Φίλιππος Πρόσπερος της Ισπανίας

Φίλιππος Πρόσπερο των Αστουριών
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	28  Νοεμβρίου 1657 Μαδρίτη[1]
Θάνατος	1  Νοεμβρίου 1661 Μαδρίτη[1]
Τόπος ταφής	Πάνθεον των Ινφάντων
Χώρα πολιτογράφησης	Ισπανία
Θρησκεία	Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ισπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πρίγκιπας διάδοχος
Οικογένεια
Γονείς	Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας και Μαριάννα της Αυστρίας
Αδέλφια	Μαρία Θηρεσία της Ισπανίας Μαργαρίτα Θηρεσία της Ισπανίας Κάρολος Β΄ της Ισπανίας Δον Χουάν της Αυστρίας, ο νεότερος Βαλτάσαρ Κάρολος των Αστουριών Fernando Tomás de Austria
Οικογένεια	Οίκος των Αψβούργων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Duchy of Montblanc Prince of Asturias (1658–1661)[2]
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Φίλιππος Πρόσπερος της Ισπανίας (Φίλιππος Πρόσπερος Ιωσήφ Φραγκίσκος Δομήνικος Iγνάτιος Αντώνιος Μπουεναβεντούρα Ντιέγκο Μιχαήλ Λουδοβίκος Αλφόνσος Ισίδωρος Ραμόν Βίκτωρ : 28 Νοεμβρίου 1657 - 1 Νοεμβρίου 1661) ήταν ο πρώτος γιος του Φιλίππου Δ΄ της Ισπανίας από τη σύζυγό του Μαριάννα της Αυστρίας που επιβίωσε από τη βρεφική ηλικία. Ο Φίλιππος Δ΄ δεν είχε αρσενικό κληρονόμο από το θάνατο του Βαλτάσαρ Καρόλου, του γιου του από την πρώτη του σύζυγο, την Ελισάβετ της Γαλλίας, έντεκα χρόνια πριν, και καθώς η δύναμη της Ισπανίας συνέχιζε να φθίνει το ζήτημα της διαδοχής είχε γίνει ζήτημα έντονων και ανήσυχων προσευχών.

Γέννηση

Μετά τον πρόωρο θάνατο του Βαλτάσαρ Καρόλου, ο Φίλιππος έμεινε με την κόρη του Μαρία Θηρεσία της Ισπανίας ως υποτιθέμενη κληρονόμο. Στις αρχές του 1657, οι αστρολόγοι διαβεβαίωσαν τον Φίλιππο ότι ένα άλλο παιδί θα γεννηθεί και θα ήταν ένα αγόρι που θα ζούσε. Ένας αυστηρός και ευσεβής Ρωμαιοκαθολικός, ο Φίλιππος δεν έτρωγε τίποτε άλλο παρά αυγά, ελπίζοντας ότι η σύζυγός του θα γεννούσε πραγματικά ένα αρσενικό παιδί.^[3] Πράγματι, στις 11:30 το πρωί^[4] στις 28 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, η Μαριάννα της Αυστρίας γέννησε έναν γιο. Σύντομα αρρώστησε από επιλόχιο πυρετό, αλλά κανείς δεν νοιάστηκε, καθώς όλοι χαίρονταν με τη γέννηση ενός αρσενικού κληρονόμου. ^[5] Ο Μπαρριονουέβο, ένας χρονογράφος της εποχής, έγραψε για αυτή το χαρά:^[6][7]

Την ημέρα της γέννησης, ούτε ένας πάγκος ούτε ένα τραπέζι έμειναν άθραυστα στο παλάτι, ούτε μια ταβέρνα που δεν λαεηλατήθηκε. Αύριο [6 Δεκεμβρίου] λένε ότι η Αυτού Μεγαλειότητα θα πάει με άλογο στην Ατόχα για να ευχαριστήσει τη Μητέρα του Θεού ... Λένε ότι ο πρίγκιπας είναι ένα πολύ μικρό παιδί και ότι ο Βασιλιάς θέλει να βαφτιστεί αμέσως, προτού έρθει το ακραίο κρύο ... Πρέπει να γίνουν γλέντια, ταυρομαχίες και τουρνουά μόλις η Βασίλισσα σηκωθεί για να τα δει, καθώς και παιχνίδια με μηχανήματα... Ο δήμος, ακολουθώντας την καθοδήγηση των Συμβουλίων, πήγε να συγχαρεί τον Βασιλιά ... και κανένας κύριος, μεγάλος ή μικρός, δεν κατάφερε να κάνει το ίδιο.

