کرکس سیاه
کرکس سیاه | |
---|---|
در بندر ماهیگیری بلم | |
وضعیت حفاظت | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پرندگان |
راسته: | بازسانان |
تیره: | کرکسهای بر جدید |
سرده: | [[کرکس سیاه (سرده)]] |
گونه: | C. atratus
|
نام دوبخشی | |
Coragyps atratus (بششتاین، ۱۷۹۳)
| |
زیرگونهها | |
| |
محدودهٔ قرمز، پراکندگی تقریبی کرکس سیاه را نشان میدهد (توجه: محدودهٔ حول هند غربی دارای خطا است) | |
مترادف | |
|
کرکس سیاه (نام علمی: Coragyps atratus) که با نام کرکس سیاه آمریکایی نیز شناخته میشود، نام یک گونه از پرندگان خانوادهٔ کرکسهای بر جدید است که از جنوب شرق ایالات متحده تا مرکز شیلی و اروگوئه در آمریکای جنوبی پراکندهاست. با وجود داشتن زیرگونههای مختلف، پراکندگی این گونه کمتر از کرکس بوقلمونی است. اگر چه رنگ و ظاهر آن به دال سیاه شبیه است، این دو پرنده گونههایی متفاوت از کرکس هستند. برخلاف کرکسهای بر قدیم که جزء خانوادهٔ بازان (پرندگانی مانند عقاب، باز، کورکور و سنقر) هستند، کرکسهای بر جدید خود خانوادهای جدا و مستقل بهشمار میروند. کرکس سیاه، تنها گونهٔ باقیمانده از سردهٔ همنامش[الف] است.
کرکس سیاه در مناطق نسبتاً باز و جنگلهای پراکنده زندگی میکند. بازهٔ بال این پرنده در حدود ۱٫۵ متر (۵ فوت) است و در مقایسه با دیگر کرکسها، پرندهای کوچک محسوب میشود.[ب] این پرنده دارای پرهای سیاه است. در سر و گردن این پرنده پری وجود ندارد و رنگ سر و گردنش خاکستری است و دارای نوک کوتاه و قلابمانند است.
کرکس سیاه جانوری لاشهخوار است و غذای آن لاشهٔ جانوران است، ولی تخم و جانوران تازه متولدشده را نیز میخورد. در مناطقی که جمعیت انسانها زیاد است، کرکس سیاه از زبالههای تولیدشدهٔ انسانها نیز تغذیه میکند. این پرنده با استفاده از بینایی خود، یا با تعقیب دیگر کرکسهای بر جدید که خود با استفاده از بویایی قویشان لاشهٔ جانوران را پیدا میکنند، غذای خود را پیدا میکند. این پرنده به خاطر نداشتن سوتک — عضوی آوازی در پرندگان — تنها میتوانند صداهایی مثل خِرخِر و خِشخِش تولید کنند. کرکس سیاه ماده تخمهای خود را درون غارها، درختان توخالی یا زمین صاف میگذارد و معمولاً هر سال دو جوجه میآورد که با برگشت دادن غذا از دستگاه گوارشش آنها را تغذیه میکند. در ایالات متحده، این پرنده تحت حمایت قانونی پیمان حمایت از پرندگان مهاجر مصوب ۱۹۱۸ میلادی قرار دارد. در فرهنگ عامه نیز اشاره به این پرنده دیده میشود، چنانکه در متونی که از تمدن مایاها باقیماندهاست، اشاره به این کرکس دیده شدهاست.
