Περσέπολη
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 29°56′6″N 52°53′24″E / 29.93500°N 52.89000°E
| Περσέπολις | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Ιράν |
| Τύπος | Πολιτιστικό |
| Κριτήρια | i, iii, vi |
| Ταυτότητα | 114 |
| Περιοχή | Ασία - Ειρηνικός |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 1979 (3η συνεδρίαση) |
Η Περσέπολη (αρχαία περσικά:𐎱𐎠𐎼𐎿 Pārsa, σύγχρονη περσ. تخت جمشید Takht-e Jamshid / پارسه Pārse) ήταν αρχαία πρωτεύουσα της δυναστείας των Αχαιμενιδών. Βρίσκεται 70 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της σύγχρονης πόλης Σιράζ στο Ιράν. Το μεγαλύτερο και πιο σύνθετο κτίριο στην Περσέπολη ήταν η Αίθουσα Ακροάσεων (Apadana).
Κατασκευή
Σύμφωνα με αρχαιολογικές μαρτυρίες, τα παλαιότερα ευρήματα της Περσέπολης χρονολογούνται γύρω στο 518 π.Χ.. Ο Γάλλος αρχαιολόγος Αντρέ Γκοντάρ, που διεξήγε ανασκαφές στην Περσέπολη στις αρχές της δεκαετίας του '30, πίστευε ότι η επιλογή της περιοχής έγινε από τον Κύρο τον Μέγα, αλλά η κατασκευή της πραγματοποιήθηκε επί της βασιλείας του Δαρείου Α'. Ο ίδιος διέταξε την κατασκευή του ανακτόρου Apadana και της Αίθουσας Συνεδριάσεων (Τρίπυλον), του κεντρικού αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου και των τριγύρω κτιρίων, τα οποία ολοκληρώθηκαν κατά την περίοδο βασιλείας του γιου του, Ξέρξη Α'. Η κατασκευή των υπολοίπων κτιρίων συνεχίστηκε μέχρι την παρακμή της δυναστείας των Αχαιμενιδών.
Καταστροφή
Το 331 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος εισέβαλε στο περσικό κράτος κι έστειλε στρατό στην πρωτεύουσα, Περσέπολη. Μέσω της Βασιλικής Οδού, ο Αλέξανδρος κατέλαβε τις Περσικές Πύλες και έπειτα στράφηκε προς την πρωτεύουσα. Κατά τη διάρκεια εορτής, ξέσπασε πυρκαγιά στα ανατολικά ανάκτορα του Ξέρξη και επεκτάθηκε στην υπόλοιπη πόλη, χωρίς να έχει εξακριβωθεί αν επρόκειτο για τυχαίο περιστατικό ή πράξη εκδίκησης για τη φωτιά στην Ακρόπολη των Αθηνών κατά τους Περσικούς Πολέμους.
Αρχαιολογικός χώρος
Το κύριο χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής στην Περσέπολη είναι οι ξύλινες κολόνες. Οι αρχιτέκτονες κατέφευγαν στη χρήση πέτρας μόνον όταν δεν ταίριαζε στις κατάλληλες διαστάσεις το απόθεμα ξυλείας από τους κέδρους του Λιβάνου και ξύλου από την Ινδία.
Τα ερείπια κοιλανάγλυφων γλυπτών και αγαλμάτων προβάλλουν τον ψυχικό κόσμο και τις δοξασίες των αρχαίων Ιρανών. Τα κτίρια χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τη στρατιωτική γωνιά της πόλης, το θησαυροφυλάκιο κι η αίθουσα υποδοχής και διάφορα κτίρια για τον Βασιλιά των Βασιλέων, όπως την Πύλη των Εθνών, το Ανάκτορο Apadana, την Αίθουσα με τις Χίλιες Κολόνες, το Τρίπυλον, το Αυτοκρατορικό Θησαυροφυλάκιο και το Αρματοδρόμιο.
Η Πύλη των Εθνών
Η Πύλη των Εθνών, που αναφέρεται στους υποτελείς της Περσικής Αυτοκρατορίας, είχε έκταση περίπου 25 τετραγωνικών μέτρων, με τέσσερις κολόνες και την είσοδο στο Δυτικό Τείχος. Δυο έξοδοι οδηγούσαν η μια νότια, στο Ανάκτορο Apadana, και η άλλη σε έναν μεγάλο δρόμο στα ανατολικά. Στη δυτική είσοδο υπήρχαν δυο ταύροι με κεφάλι γενειοφόρου άνδρα, ενώ στην ανατολική είσοδο υπήρχε ένα παρόμοιο ζευγάρι με φτερά και περσικό κεφάλι (Gopät-Shäh), ώστε να αντανακλάται η εξουσία της Αυτοκρατορίας. Χαραγμένο στις εισόδους βρισκόταν το όνομα του Ξέρξη σε τρεις γλώσσες.
Ανάκτορο Apadana (Αίθουσα Ακροάσεων)
Πρόκειται για το μεγαλύτερο και λαμπρότερο παλάτι της Περσέπολης, το οποίο χτίστηκε από τον Δαρείο τον Μέγα ως Αίθουσα Ακροάσεων και ολοκληρώθηκε σε 30 χρόνια από τον γιο του, Ξέρξη Α'. Η μεγάλη αίθουσα είχε 72 κολόνες, από τις οποίες 13 υπάρχουν ως σήμερα, η κορυφή των οποίων διακοσμήθηκε από αγάλματα ζώων, όπως δικέφαλοι ταύροι, λέοντες και αετοί.
Στη δυτική, ανατολική και βόρεια πλευρά του παλατιού υπήρχε ορθογώνια βεράντα με 12 κολόνες, ενώ νότια χτίστηκε μια σειρά αποθηκευτικών δωματίων. Υπήρχαν επίσης δύο συμμετρικές σκάλες, καθώς και τέσσερις πύργοι στις τέσσερις γωνίες του Ανακτόρου.
Οι τοίχοι διακοσμήθηκαν με εικόνες λουλουδιών, λεόντων και ταύρων. Οι εξωτερικές πλευρές του παλατιού διακοσμήθηκαν με ανάγλυφα των Αθανάτων, της Βασιλικής Επίλεκτης Φρουράς.
Αίθουσα με τις Εκατό Κολόνες (Αίθουσα του Θρόνου)
Η αίθουσα είχε διαστάσεις 70x70 τετραγωνικά μέτρα. Η κατασκευή της ξεκίνησε από τον Ξέρξη και ολοκληρώθηκε από τον γιο του, Αρταξέρξη Α΄ στο τέλος του 5ου αιώνα π. Χ. Οι οκτώ πέτρινες πύλες της διακοσμήθηκαν με σκηνές θρόνων βόρεια και νότια, ενώ ανατολικά και δυτικά υπήρχαν παραστάσεις μαχών του βασιλιά με τέρατα. Επίσης, η βόρεια σκεπαστή είσοδος του κτιρίου διακοσμείται από δύο υπερμεγέθεις πέτρινους ταύρους.
Αρχικά, η Αίθουσα χρησίμευε για την υποδοχή των στρατιωτικών αρχηγών και των αντιπροσώπων των υποτελών εθνών της Αυτοκρατορίας, αλλά αργότερα αποτέλεσε Αυτοκρατορικό Μουσείο.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
|