Ακολουθώντας τη ρωμαιοκαθολική συνήθεια, το βρέφος αποκαλούταν μόνο «ο πρίγκιπας» μέχρι το βάπτισμά του. Οι αστρολόγοι δεν προέβλεψαν τίποτα άλλο παρά το μεγαλείο για το μέλλον του, ενώ ο Φίλιππος δεν ήταν ακόμα σίγουρος ότι δεν είχε ευχαριστήσει αρκετά τον Θεό για αυτήν την τεράστια χαρά. Σε μια επιστολή προς τον φίλο του Sor María de Ágreda, έγραψε ότι «το νεογέννητο μωρό τα πάει καλά», αλλά έκανε επίσης αναφορά στην πικρή ανάμνηση του θανάτου του μεγαλύτερου γιου του.^[8] Στις 6 Δεκεμβρίου 1657, ο Φίλιππος πήγε στους διακοσμημένους δρόμους της Μαδρίτης, όπου οι προετοιμασίες για το βάπτισμα του πρίγκιπα ήταν σχεδόν έτοιμες: χοροί, μάσκες και μουσική χαιρέτησαν τον Βασιλιά. ^[9]

Το βάπτισμα πραγματοποιήθηκε ακριβώς μία εβδομάδα αργότερα στις 13 Δεκεμβρίου, από τον Αρχιεπίσκοπο του Τολέδο. Το Άγιο Νερό μεταφέρθηκε από τον Ιορδάνη ποταμό από μερικούς μοναχούς που πρόσφατα είχαν επιστρέψει από την Ιορδανία. Ο ίδιος ο Μπαρριονουέβο έγραψε ότι «ο πρίγκιπας φώναξε με λαχτάρα όταν βαφτίστηκε και, γοητευμένοςαπό τη δυνατή, συντονισμένη φωνή, ο Βασιλιάς, φώναξε,« Αχ! Αυτό ακούγεται ωραίο. Το σπίτι μυρίζει αρρενωπά τώρα ».^[10] Το βάπτισμα κόστισε 600.000 δουκάτα.^[11]

Κληρονόμος του θρόνου

Η γέννηση του Φιλίππου Πρόσπερου χαιρετίστηκε με μεγάλη χαρά όχι μόνο λόγω του φύλου του παιδιού, αλλά και επειδή τερμάτισε διάφορες δυναμικές διαμάχες που θα γίνονταν μετά τους γάμους των θυγατέρων του (καθώς ο Φίλιππος δεν είχε γιο, οι σύζυγοι των θυγατέρων του πιθανότατα θα πολεμούσαν για το ποιος θα μπορούσε να ανέβει στο ισπανικό θρόνο). Έτσι το 1658, ο Φίλιππος Πρόσπερος ονομάστηκε κληρονόμος του πατέρα του και πρίγκιπας των Αστουριών. Παρ' λα αυτά, δεν απολάμβανε καλή υγεία και συνεχώς έπρεπε να φέρει ένα φυλαχτό μαζί του, κάτι που υπάρχει στη ζωγραφική του Velázquez.^[12]

Μέχρι το 1659, οι πρωθυπουργοί της Γαλλίας και της Ισπανίας διαπραγματεύονταν τον τερματισμό των εχθροπραξιών των χωρών τους για δύο χρόνια. Τώρα που η Ισπανία είχε έναν άρρενα κληρονόμο, θα μπορούσε να συμφωνηθεί να εδραιωθεί η ειρήνη, παντρεύοντας το μεγαλύτερο παιδί του βασιλιά Μαρία Θηρεσία με τον Γάλλο βασιλιά Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας. Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ήταν η Συνθήκη των Πυρηναίων, η οποία καθιέρωσε τη Γαλλία ως νέα κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη.

