Χένρι Ίρβινγκ

Σερ Χένρι Ίρβινγκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Henry Irving (Αγγλικά)
Γέννηση	6  Φεβρουαρίου 1838[1][2][3] Keinton Mandeville
Θάνατος	13  Οκτωβρίου 1905[1][2][3] Μπράντφορντ
Αιτία θανάτου	εγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Αββαείο του Ουέστμινστερ
Ψευδώνυμο	Henry Irving
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[2][4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ηθοποιός θεάτρου θεατρικός σκηνοθέτης[5] παραγωγός θεάτρου
Εργοδότης	Lyceum Theatre
Περίοδος ακμής	1856 - 1905
Οικογένεια
Σύζυγος	Florence O'Callaghan (από 1869)[6]
Τέκνα	Harry Brodribb Irving[7] Laurence Irving[7]
Γονείς	Samuel Brodribb[7] και Mary Behenna[7]
Οικογένεια	Irving family
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	επίτιμο διδακτορικό του Κολέγιου Τρίνιτι του Δουβλίνου επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο σερ Χένρι Ίρβινγκ (αγγλικά: Sir Henry Irving, 6 Φεβρουαρίου 1838 - 13 Οκτωβρίου 1905) ήταν Άγγλος ηθοποιός θεάτρου της βικτωριανής εποχής και διευθυντής σκηνής αναλαμβάνοντας την επίβλεψη σκηνικών, φωτισμό, σκηνοθεσία, επιλογή ηθοποιών καθώς και πρωταγωνιστικό ρόλο σε κεντρικό θέατρο του Λονδίνου. Καθιερώθηκε ως εκπρόσωπος του κλασικού αγγλικού θεάτρου, ο σημαντικότερος σαιξπηρικός ηθοποιός της βικτωριανής εποχής. Ήταν ο πρώτος ηθοποιός που του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ιππότη. ^[8]

Ο Ίρβινγκ θεωρείται ότι ενέπνευσε τον χαρακτήρα του Δράκουλα, στο ομώνυμο μυθιστόρημα (1897) του Μπραμ Στόκερ.

Ο Χένρι Ίρβινγκ γεννήθηκε με το όνομα Τζον Χένρι Μπρόντριμπ το 1838 σε εργατική οικογένεια στο Κέιντον Μάντβιλ, ένα μικρό χωριό στην κομητεία του Σόμερσετ.

Παρακολούθησε μαθήματα σε εμπορική σχολή για δύο χρόνια πριν εργαστεί σε δικηγορικό γραφείο σε ηλικία 13 ετών. Έζησε για κάποιο διάστημα σε συγγενείς στην Κορνουάλη, στη συνέχεια εργάστηκε στη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών στο Λονδίνο, αλλά ο ελεύθερος χρόνος και οι σκέψεις του επικεντρώθηκαν στα έργα και τους ηθοποιούς του θεάτρου του Λονδίνου και σύντομα εγκατέλειψε την επιχειρηματική του καριέρα για να γίνει ηθοποιός.

Έκανε το ντεμπούτο του στη σκηνή το 1856 σε ηλικία 18 ετών στο Σάντερλαντ στη βόρεια Αγγλία ως Γκαστόν, δούκας της Ορλεάνης στο θεατρικό έργο του Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον Ρισελιέ με το καλλιτεχνικό όνομα Χένρι Ίρβινγκ που έλαβε με βασιλική άδεια - η επιλογή του καθορίστηκε από τα έργα του Ουάσινγκτον Ίρβινγκ και τα ευαγγελικά κηρύγματα του Σκωτσέζου ιεροκήρυκα Έντουαρντ Ίρβινγκ. Μια κληρονομιά του έδωσε τη δυνατότητα να αγοράσει θεατρικό εξοπλισμό όπως περούκες, σπαθιά και κοστούμια. Η θερμή υποδοχή του έδωσε την ενθάρρυνση που χρειαζόταν και ο νεαρός επίδοξος ηθοποιός εντάχθηκε στον θίασο στο Σάντερλαντ μόνιμα για μη κωμικούς δεύτερους ρόλους. Σε τρία χρόνια έπαιξε περισσότερους από 400 διαφορετικούς ρόλους σε 330 έργα, τα περισσότερα από το ρεπερτόριο του Σαίξπηρ. Αυτή η μαθητεία συνεχίστηκε με περιοδεύοντες θιάσους για 10 χρόνια σε επαρχιακές πόλεις της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας.Το 1866 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και είχε την πρώτη επιτυχία του. ^[9]