ویژگیهای ریختشناسی
کرکس سیاه پرندهای نسبتاً بزرگ از گروه پرندگان شکاری است. معمولاً طول آن ۶۵ سانتیمتر و گستردگی دو سر بالهایش ۱٫۵ متر است و بین ۲ تا ۲٫۷۵ کیلوگرم وزن دارد. پوشش بال و پر این پرنده عمدتاً سیاه و برّاق است و سر و گردنی بدون پر با پوستی تیره و چروکیده به رنگ خاکستری دارد.[۳] عنبیهٔ این جانور، قهوهای است و دو ردیف ناقص مژه در پلک بالایش و دو ردیف ناقص در پلک پایینش دارد.[۴] پاهای این پرنده سفید مایل به خاکستری است[۵] و دارای دو انگشت بلند اما با بافتی ناچیز در جلوی هر پایش است.[۶] پاهایش صاف و نسبتاً ضعیف هستند و توانایی کمی در چنگ زدن دارند؛ بهطوریکه چنگالهایش نسبتاً کند بوده و برای چنگزدن طراحی نشدهاند. بدون پر بودن پوست کرکس سیاه در نواحی سر و گردن، میتواند با دفع گرمای بدن او در ارتباط باشد.[۷]
سوراخهای بینی پرنده با تیغهٔ بینی تقسیم نشده و میتوان از سوراخهای بینی به منقار دسترسی داشت.[۸] بالهایش گسترده ولی نسبتاً کوتاه هستند. ریشهٔ پرها و پرهای اولیه به رنگ سفیدند و در هنگام پرواز میتوان این پرها را مشاهده کرد. دمش کوتاه و مربع شکل است و به ندرت از بالهای پرنده پایینتر میآید.[۳] اندازهٔ این پرنده در زیرگونهها بر اساس قانون برگمان مختلف بوده و از لحاظ رنگ نیز متفاوت است.[۹]
یک کرکس سیاه آمریکای جنوبی[پ] دارای سفیدگرایی (لیوسیسم) در سال ۲۰۰۵ در پیناسِ اکوادور مشاهده شد که در سرتاسر بدنش پرهای سفید داشت و تنها مچ پا، دم و همچنین بخشی از پرهای زیردم سیاه بودند. این کرکس یک پرندهٔ زال (دارای آلبینیسم) نبود، زیرا پوست آن عادی و تیرهرنگ به نظر میرسید و عضوی از یک گلهٔ بیست نفره از پرندگان معمولی و پردار بود.[۱۰]
طبقهبندی و فرگشت
طبقهبندی
در سال ۱۷۹۲ ویلیام بارترام، طبیعتشناس آمریکایی، در کتاب سفرهای بارترام در مورد کرکس سیاه نوشت و آن را «کرکس سیاه» یا «کلاغ لاشه» نامید.[ت][۱۱] یکسال بعد یوهان ماتیوس بششتاین، پرندهشناس آلمانی، بهطور رسمی این گونه را با همین عنوان نامگذاری کرد. واژهٔ انگلیسی vulture (به معنی کرکس) از کلمهٔ لاتینِ vulturus به معنی «درنده» آمدهاست و اشاره به عادات تغذیهای این پرنده دارد.[۱۲] نام علمی گونه atratus است که از لاتین وام گرفته شده و به معنی «سیاهپوش» است.[۱۳] کرکس سیاه، یکی از هفت گونهای است که در کنار هم کرکسهای بر جدید نام داده میشوند.[۱۴]
در دستهبندی امروزی، تیرهٔ کرکسهای بر جدید در راستهٔ بازسانان (Accipitriformes) طبقهبندی میشوند:[۱۵]
بازسانان (Accipitriformes) | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
طبقهبندی و دستهبندی ۷ گونهٔ زندهٔ کرکسهای بر جدید همچنان مبهم باقیماندهاست.[۱۶] گرچه دو گروه کرکسهای بر جدید و قدیم ریخت ظاهری و نقش اکولوژیکی مشابهی دارند ولی اجداد آنها متفاوت است. کرکسهای بر جدید بهطور سنتی در راستهٔ شاهینسانان قرار میگرفتند، اگرچه مطالعات ژنتیکی بعدی نشان داد بین آنها و شاهینسانان ارتباط نزدیکی وجود ندارد.[۱۷] در گذشته گاهی کرکسهای بر جدید را در راستهای مستقل با نام لاشخورسانان نیز طبقهبندی میکردند.[۱۸][۱۹] در دههٔ ۱۹۹۰ بر اساس دادههای ریختشناسی و رفتاری، برخی زیستشناسان این تیره را در راستهٔ لکلکسانان طبقهبندی کردند.[۲۰][۲۱] با این همه، امروزه شواهد ژنتیکی جدید نشان میدهند که کرکسهای بر جدید مانند بازان انشعابی از راستهٔ اخیراً ایجادشده بازسانان هستند.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۱۷]
