Gisto
Gisto aŭ gistofungo estas unuĉelula fungo el la sekcio de askomicetoj (Ascomycetes), uzata en la pano- kaj bieroproduktado. La generado okazas aŭ sensekse tra ĝermado, dividiĝo aŭ tra seksa generado per askoestigo kun askosporoj.
Gisto estas fakultativa anaerobo: tio signifas, ke ĝi povas sen oksigeno kreski, plimultiĝi kaj fermenti. Se oksigeno alvenas, la fermentado haltas, bakterioj plimultiĝas, okazas putrado. Dum la fermentado kun malmulta (!) aŭ sen oksigeno estiĝas karbonata acido kaj (normalokaze) etilalkoholo. Ĉe la "malpuraĵoj" le la fermentinda likvaĵo estiĝas metanolo (morte veneniga). Se okazas putrado pro ĉeesto de oksigeno, la bakterioj helpas estiĝon de vinagroacido.
kelkaj specioj
- Saccharomyces cerevisiae
- (fornogisto, sinonimo: biergisto, bakista gisto) estis unuafoje izolita en 1888 far Emil Christian Hansen. En la komerco aperas la seka fornogisto.
- Saccharomyces uvarum kaj Saccharomyces carlsbergensis
- tiuj ĉi specioj fermentas plimulton de la sukertipoj, ankaŭ ĉe malalta temperaturo. Ili uzatas por fermentado bieroj.
- Candida utilis
- ĝi rolas en la produkto de kefiro.
- Saccharomyces boulardii
- uzatas kontraŭ laksado
vidu ankaŭ
- Biologio
- gistoproduktado
- Candida albicans
retpaĝoj
- http://www.bierundwir.de/brauen/hefe.htm Arkivigite je 2005-02-06 per la retarkivo Wayback Machine germane pri ties rolo ĉe biero
- http://www.backhefe.de
- http://www.biohefe.de Arkivigite je 2021-04-03 per la retarkivo Wayback Machine