پزشک

پرتره دکتر گاشه اثر ونسان ون گوگ

پزشک[۱] یا دکتر (به فرانسوی: Docteur) (به انگلیسی: Doctor) در دانش پزشکی، دکترکسی است که به حرفهٔ «پزشکی یا بعضی حرفه های مرتبط»، که برگرداندن سلامت انسان از طریق دیدار و گفت‌وگوی حضوری یا غیرحضوری، مطالعه، تشخیص و درمان بیماری یا آسیب‌دیدگی است، می‌پردازد.[۲] این معمولاً به دانش کافیِ آکادمیک مانند آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی، شناخت بیماری‌ها و درمان آن‌ها نیاز دارد. در گذشته برای این حرفه کلمات «حکیم» و «طبیب» به کار گرفته می‌شد.[۳]

پزشکی

مقالهٔ اصلی: پزشکی
یک پزشک بینایی‌سنجی در حال معاینهٔ چشم یک بیمار با یک چشم‌بین

پزشکی شاخه‌ای از علوم سلامت است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء تندرستی، درمان بیماری‌ها و بازتوانی آسیب دیدگان «مانند فیزیوتراپی» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، تشخیص و درمان و جلوگیری از بروز آنها به انجام می‌رسد.

در ایران آموزش این رشته زیر نظر وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در دانشگاه‌های دولتی و آزاد به انجام می‌رسد و سازمان نظام پزشکی امور صنفی پزشکان را بر عهده دارد.

ریشه‌شناسی

واژه «دُکتُر» (doctor) با نماد M.D. کوتاه و ساده شده واژه «دکترِ پزشکی» (doctor of medicine) است که به کسی گویند که به درجه «دکترای پزشکی» (doctorate of medicine) رسیده باشد.

پزشک یک واژه کهن فارسی است[۱] که در شاهنامه فردوسی به فراوان آمده‌است (به فتح ز)، مانند:

چو زین بگذری خسروا دیو رشکیکی دردمندی بود بی پزشک

همچنین در متن مانوی زیر به زبان پهلوی اشکانی می‌خوانیم:

پارتی فارسی
Šāh wāxt ku: Až ku ay? – Man wāxt ku: Bizišk hēm až Bābel شاه گفت: «از کجایی؟» من گفتم: «پزشک هستم از بابل».

در ادبیات فارسی، به گروهی از پزشکان اَطِبا گفته می‌شود.[۴]

واژه دکتر در فارسی افغانستان، «داکتِر» تلفظ می‌شود، که از تلفظ انگلیسی آن است.[۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «معنی پزشک | لغت‌نامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.
  2. ↑ سازمان جهانی بهداشت: طبقه‌بندی مشاغل کارکنان بهداشت و درمان. منبع: برگرفته از سازمان بین‌المللی کار، استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی مشاغل: ISCO-08 (www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/index.htm).
  3. ↑ «ویژگیهای یک پزشک خوب». daneshnameh.roshd.ir. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۰. از پارامتر ناشناخته |همچنیامینشانی= صرف‌نظر شد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  4. ↑ فارسی (چهارم).
  5. ↑ "DOCTOR | meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-25.