψε να αποτελεί αυτόνομη Στρατιά. ^[2]

Μετά το πέρας της νικηφόρας για τη Ναζιστική Γερμανία εκστρατείας στα τέλη Σεπτεμβρίου, η 12η Στρατιά αποδεσμεύτηκε στις 8 Οκτωβρίου και το επιτελείο της Ομάδας Στρατιών «Νότος» ενσωματώθηκε στην Ομάδα Στρατιών «Α».^[1]

Σοβιετική Ένωση-Ουκρανία

Ως εκ τούτου, η Ομάδα Στρατιών «Νότος» δεν συμμετείχε στη Μάχη της Γαλλίας, αλλά επανασυστάθηκε στις 22 Ιουνίου 1941, μία μέρα μετά την έναρξη της Επιχείρησης «Μπαρμπαρόσα» για να συμμετάσχει στην εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. ^[1] Η Ομάδα Στρατιών «Νότος» ήταν, μαζί με τις Ομάδες Στρατιών «Κέντρο» και «Βορράς» οι τρεις ισχυρότεροι σχηματισμοί που έλαβαν μέρος στην εισβολή.

Η Ομάδα Στρατιών «Νότος» προέλασε, όπως και οι άλλες δύο Ομάδες Στρατιών, βαθιά μέσα στα εδάφη της Σοβιετικής Ένωσης, σημειώνοντας σημαντικές επιτυχίες και φτάνοντας εν τέλει στη Δυτική Ουκρανία μέχρι το τέλος του χρόνου. Για να εξυπηρετηθούν όμως οι στόχοι της Μπλε σχεδίου, της γερμανικής εισβολής στον Καύκασο το καλοκαίρι του 1942, η Ομάδα Στρατιών «Νότος» διαιρέθηκε σε δύο τμήματα, τις Ομάδες Στρατιών «Α» και «Β» και έπαψε να υφίσταται για μία ακόμα φορά, στις 9 Ιουλίου 1942.^[1]

Μετά την πανωλεθρία που υπέστη η Βέρμαχτ κατά τη μάχη του Στάλινγκραντ, για να αποφευχθεί αποσταθεροποίηση του μετώπου, οι Ομάδες Στρατιών «Β» και «Ντον» ενοποιήθηκαν προς δημιουργία της Ομάδας Στρατιών «Νότος» στις 12 Φεβρουαρίου 1943.^[1] Εν τω μεταξύ μία νέα Ομάδα Στρατιών «Β» συστάθηκε μακριά από το μέτωπο, στο Μόναχο.^[3]

Επιχείρηση Μπαγκρατιόν και τέλος του Πολέμου

Στις 4 Απριλίου 1944 η Ομάδα Στρατιών «Νότος» μετονομάστηκε σε Ομάδα Στρατιών «Βόρεια Ουκρανία». Η κολοσσιαία θερινή επίθεση (Επιχείρηση Μπαγκρατιόν) όμως που εξαπέλυσαν οι Σοβιετικοί κατά της Ομάδας Στρατιών «Κέντρο», την οποία κατέστρεψαν ολοσχερώς, ανακτώντας όλα σχεδόν τα εδάφη που είχαν χάσει απ' το 1941 ως το φθινόπωρο. Μοιραία, η Ομάδα Στρατιών «Βόρεια Ουκρανία» αναγκάστηκε να υποχωρήσει για να αποφύγει την περικύκλωση και στην πορεία, ενώ βρισκόταν στην Τρανσυλβανία, μετονομάστηκε σε Ομάδα Στρατιών «Νότος» στις 23 Σεπτεμβρίου 1944.^[1]

Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που συστάθηκε η Ομάδα Στρατιών «Νότος». Ευρισκόμενη σε διαρκή υποχώρηση ενάντια σε υπέρτερες σοβιετικές δυνάμεις, ενσωματώθηκε στην κατ' όνομα μόνον Ομάδα Στρατιών «Όστμαρκ» στις 30 Απριλίου 1945 (την ημέρα της αυτοκτονίας του Χίτλερ), οκτώ μέρες πριν την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους Συμμάχους.^[1]

Διοικητές

Ανώτατοι Διοικητές

Διοικητές Επιτελείου

Διοικητές Επιχειρησιακού Τμήματος (Ia)

Διάταξη Μάχης

Μονάδες Διαβιβάσεων

• 570ό Σύνταγμα Διαβιβάσεων Ομάδων Στρατιών (1η και 2η Σύσταση)
• 558ο Σύνταγμα Διαβιβάσεων Ομάδων Στρατιών (3η Σύσταση)
• 530ό Σύνταγμα Διαβιβάσεων Ομάδων Στρατιών (4η Σύσταση)

1η Σύσταση

Σεπτέμβριος 1939

• 8η Στρατιά
• 10η Στρατιά
• 14η Στρατιά

Οκτώβριος 1939

• Συνοριακά Τμήματα Βορρά, Κέντρου και Νότου

2η Σύσταση

Ιούνιος-Σεπτέμβριος 1941

• 6η Στρατιά
• 1η Ομάδα Πάντσερ
• 17η Στρατιά
• 11η Στρατιά

Φεβρουάριος 1942

• 2η Στρατιά
• 6η Στρατιά
• Ομάδα Στρατιάς φον Κλάιστ
• 11η Στρατιά

Ιούνιος 1942

• 2η Στρατιά
• 6η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 17η Στρατιά
• Ομάδα Στρατιάς φον Βίτερσχαιμ
• 11η Στρατιά

Ιούλιος 1942

• Ομάδα Στρατιάς φον Βάιχς
• 6η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 17η Στρατιά
• Ομάδα φον Βίτερσχαιμ
• 11η Στρατιά

3η Σύσταση

Μάρτιος 1943

• Απόσπασμα Στρατιάς Κεμπφ
• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• Απόσπασμα Στρατιάς Χόλλιτ

Απρίλιος 1943

• Απόσπασμα Στρατιάς Κεμπφ
• 6η Στρατιά
• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 1η Στρατιά Πάντσερ (εφεδρεία)

Ιούλιος 1943

• Απόσπασμα Στρατιάς Κεμπφ
• 6η Στρατιά
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ

Σεπτέμβριος 1943

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 6η Στρατιά

Οκτώβριος 1943

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ

Νοέμβριος 1943

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 6η Στρατιά

Ιανουάριος 1944

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 6η Στρατιά (εφεδρεία)
• Ανώτατη Διοίκηση Βέρμαχτ Ουκρανίας

Φεβρουάριος 1944

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ
• 6η Στρατιά

Μάρτιος 1944

• 4η Στρατιά Πάντσερ
• 8η Στρατιά
• 1η Στρατιά Πάντσερ

4η Σύσταση

Οκτώβριος 1944

• Ομάδα Στρατιάς Βαίλερ
• 6η Στρατιά
• 3η Στρατιά

Νοέμβριος 1944

• Ομάδα Στρατιάς Βαίλερ
• Ομάδα Στρατιάς Φρέττερ-Πίκο
• 2η Στρατιά

Δεκέμβριος 1944

• Ομάδα Στρατιάς Βαίλερ
• 6η Στρατιά
• 3η Στρατιά

Ιανουάριος 1945

• Ομάδα Στρατιάς Μπαλκ
• 8η Στρατιά
• 2η Στρατιά Πάντσερ

Απρίλιος 1945

• 8η Στρατιά
• 6η Στρατιά Πάντσερ
• 6η Στρατιά
• 2η Στρατιά Πάντσερ

Παραπομπές

Πηγές

• Ομάδα Στρατιών «Νότος» στο Lexicon der Wehrmacht