Burghausen

Burghausen
effective rural municipality (en) Itzuli
Administrazioa
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Bavaria
Gobernu-eskualdeBavaria Garaia
Bavariako baserri-barrutiAltötting
AlkateaFlorian Schneider (en) Itzuli
Posta kodea84489
Udalerri kodea09171112
Geografia
Koordenatuak48°10′00″N 12°50′00″E / 48.1667°N 12.8333°E / 48.1667; 12.8333
Azalera19,81 km²
Altuera421 m
MugakideakHaiming, Überackern, Hochburg-Ach, Sankt Radegund, Burgkirchen an der Alz eta Mehring
Demografia
Biztanleria19.494 (2023ko abenduaren 31)
130 (2022)
alt_left 9.893 (%50,7) (%49,3) 9.601 alt_right
Dentsitatea984 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia08677
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakSulmona, Fumel, Hohenstein-Ernstthal eta Ptuj
MatrikulaAÖ,LF
burghausen.de

Burghausen (bavarieraz: Burghausn) Alemaniako udalerria da. Bavaria estatuan kokatuta dago, Altötting barrutian. 2014an 17.715 biztanle zituen 19,81 kilometro koadrotan banatuta. Salzach ibaiaren ertzean dago, Austriarekin muga egiten duen ibaian. Bere gaztelua, muino baten gainean, Europako gaztelurik luzeena da (1051 m).[1]

Historia

Burghauseneni buruzko aipamen zaharrena 1025ean dokumentatu zen, jabetza inperial gisa. Geroago, Konrado II.a enperadoreak Burghausengo Kondeak izendatu zituen herriko finantza-administratzaile. Baina, azken indusketek erakutsi duten bezala, Burghausengo gazteluaren patio nagusiaren inguruko eremuan Brontze Arotik bizi izan da. Arkeologoek Burdin Aroko, zelten garaiko eta erromatarren garaiko aztarnak aurkitu zituztenean, zaila da data "zehatza" zehaztea. Hiria milaka urtez garatu da, jakina, baina ezin da esan kokaleku iraunkor bat egon dela.

1164an, Henrike Lehoia dukeak gazteluaren jabetza hartu zuen. Wittelsbach familiak 1180an hartu zuen gazteluaren jabetza eta 1229an inguruko asentamenduak. Hiriaren estatutua ematea noizbait uste izan zen, baina ez da bateragarria iturriekin. 1255etik aurrera, Bavariako lehen dibisioaren ondoren, Burghausenek garrantzi politiko eta ekonomikoa lortu zuen, Bavariako dukeen bigarren egoitza gisa.

Burghausenen diru-iturria gatzaren merkataritza izan zen, Halleindik (gaur egun Austria). Gatza Salzach ibaiak eraman zuen Burghausenera eta handik lurrez garraiatu. Deskarga puntua Mautner gazteluan izan zen.

1307an, aurretik zegoen tokiko legea udal lege gisa kodetua izan zen, eta XIV. mendearen lehen erdian, Luis IV.a enperadoreak hiriari pribilegio garrantzitsuenak eman zizkion. XIV. mendearen amaieran, Burghausen administrazio-zentro bihurtu zen, lehenik eta behin "Vitztum" baten egoitza gisa, hau da, subiranoaren ordezkari gisa esleitutako barrutian jurisdikzioa duen epaile baten egoitza gisa.

Henrike XVI.a (1393–1450), Luis IX.a (1450 – 1479) eta Jurgi (1479 – 1503), Bavariako dukeen agintaldian, Burghausenek urrezko aroa eta hedapena izan zuen,[2] Bavaria-Landshut dukerriko bigarren hiriburu bezala. 1507an, Landshuteko Ondorengotza Gerraren ondoren eta lurralde berrantolaketa baten ondorioz, Burghausen "Rentamt" izendatua izan zen, honela Bavariako lau hiriburuetako bat bihurtuz. "Rentamt" izanda, Burghausenek lurralde-zentroaren funtzioa betetzen zuen garaiko gobernu-eremu guztietan, hau da, administrazio zibil eta militarrean, jurisdikzioan eta ogasun publikoan. 1802an, Maximiliano Montgelaskoa ministroaren erreforma administratibo handiaren ondorioz, maila txikiagoko administrazioen eta gortearen egoitza zen Munichen arteko solaskide funtzioa galdu zuen. Horrela, eremu askotan gainbehera hasi zen hiriarentzat, eta, hasiera batean, 1807an, Bavariako Erresuma zenaren hiriburu izateko eskubidea kendu zuen.

Demografia

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.


Burghausendar ospetsuak

  • Hans Stethaimer (~ 1360-1432), arkitektoa
  • Max Doerner (1870-1939), margolaria
  • Hannelore Elsner (1942–2019), aktorea
  • Günther Heydemann (1950-), historialaria
  • Helena Waldmann (1962-), koreografoa
  • Fritz Kreutzpointner (1967-), gidaria
  • Michael Wiesinger (1972-), futbolaria
  • Dominik Rohracker (1989-), futbolaria
  • Kerstin Spielberger (1995-), izotz hockey jokalaria

Erreferentziak

  1. ↑ (Ingelesez) «Longest castle» Guinness World Records.
  2. ↑ Hoppe, Stephan. “Translating the Past: Local Romanesque Architecture in Germany and Its Fifteenth-Century Reinterpretation.” The Quest for an Appropriate Past in Literature, Art and Architecture, edited by Karl A.E. Enenkel and Konrad A. Ottenheym, vol. 60, Brill, LEIDEN; BOSTON, 2019, 511–585. JSTOR, www.jstor.org/stable/10.1163/j.ctvbqs5nk.26, pp. 523-4

Kanpo estekak