Το 1871 αναδείχθηκε ως ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της εποχής του όταν έπαιξε έναν κατάδικο δολοφόνο που τον στοιχειώνει η συνείδησή του στο μελόδραμα του Λέοπολντ Λιούις Οι καμπάνες (The Bells). Συνέχισε να παίζει αυτόν τον πρωταγωνιστικό ρόλο μέχρι τον θάνατό του.

Από το 1871 εργάστηκε στο θέατρο Lyceum του Λονδίνου, στο οποίο πρωταγωνίστησε και σκηνοθέτησε από το 1878 έως το 1902. Η φήμη του ως ταλαντούχου ερμηνευτή σημαντικών δραματικών ρόλων στα έργα του Σαίξπηρ - διέπρεψε ως Άμλετ, Μάκβεθ και Οθέλλος - ξεκίνησε το 1874. Το 1878 προσέλαβε την Έλεν Τέρι ως πρωταγωνίστρια και έτσι ξεκίνησε μια από τις πιο διάσημες συνεργασίες στην ιστορία της αγγλικής σκηνής. Οι θεατρικές τους τεχνικές αλληλοσυμπληρώνονταν με αξιοθαύμαστο τρόπο: εκείνος ο εγκεφαλικός και εσωστρεφής, εκείνη το αυθόρμητο, παρορμητικό πλάσμα που η γοητεία της κέρδισε κάθε καρδιά. Μαζί έπαιξαν μεγάλες επιτυχίες, μεταξύ άλλων, ως Άμλετ και Οφηλία στον Άμλετ και ως Σάιλοκ και Πόρσια στον Έμπορο της Βενετίας και προσέλκυαν τεράστιο κοινό. Το 1883-1884 με τον θίασό του έκαναν την πρώτη από πολλές περιοδείες στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τον υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό. Το 1884 ο γραμματέας του Τζόζεφ Χάτον έγραψε σχετικά με το ταξίδι με τον τίτλο Οι εντυπώσεις του Χένρι Ίρβινγκ από την Αμερική.

Το 1895, ήταν ο πρώτος ηθοποιός που τιμήθηκε με τον τίτλο του Ιππότη από τη Βασίλισσα. Ήταν μέλος του διάσημου Γκάρικ κλαμπ και φίλος με τον συγγραφέα Μπραμ Στόκερ, ο οποίος ήταν και ο θεατρικός του πράκτορας. Οι κριτικοί συμφωνούν ότι ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας του Δράκουλα – βιβλίο που ο Στόκερ άρχισε να γράφει το 1890 – είναι εμπνευσμένη από τον Χένρι Ίρβινγκ. Οι πολυάριθμες περιγραφές του Στόκερ για την εμφάνιση και τους τρόπους του ήρωά του απηχούν την προσωπικότητα του Ίρβινγκ σε βαθμό που οι σύγχρονοι σχολίασαν την ομοιότητα. Ο Στόκερ του πρότεινε να αναλάβει τον ρόλο του Δράκουλα στη σκηνή, αλλά ο Ίρβινγκ αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι το υλικό ήταν πολύ ασήμαντο για τη σκηνή του, οπότε ο Στόκερ δεν διασκεύασε το έργο του για το θέατρο.

