Poitiers

Poitiers
Poitiers
Frantziako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa Metropolitar Frantzia
Eskualdea Akitania Berria
DepartamenduaVienne
BarrutiPoitierseko barrutia
AlkateaAlain Claeys (en) Itzuli
Izen ofizialaPoitiers
Jatorrizko izenaPoitiers
Posta kodea86000
Geografia
Koordenatuak46°34′52″N 0°20′07″E / 46.5811°N 0.3353°E / 46.5811; 0.3353
Azalera42,11 km²
Altuera75 m, 65 m eta 144 m
MugakideakBiard, Bignoux, Buxerolles, Croutelle, Fontaine-le-Comte, Ligugé, Mignaloux-Beauvoir, Migné-Auxances, Montamisé, Saint-Benoît, Sèvres-Anxaumont eta Vouneuil-sous-Biard
Demografia
Biztanleria90.240 (2021eko urtarrilaren 1a)
207 (2020)
alt_left 47.872 (%53) (%44,8) 40.419 alt_right
Dentsitatea2.143 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakIași, Marburg, Northampton, Coimbra, Jaroslavl, Lafayette eta Mundu
poitiers.fr eta poitiers.fr

Poitiers[1] (frantsesez pwatje ahoskatua) Frantziako mendebaldeko hiria da, Akitania Berriaeko eskualdearen eta Vienneko departamenduaren hiriburua.

Geografia

Poitiers Seuil du Poitou izeneko jalkitze-ordokian dago, alde batetik Armorikako eta Erdialdeko Mendiguneak bereizten dituena eta bestetik Akitaniako eta Parisko arroak lotzen dituena. Boivre eta Clain ibaien arteko muinon batean dago. Hirigunea 130 metroko altuera duen muinoaren tontor eta aldapetan dago.

Klima

    Datu klimatikoak (Poitiers (1981–2010))    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 17.7 21.8 25.1 29.3 33.6 38.0 40.8 39.6 34.8 30.9 22.9 19.0 40.8
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 7.8 9.3 12.9 15.5 19.5 23.2 25.8 25.7 22.2 17.4 11.5 8.2 16.6
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 1.5 1.3 3.1 4.9 8.6 11.5 13.4 13.1 10.4 8.2 4.0 2.0 6.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -17.9 -17.3 -13.1 -5.6 -2.7 0.8 1.5 0.8 0.8 -6.5 -10.0 -16.5 -17.9
Pilatutako prezipitazioa (mm) 61.8 46.2 47.4 56.1 62.6 51.5 50.5 41.2 51.1 75.6 72.8 68.8 685.6
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 10.5 8.9 8.9 10.1 10.7 7.6 7.1 6.2 6.9 10.5 11.2 10.7 109.3
Elur egunak (≥ 1 mm) 2.6 2.8 1.9 0.5 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.9 2.2 10.9
Eguzki orduak 69.7 96.1 153.8 174.6 206.5 232.9 242.7 241.8 194.2 128.8 82.6 65.2 1888.8
Hezetasuna (%) 86 82 77 74 75 73 70 72 77 83 87 88 78.7
Iturria (1): Météo France[2][3]
Iturria (2): Infoclimat.fr (hezetasuna eta elurra, 1961–1990)[4]

Historia

Sakontzeko, irakurri: «Poitiersko gudua (732)»

Limonum izena izan zuen hiriak K. o. III. mendera arte. Elizbarruti garrantzitsu bateko buru izan zen, eta Galiako erlijiogune nagusietakoa bihurtu zen.

732. urtean Karlos Martelen armadak Abd al Rahman ibn Abd Allah al-Gafiqi musulmanaren osteak menderatu zituen gudua, izen bereko hiritik 20 km-ra gertatua. Akitania alderik alde garaile igaro ondoren, Toursera abiatu zen Abd al Rahman, baina Karlos Martelekin egin zuen topo. Haren armada erraz nagusitu zitzaion Abd al Rahami, eta han hil zen Abd al Raham. Europako sarrera galarazi zien garaipen horrek musulmanei.

Normandiarrek behin baino gehiagotan hustu zuten IX. mendean. 1173-1178 bitartean, hiri-gutuna jaso zuen Henrike II.a Plantageneten eskutik, eta 1360an Ingalaterraren mende geratu zen. Bertrand du Guesclinek berreskuratu zuen Frantziarentzat 1372an, eta, Ehun Urteko Gerra amaitutakoan, Karlos erregegaiaren egoitza izan zen eta bertan egokitu zuen legebiltzarra (1423-1436).

1654. urtetik Frantziako iraultzara arte, Poitouko hiriburua izan zen.

Demografia

Biztanleriaren bilakaera
1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
18 284 18 223 21 465 21 315 23 128 22 000 22 376 26 764 29 277
1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
30 873 30 563 31 034 30 036 33 253 36 210 36 878 37 497 38 518
1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
39 886 39 302 41 242 37 663 42 347 41 546 44 235 48 456 52 633
1962 1968 1975 1982 1990 1999 2009 2014 2020
62 178 70 681 81 313 79 350 78 894 83 448 - - -


Ekonomia

Industria (altzairugintza, metalurgia, larrugintza, zurgintza, tresneria mekanikoak) da bertako ekonomia-jarduera nagusia. Poitiers-Biard aireportua eskualdeko aireportua da.

Eraikinak

Monumentu ugari gorde ditu hiri zaharrak. Aipagarriak dira, besteak beste, Notre-Dame-la-Grande eliza erromanikoa (XII. m.), San Petri katedrala gotikoa (XII-XVI. m.), San Joan bataiotegia (IV. m., Frantzian dagoen kristau-eraikinik zaharrena ziur asko), XIX. mendeko udaletxea, XII. mendeko dukearen jauregia eta hainbat museo.

Hiritik hurbil Futuroscope parke tematikoa dago.

Kirolak

1900. urtean sortutako Stade Poitevin herriko kirol-kluba da. Boleibol talde bat (Pro A ligan), saskibaloi talde bat, futbol talde amateurra eta errugbi talde profesionala ditu.

PB86 edo Poitiers Basket 86 proA mailan dabil.

Hezkuntza

Poitiersko Unibertsitatea 1431n sortu zuten, egungo Frantziako bigarren zaharrena izanik. Ikasle ospetsuak (François Rabelais; René Descartes; Francis Bacon) izan ditu eta egun 27.000 inguru ditu. Zientziak, geografia, historia edo hizkuntzak irakasten ditu. Gainera hiriak bi ingeniaritza eta bi enpresa goi-eskolak ditu.

Poitiersar ezagunak

Herri eta hiri senidetuak

Erreferentziak

  1. ↑ Euskaltzaindia. 36. araua: Frantziako Errepublikako eskualde-, departamendu- eta hiriburu-izenak. .
  2. ↑ Météo France. Données climatiques de la station de Poitiers. .
  3. ↑ Météo France. Climat Poitou-Charentes. .
  4. ↑ Infoclimat. Normes et records 1961-1990: Poitiers-Biard (86) - altitude 117m. .
  5. ↑ (Portugesez) Câmara Municipal de Coimbra. Acordos de Geminação. .

Kanpo estekak