Makula febro

Makula febro estas febra akuta malsano kiu povas mortigi. Ĝi estas kaŭzita de bakterio Rickettsia rickettsii kaj transkontaĝiita de amerikaj traĥeuloj Amblyomma cajennense de la genro Iksodo.

Por kontaĝigi la homo, la iksodo bezonas resti 4-6 horojn en la homa haŭto. Post la kontaĝo, la kova periodo estas 2-14 tagoj (plej ofte 7 tagoj) en homo. Post tiu periodo, la malsano komencas subite kaj daŭras 2 aŭ 3 semajnoj kun febro, kapdoloro, frostotremoj ktp. En la tria aŭ kvara tago, foje aperas rozkoloraj makuloj sur haŭto, ĉirkaŭ pugnoj kaj mazeoloj, kaj de tie al tuta haŭto. Hemoragioj estas oftaj, post kelka tempo okazas rumpo de vejnoj kaj sangado. Ĉirkaŭ 20% de suferantoj mortas.

Ĝi povas okazi de Usono ĝis Brazilo kaj estas plej ofta en San-Paŭlio. En 2005 kaŭzis kelkaj mortojn en turismaj lokoj de Rio-de-Ĵanejrio kaj en San-Paŭlo.

Por eviti ĝin, oni devas eviti kontaktojn kun traĥeuloj kiuj estas tre oftaj en herbo kaj arbaretoj. Kiel la besteto bezonas kelkajn horojn por transkontaĝio, oni devas forigi ilin tuj kiam sentas ilin. Brazilanoj baniĝas nepre ĉiutage por kulturaj kialoj, ofte du aŭ tri foje dum tago, tio helpas la evitadon de malsano, sed multaj fremdaj turistoj ne havas tiun moron kaj pro tio faciligas la kontaĝon.


Eksteraj ligiloj