اپیستمه

اپیستِمِه در فلسفه، (به انگلیسی: Episteme); (یونانی باستان: ἐπιστήμη epistēmē "علم، دانش"؛ (به فرانسوی: épistème)) دانش یا درک است. اصطلاح معرفت (شاخهٔ فلسفه در باب معرفت) از اپیستِمِه گرفته شده‌است. میشل فوکو در تحلیل مرفولوژیک دانش به وجود قالب‌های معرفتی بنیادین به نام اپیستمه اشاره می‌کند یعنی هر یک از ادوار تاریخی ترکیب خاصی از دانش اجتماعی ایجاد می‌کنند که فوکو آن را یک اپیستمه یعنی شناخت یا صورت‌بندی دانایی می‌نامد.^[۱]

فوکو اپیستمه را این‌گونه تعریف می‌کند: همه مناسباتی که میان بخش‌های گوناگون علم در طول یک دوره مفروض موجودند. سه شناخت موردنظر فوکو عبارت‌اند از دانش موجودات زنده، دانش قوانین زبان و دانش امور اقتصادی.^[۱]

تاریخچه

افلاطون

افلاطون، به پیروی از گزنفون، اپیستمه را در برابر دوکسا قرار می‌دهد: باور یا عقیده رایج.^[۲] اصطلاح اپستمه نیز از techne متمایز می‌شود: یک صنعت یا عمل کاربردی.^[۳] در «گفتگوی پروتاگوراس-افلاطون» سقراط اشاره می‌کند که نوس و اپیستمه پیش‌نیاز مکتب تدبیر و احتیاط (فرادانی) هستند.

منابع

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ نظم گفتار: اثر میشل فوکو بایگانی‌شده در ۲۵ مه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine،
↑ شکوه in Liddell and Scott.
↑ هنر.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Episteme». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴.

[نظم_گفتار:_اثر_میشل_فوکو-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ نظم گفتار: اثر میشل فوکو بایگانی‌شده در ۲۵ مه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine،

[2] شکوه in Liddell and Scott.

[3] هنر.

[۱]

[۲]

[۳]

ن ب و میشل فوکو
کتاب‌شناسی
کتاب‌ها	تاریخ جنون (۱۹۶۱) تولد پزشکی بالینی (۱۹۶۳) Death and the Labyrinth (1963) الفاظ و اشیا (۱۹۶۶) This is Not a Pipe (1968) دیرینه‌شناسی دانش (۱۹۶۹) مراقبت و تنبیه (۱۹۷۵) تاریخ سکسوالیته (1976–2018)
مقالات و سخنرانی‌ها و گفتگوها و . . .	Introduction to Kant's Anthropology (1964) «پدیدآورنده چیست؟» (۱۹۶۹) Foucault's lectures at the Collège de France I, Pierre Riviere, Having Slaughtered my Mother, my Sister and my Brother (1973) Language, Counter-Memory, Practice (1977) Sexual Morality and the Law (1978) Herculine Barbin (1978) Power/Knowledge (1980) Remarks on Marx (1980) Le Désordre des familles (1982) The Foucault Reader (1984) Politics, Philosophy, Culture (1988) Foucault Live (1996) The Politics of Truth (1997) Society Must Be Defended (1997) Ethics: Subjectivity and Truth (Essential Works Volume 1) (1997) Aesthetics, Method, Epistemology (Essential Works Volume 2) (1998) Abnormal (1999) Power (Essential Works Volume 3) (2000) Fearless Speech (2001) The Hermeneutics of the Subject (2001) The Essential Foucault (2003) Psychiatric Power (2003) Security, Territory, Population (2004) The Birth of Biopolitics (2004) The Government of Self and Others (2008) The Courage of Truth (2009) Lectures on the Will to Know (2011) On the Government of the Living (2012) Subjectivity and Truth (2012) Wrong-Doing, Truth-Telling (2013) On the Punitive Society (2015)
مفهوم‌ها	جنبش ضد روان‌پزشکی Author function Biopolitics Biopower Carceral archipelago امپریالیسم فرهنگی Disciplinary institution Discontinuity تحلیل گفتمان Dispositif Ecogovernmentality اپیستمه تبارشناسی Governmentality Heterotopia Interdiscourse Limit-experience پارسیا قدرت Postsexualism جرئت اندیشیدن داشته باش
تأثیرات	«کوگیتو و تاریخ جنون» (دریدا) Foucauldian discourse analysis فوکو (دلوز) شور میشل فوکو (میلر) میشل فوکو یا نیست‌انگاری ادبیات روشنفکری فوکو در ایران
دیگر	Foucault–Habermas debate Chomsky–Foucault debate دانیل دفر