Ordoño la 1-a (Asturio)
Vidu ankaŭ: Ordoño la 2-a (Leono)| Ordoño la 1-a (Asturio) (821-866) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Bildo de Ordoño la 1-a de Asturio.
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 821 en Oviedo, Hispanio | ||||
| Morto | 27-an de majo 866 en Oviedo, Hispanio | ||||
| Mortis pro | Naturaj kialoj  vd
| ||||
| Tombo | Pantheon of Asturian Kings (en)  vd
| ||||
| Religio | katolikismo vd | ||||
| Ŝtataneco | Reĝlando Asturio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Astur-Leonese dynasty vd | ||||
| Patro | Ramiro la 1-a (Asturio) vd
| ||||
| Patrino | Urraca (en) vd
| ||||
| Gefratoj | Rodrigo of Castile (en) vd
| ||||
| Edz(in)o | Nuña (en) vd
| ||||
| Infanoj | Alfonso la 3-a (Asturio), Leodegundis Ordoñez (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | reganto vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Ordoño la 1-a estis Reĝo de Asturio (2-a de februaro 850-a - 27-a de majo 866-a), filo de Ramiro la 1-a kaj patro de Alfonso la 3-a.
Li estis naskita en Oviedo, kie li pasigis sian fruan vivon en la kortego de Alfonso la 2-a. Li estis verŝajne kreskigita en Lugo, ĉefurbo de la provinco de Galegio, kie lia patro, Ramiro la 1-a, estis nomita guberniestro. Li ricevis sian edukon kaj armean trejnadon tie.
Ordoño estis nomita guberniestro de Galegio kiam lia patro iris al en:Bardulia por edziĝi kun sia dua edzino, Urraka Paterna de Kastilio (791-850). Dum Ramiro estis for, Alfonso la 2-a mortis, kaj la nobeluloj elektis grafon Nepocianon kiel reĝon. Ordoño tuj komencis krei armeon por helpi sian patron, en postulado de la trono. Li ne povis forlasi sian postenon en Galegio por helpi, tamen, lia armeo restis neaktiva. Kiam lia patro finfine venkis, Ramiro konfirmis Ordoñon en sia ĝis tiam provizora pozicio. Post la morto de sia patro en 850-a, Ordoño sukcedis sian patron kiel reĝon, iĝante la unua reĝo de Asturio kiu supreniris la tronon sen elekto. Lia unua konfrontiĝo estis kun la eŭskoj, kiuj ribelis kun la subteno de la en:Banu Qasi de Zaragozo. Revenante al Oviedo post venkado sur la ribelantoj, li ricevis novaĵon de urĝa maŭra atako sur Bardulia. Antaŭ ol la maŭroj povis ataki, li renkontis ilin proksime de la Ebro kaj venkis ilin.
Ordoño poste iris al milito kontraŭ Musa ibn Musa, islama goto kiu plifirmigis sian potencon kaj kontrolis Zaragozon, Albelda, Tudelo-n, Huesca-n, kaj Toledon. Laŭ la en:Chronicle of Alfonso III Kroniko de Alfonso la 3-a, Musa metis sian armeon ĉe Monto Laturce, ekster Albelda, kiun li ĵus fortikigis. Ordoño dividis sian propran armeon en du, kun unu duono por sieĝi Albelda kaj la alia por kontraŭbatali la fortojn de Musa. La rezulto de la sekvanta batalo estis masakro; oni diras ke la bofrato de Musa Garcia kaj pli ol 10 mil el la kavalerianoj de Musa estis mortigitaj, kaj Musa fuĝis post preskaŭ esti mortigita mem. La filo de Musa, referita kiel Lupo, supozeble subigis sin al Ordoño antaŭ sciado pri la rezulto de la batalo; li restis la vasalo de Ordoño por la resto de sia vivo kaj batalis kune kun li kontraŭ aliaj maŭrojxxx. Aparte, li ankaŭ venkis kaj malliberigis Moneroron (ankaŭ nomitan Mazaros), reĝon de Talamanko, same kiel Zeth, reĝon de Korio. Li prirabis ambaŭ vilaĝojn kaj prenis iliajn loĝantojn kiel sklavojn.
Ordoño plie orientis la repopulacion de la urboj de Tui, Astorgo, Leono, kaj Amaya, kiuj estis lasitaj dezertaj post esti konkeritaj fare de Alfonso la 2-a. Li mortis en Oviedo en 866 post suferado de podagro, kaj estis entombigita en la Katedralo de San-Salvadoro. Li estis priskribita kiel amata reĝo kaj estis sukcedita de sia filo, Alfonso la 3-a, kiu poste estus referita kiel la unua "Imperiestro de Hispanio".[1]
Referencoj
- ↑ Ĉi-artikolo estis tradukita el la Angla Vikipedio.