Το 1882 ο Ίρβινγκ έγινε Ελευθεροτέκτονας. Πέθανε το 1905 από εγκεφαλικό σε ηλικία 67 ετών, σε θεατρική περιοδεία και μόλις είχε ολοκληρώσει μια παράσταση στο Μπράντφορντ. Αποτεφρώθηκε και η τέφρα του θάφτηκε στο αβαείο του Γουέστμινστερ. Το άγαλμά του βρίσκεται κοντά στην Εθνική πινακοθήκη πορτρέτων στο Λονδίνο.^[10]

Ο Ίρβινγκ επιμελήθηκε μια σκηνική έκδοση έργων του Σαίξπηρ σε συνεργασία με τον Frank A. Marshall (The Henry Irving Shakespeare, 11 τόμοι, 1887). Το 1906, ο Μπραμ Στόκερ δημοσίευσε μια δίτομη βιογραφία για τον Ίρβινγκ με τίτλο Οι Προσωπικές Αναμνήσεις του Χένρι Ίρβινγκ.

Το 1869 στο Λονδίνο παντρεύτηκε τη Φλόρενς Ο'Κάλαχαν αλλά η προσωπική του ζωή ήταν σε δεύτερη θέση σε σχέση σχετικά με το επάγγελμά του. Τη βραδιά των εγκαινίων του Οι καμπάνες, στις 25 Νοεμβρίου 1871, η σύζυγος, που ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί της, επέκρινε το επάγγελμά του: «Θα γελοιοποιείς τον εαυτό σου σε όλη σου τη ζωή;» Ο Ίρβινγκ βγήκε από την άμαξα, έφυγε μέσα στη νύχτα και επέλεξε να μην την ξαναδεί ποτέ. Διατηρούσε διακριτική απόσταση και από τα παιδιά του, αλλά όσο μεγάλωναν τα έβλεπε περισσότερο. Η Φλόρενς Ίρβινγκ δεν χώρισε ποτέ με τον Ίρβινγκ και όταν ανακηρύχθηκε Ιππότης, αυτοχαρακτηρίστηκε «Λαίδη Ίρβινγκ». Ο Ίρβινγκ δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ.^[11]

Ο μεγαλύτερος γιος του, Χάρι Μπρόντριμπ Ίρβινγκ (1870–1919), έγινε διάσημος ηθοποιός και αργότερα σκηνοθέτης θεάτρου. Ο δεύτερος γιος του, ο Λόρενς Ίρβινγκ (1871-1914), έγινε θεατρικός συγγραφέας και το 1914 πνίγηκε στο ναυάγιο του καναδικού υπερωκεάνειου Αυτοκράτειρα της Ιρλανδίας. Ο εγγονός του, Λόρενς Ίρβινγκ (1897-1988), έγινε γνωστός ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Χόλυγουντ.

Ο Ίρβινγκ είχε μια θεαματικά επιτυχημένη συνεργασία με την εξ ίσου διάσημη ηθοποιό Έλεν Τέρι για 24 χρόνια (1878–1902). Το αν η σχέση τους εκτός από επαγγελματική ήταν και προσωπική, έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών εικασιών. Το μεγαλύτερο μέρος της αλληλογραφίας τους χάθηκε ή καταστράφηκε από τους απογόνους τους.

Ο Ίρβινγκ ήταν οικονομικά επιτυχημένος, κοινωνικά δημοφιλής και διάσημος διεθνώς. Τόσο στη σκηνή όσο και εκτός, είχε πάντα σεβασμό για το επάγγελμά του. Το 1895 έλαβε τον τίτλο του Ιππότη, που δεν του είχε δοθεί ποτέ σε ηθοποιό μέχρι τότε. Ανακηρύχθηκε επίσης επίτιμος διδάκτορας από το πανεπιστήμιο του Δουβλίνου, το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και το πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.^[12]

Οι ερμηνείες του ήταν επιτυχημένες και διάσημες για τα πολυτελή σκηνικά και τα πανάκριβα κοστούμια που χρησιμοποιούσε χωρίς να υπολογίζει το κόστος, που συνεπαγόταν όμως ότι τα κέρδη του δεν ήταν πάντα αρκετά. Η υποκριτική του τέχνη δίχασε τους κριτικούς. Οι απόψεις τους διίστανται ως προς τον βαθμό που η ένταση της φωνής και το ιδιότυπο, μελοδραματικό και υπερβολικό ύφος υποκριτικής του υποστήριζαν ή επηρέαζαν αρνητικά τους ρόλους του.

• Χένρι Ίρβινγκ στην IMDb (Αγγλικά)