Το πρώτο πορτρέτο του πρίγκιπα ζωγραφίστηκε από τον Velazquez το 1659, τη χρονιά που ο Φίλιππος αισθάνθηκε ότι μπορούσε με ασφάλεια να συμφωνήσει με τους όρους της συνθήκης με τη Γαλλία. Αυτό το πορτρέτο και ένα της Μαργαρίτας Θηρεσίας φτιάχτηκαν εκείνο το έτος για τον αυτοκράτορα Λεοπόλδο Α΄, τον αδερφό της μητέρας τους και τον μελλοντικό σύζυγο της Μαργαρίτας. Στον πίνακα ο πρίγκιπας φαίνεται να είναι περίπου τριών ετών. Στέκεται μπροστά σε ένα πλούσιο μαύρο φόντο, το μαύρο του οποίου επαναλαμβάνεται στα μάτια του. Στην ειλικρινή απεικόνιση του Velazquez, τα μάτια του μωρού έχουν μια ελαφριά γκρι-μπλε-καφέ απόχρωση γύρω τους. Το φωτεινό πρόσωπο και τα χέρια του και η λευκή μάσκα του από μουσελίνα τονίζονται από το ζεστό κόκκινο της εσθήτας του και υπάρχει μια φωτεινότητα στα απαλά, σκοτεινά χρώματα του φόντου. Αλλά ο πίνακας αναγνωρίζει άμεσα την επισφαλή υγεία του μικρού αγοριού: από χορδές που διασχίζουν το στήθος και τη μέση του κρέμονται μεταλλικά κουδούνια και τουλάχιστον δύο προστατευτικά τυχερά φυλακτά.^[13] Αντίθετα, σχεδόν τριάντα χρόνια νωρίτερα, ο Velazquez ζωγράφισε έναν δυνατό Βαλτάσαρ Κάρολο σε ηλικία δύο ή τριών ετών με σπαθί και καπέλο.

Θάνατος

Ο Φίλιππος Πρόσπςρος ήταν άρρωστος για αρκετό καιρό πριν από το θάνατο του Νοεμβρίου 1661. Έπασχε από επιληψία και αρρώσταινε συχνά, πιθανότατα λόγω του ότι είχε πολύ ελαττωματικό ανοσοποιητικό σύστημα από γενιές ενδογαμίας. Ο Βασιλιάς έφερε ακόμη και τα λείψανα του Αγίου Ντιέγκο στο παλάτι με την ελπίδα να θεραπεύσει τον κληρονόμο του.^[14] Στις 1 Νοεμβρίου 1661, πέθανε μετά από σοβαρή επιληπτική επίθεση. Πέντε ημέρες αργότερα, γεννήθηκε ο μικρότερος γιος και το τελευταίο παιδί του Φίλιππο, ο μελλοντικός Κάρολος Β΄ της Ισπανίας. Ο Φίλιππος θεώρησε τον εαυτό του έμμεσα υπεύθυνο για το θάνατο του γιου του, κάτι που είναι ξεκάθαρο σε μια επιστολή που έγραψε στον Sor María για τον θάνατο του Φίλιππου Πρόσπερου:^[15]

Η μακρά αρρώστια του γιου μου και η συνεχής παρουσία μου στο κομοδίνο του με εμπόδισαν να απαντήσω στην επιστολή σας, ούτε η θλίψη μου με επέτρεψε να το κάνω, μέχρι σήμερα. Σας ομολογώ, Sor María, ότι η θλίψη μου είναι μεγάλη, όπως είναι φυσικό μετά την απώλεια ενός κοσμήματος όπως εκείνος. Αλλά στη μέση της θλίψης μου, προσπάθησα να το προσφέρω στον Θεό, και να υποταχθώ στη θεϊκή Του θέληση. Πιστεύοντας με μεγαλύτερη ειλικρίνεια ότι θα αλλάξει όλα τα πράγματα για το καλύτερο, που είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό που με θλίβει ακόμη περισσότερο από την απώλεια μου είναι ότι βλέπω ξεκάθαρα ότι έχω εξοργίσει τον Θεό και ότι αυτές οι τιμωρίες αποστέλλονται ως αντίποινα για τις αμαρτίες μου.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

• Brown, Jonathan· Enggass, Robert (1970). Italian and Spanish Art, 1600-1750: Sources and Documents (2nd, reprinted έκδοση). Evanston: Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-1065-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2012. 
• Haliczer, Stephen (2002). Between Exaltation and Infamy: Female Mystics in the Golden Age of Spain (1st έκδοση). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514863-3. 
• Hume, Martin (1907). The court of Philip IV: Spain in decadence (1st έκδοση). London: Eveleigh Nash. OL 24188444M. 
• Stradling, R. A. (2002). Philip IV and the Government of Spain, 1621–1665 (1st έκδοση). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-52-153055-2.