Bohdan Khmelnytsky
Bohdan Khmelnytsky | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
1648ko urtarrilaren 20a (juliotar egutegia) - 1657ko uztailaren 27a (juliotar egutegia) ← baliorik ez - Yurii Khmelnytskyi (en) ![]() | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Subotiv (en) ![]() | ||
Herrialdea | ![]() Kosakoen atamanerria (1648 - | ||
Lehen hizkuntza | Old Ukrainian (en) ![]() | ||
Heriotza | Txyhyryn, 1657ko uztailaren 27a (juliotar egutegia) (61/62 urte) | ||
Hobiratze lekua | Illinska Church in Subotiv (en) ![]() | ||
Heriotza modua | : istripu zerebrobaskularra | ||
Familia | |||
Aita | Michał Chmielnicki | ||
Ezkontidea(k) | Hanna Somko (en) ![]() Olena Chaplynska (en) ![]() Anna Zolotarenko (en) ![]() | ||
Seme-alabak | |||
Leinua | House of Chmielnicki (en) ![]() | ||
Hezkuntza | |||
Hizkuntzak | poloniera Krimeako tatarera Otomandar turkiera Old Ukrainian (en) ![]() Ruteniera | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | politikaria, warlord (en) ![]() | ||
Zerbitzu militarra | |||
Gradua | Ataman | ||
Parte hartutako gatazkak | Polish–Ottoman War of 1620–1621 (en) ![]() Hogeita Hamar Urteko Gerra Khmelnytsky Uprising (en) ![]() Deluge (en) ![]() | ||
Sinesmenak eta ideologia | |||
Erlijioa | Eliza ortodoxoa | ||
![]() ![]() | |||
![]() |
Bohdan Zynoviy Mykhailovytx Khmelnytsky[1] (rutheneraz: Ѕѣнові Богдан Хмелнiцкiи; egungo ukraineraz: Богдан Зиновій Михайлович Хмельницький; Subotiv, Poloniar-Lituaniar Batasuna, c. 1595 – Txyhyryn, Kosakoen atamanerria, 1657ko abuztuaren 6a) Zaporizhiako kosakoen hetmana izan zen. Szlachtaren, Poloniar-Lituaniar Batasuneko goi nobleziaren, aurkako 1648ko altxamendua burutu zuen, kosakoak poloniarren eraginetik aldentzeko helburua zuena. 1654an, Alexis Errusiakoa tsarrarekin Pereyashaveko Ituna sinatu zuen, eta, horren ondorioz, kosakoen atamanerria Errusiar Tsarerriaren menpean sartu zen.
Biografia
Khmelnytsky, 1595 inguruan jaioa, noblezia ortodoxo baxuko familia batetik zetorren.[2] Familiaren erlijioari eutsi zion, baina heziketa bikaina jaso zuen Jarosławeko jesuiten ikastetxe batean.[2] Poloniako Armadan ofizial gisa borrokatu eta, 1620an, Țuțoran otomandarrek harrapatu zuten, bi urte gatibu emanez.[2]
Askatasuna lortu zuenean, Subotiveko bere etxaldera erretiratu zen, eta han, ezkonduta, bere jabetzak handitzen jardun zuen.[2] 1625 eta 1638an lehertu ziren kosakoen matxinadetan Ladislao IV.a Vasa erregeari zion leialtasunagatik, honek Zaporizhiako kosakoen buru izendatu zuen.[2] 1646an, Otomandar Inperioaren aurkako gerraren prestaketak burutzeko kosakoen enbaxadan parte hartu zuen.[2]
1648ko udaberrian, kosakoen matxinada berri bat burutu zuen, berez bizilagun katoliko batekin izandako liskarren ondorioz sortua.[3]
Erreferentziak
- ↑ Euskaltzaindiaren 156. araua - Alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko
- ↑ a b c d e f Stone 2001, 160 orr. .
- ↑ Subtelny 2000, 123-138 orr. .
Bibliografia
- Subtelny, Orest. (2000). Ukraine History. University of Toronto Press ISBN 0-8020-8390-0..
- Stone, Daniel. (2001). A history of East Central Europe. 4 : The Polish-Lithuanian state, 1386-1795. University of Washington Press ISBN 9780295980935..