Φράνιο Τούτζμαν
Ο Φράνιο Τούτζμαν (κροατικά: Franjo Tuđman, 14 Μαΐου 1922 – 10 Δεκεμβρίου 1999) ήταν Κροάτης πολιτικός, ο οποίος διατέλεσε με την ανεξαρτησία της χώρας από τη Γιουγκοσλαβία πρώτος πρόεδρος της Κροατίας, από το 1990 μέχρι τον θάνατό του.
Ο Τούτζμαν γεννήθηκε στο Βέλικο Τργκόβιτσε, στην Κροατία. Πολέμησε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μέλος του 10ου σώματος του Ζάγκρεμπ των Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων.[8] Μετά τον πόλεμο, προσλήφθηκε στο υπουργείο Άμυνας και έφτασε μέχρι το βαθμό του υποστράτηγου στον Γιουγκοσλαβικό στρατό το 1960.[9] Μετά την στρατιωτική του σταδιοδρομία, ασχολήθηκε με τη μελέτη της γεωπολιτικής. Το 1963 έγινε καθηγητής στο τμήμα πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ,[10] και εργάστηκε ως ιστορικός μέχρις ότου ήρθε σε σύγκρουση με το καθεστώς. Το 1965 πήρε το διδακτορικό του στην ιστορία,[11] αλλά κατηγορήθηκε για λογοκλοπή[12]. Ο Τούτζμαν δεν είχε λάβει επισήμως ακαδημαϊκή εκπαίδευση ως ιστορικός[13] και προσέγγιζε την ιστορία ως μαρξιστής μελετητής και συνήγορος της Κροατίας.[14] Ανάμεσα στα έργα του ως ιστορικός ξεχωρίζουν το ογκώδες Hrvatska u monarhističkoj Jugoslaviji (Η Κροατία της Μοναρχική Γιουγκοσλαβία) και Bespuća povijesne zbiljnosti (1989), το οποίο προσεγγίζει τους διαφορετικούς αριθμούς θυμάτων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου Ο Τούτζμαν συμμετείχε στο κίνημα της κροατικής άνοιξης για μεταρρυθμίσεις στη χώρα και φυλακίστηκε για αυτή τη δράση το 1972. Στη συνέχεια κράτησε χαμηλό προφίλ, μέχρι που ίδρυσε την Κροατική Δημοκρατική Ένωση το 1989.
Το κόμμα του κέρδισε της πρώτες βουλευτικές εκλογές της Κροατίας το 1990 και ο Τούτζμαν έγινε πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Κροατίας. Ως πρόεδρος ο Τούτζμαν πίεσε για τη δημιουργία ανεξάρτητης Κροατίας. Τις 19 Μαΐου 1991 έλαβε χώρα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, το οποίο υπερψηφίστηκε με ποσοστό 93% και τις 25 Ιουνίου 1991 η Κροατία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Περιοχές με πλειοψηφία Σέρβων εξεγέρθηκαν, υποστηριζόμενες από τον γιουγκοσλαβικό στρατό, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ο πόλεμος της Κροατίας. Αν και υπογράφηκε κατάπαυση του πυρός το 1992, ο πόλεμος διαδόθηκε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ο Τούτζμαν κατακρίθηκε για τον ρόλο του στον πόλεμο Κροατών-Βοσνίων, θέτοντας σε κίνδυνο τη διεθνή υποστήριξη της Κροατίας. Το 1994, υπέγραψε τη συμφωνία της Ουάσινγκτον με τον Βόσνιο πρόεδρο Αλίγια Ιζετμπέγκοβιτς.[15] Το 1995, έδωσε την άδεια για την επιχείρηση Καταιγίδα, με την οποία έληξε ο πόλεμος της Κροατίας. Τον ίδιο χρόνο ήταν ένας από τους υπογράφοντες της συμφωνίας του Ντέιτον, με την οποία έληξε ο Πόλεμος της Βοσνίας. Επανεξελέγη πρόεδρος το 1992 και το 1997 και παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον θάνατό του 1999.
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Franjo-Tudjman. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 7942. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12183260d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12183260d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 11817571.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 50.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 61.
- ↑ «Tudjman, Franjo» (στα hr). Istrapedia. http://istrapedia.hr/hrv/1485/tudman-franjo/istra-a-z. Ανακτήθηκε στις 27 March 2015.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 119.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 126.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 149.
- ↑ Sadkovich 2010, σελ. 277.
- ↑ Tanner 2001, σελ. 292.
Πηγές
- Sadkovich, James J. (2010). Tuđman – Prva politička biografija (στα Κροατικά). Zagreb: Večernji list. ISBN 978-953-7313-72-2.
- Tanner, Marcus (2001). Croatia: a nation forged in war
(2η έκδοση). New Haven; London: Yale University Press. ISBN 0-300-09125-7.
