شیرخشت (سرده)

شیرخشت
برگ و میوه Cotoneaster frigidus
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
دسته:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌ها
راسته:	گل‌سرخ‌سانان
تیره:	گلسرخیان
زیرخانواده:	مالیده
سرده:	شیرخشت مدیک.
گونه‌ها
متن را ببینید.

شیرخِشت یا (به فارسی: شیرخشک)^[۱] جنسی از گیاهان چوبدار از خانواده گل سرخ است. گیاه شیرخشت بومی بومگاه دیرین‌شمالگانی^[۲] (مناطق معتدل آسیا، اروپا و آفریقای شمالی) است و تمرکز انواع آن در کوه‌های جنوب غربی چین و هیمالیا قرار دارد. شیرخشت گیاهی است پایا به ارتفاع ۳ تا ۸ متر. پوست آن خاکستری مایل به سیاه و گل صورتی در حاشیه سرخ رنگ دارد. شفت آن مدور و گویچه‌ای شکل است.

از این گیاه برای ازبین بردن زردی در نوزادان استفاده می‌شود. عصاره تام Cotoneaster discolor Pojark برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد^[۳]

شیرخشت به عنوان یک ملین خوب، تب‌بر و ماده خنک‌کننده در طب سنتی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابن‌سینا در کتاب قانون در مورد شیرخشت چنین گفته‌است: «شیرخشت یا شیرخشک، شبنمی است که در هرات بر درخت بید و گون کتیرا می‌نشیند. دارای مزاج معتدل است. دارای اثر مسهلی و دیگر خواص مشابه ترنجبین، ولی از آن قوی‌تر است و خاصیت زداینده دارد.»^[۴]

Wikipedia contributors, "Cotoneaster," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cotoneaster&oldid=189314398 (accessed March 6, 2008).