سه زیرگونهٔ کرکس سیاه وجود دارد:
- کرکس سیاه آمریکای شمالی[ث] که در سال ۱۷۹۳ میلادی توسط یوهان ماتیوس بششتاین، پرندهشناس آلمانی، کشف شد. این زیرگونه تقریباً هماندازهٔ کرکس سیاه آند است ولی پرهایی به تیرگی گونهٔ آند ندارد. این زیرگونه در سرتاسر شمال مکزیک، تگزاس و ایالتهای جنوبی آمریکا پراکندهاست.[۲۶]
- کرکس سیاه آمریکای جنوبی[ج]، که در سال ۱۸۵۰ توسط چارلز لوسین بناپارت، پرندهشناس فرانسوی، نامگذاری شدهاست. این زیرگونه کوچکتر از زیرگونههای کرکس سیاه آمریکای شمالی و کرکس سیاه آند است و پرهایی روشنتر از زیرگونهٔ آند دارد.[۲۶] این زیرگونه در آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی پراکندهاست؛ بهطوری که از جنوب به سواحل غربی پرو تا زمینهای پست بولیوی در شرق، از شمال تا غرب ایالت سونورای مکزیک و از شرق تا ایالت سن لوئیس مکزیک پراکندهاست.[۲۶]
- کرکس سیاه آند[چ] که در سال ۱۸۱۷ توسط مارتین لیشتنشتاین، زیستشناس آلمانی، نامگذاری گردید. این زیرگونه تقریباً هماندازهٔ کرکس سیاه آمریکای شمالی است.[۲۶] این زیرگونه سیاهتر از زیرگونههای دیگر است و زیستگاهش در محدوده کوههای آند، شمال اکوادور، پرو، بولیوی، پاراگوئه، اروگوئه و زمینهای پست شیلی است.[۲۶]
فرگشت
از اوایل تا اواخر پلیستوسن، یک گونهٔ ماقبل تاریخ کرکس سیاه معروف به کرکس سیاه پلیستوسن[ح] که آن را با نام کرکس سیاه غربی نیز میشناسند، وجود داشت که کمی با کرکس سیاه امروزی متفاوت بود. این پرنده ۱۰ تا ۱۵ درصد بزرگتر از کرکس سیاه بود و منقاری بزرگتر و پهنتر داشت.[۲۷] این گونه در کنام کرکسهای امروزی زیست میکرده و به نظر میرسد که در طول عصر یخبندان همزمان با کاهش اندازهاش به تکامل رسیده و نیای کرکس سیاه امروزی باشد.[۲۸][۲۹][۳۰] سردهٔ کرکسهای سیاه که از استخوانهای فسیلی مستند شدهاست، نمای نادری از پویایی تکاملیِ دو دیرینگونه را نشان میدهد. مراحل پایانی این تحول تکاملی باید توسط انسان مشاهده شده باشد؛ یک استخوان زیرفسیلی از گونههای منقرض شده نزد سرخپوستان دیرین در دوران باستان (۹۰۰۰–۸۰۰۰ سال پیش از میلاد) در ایالت اورگن پیدا شدهاست.[۳۱]
بدون اطلاعات بیشتر نمیتوان بین فسیلها یا زیرفسیلهای کرکس سیاه با دیرینگونههای دورهٔ پلیستوسن یا گونههای معاصر ارتباط قطعی برقرار کرد؛ همان تغییر اندازهای که در پرندهٔ امروزی یافت شده، در خویشاوندانِ ماقبل تاریخیِ بزرگتر از آن هم وجود داشت. به هر حال، هیلدگارد هاوارد در سال ۱۹۶۸ پرندگان مکزیکی را به عنوان کرکس سیاه مکزیکی غربی[خ] طبقهبندی کرد و آنها را از پرندگان مکانهای شمالیتر (مانند رنچو لا بریا) که زیرگونهٔ نمادین[د] را تشکیل میدادند، متمایز کرد.[۳۳] این دو زیرگونه، متعلق به گونهٔ کرکس سیاه پلیستوسن بودهاند. پرندگان جنوبی هماندازهٔ گونههای شمالی امروزی بودند و نقطهٔ تمایز آنها تنها در داشتن استخوان مچیکفی ضخیمتر و منقارهای پهنتر است. با این وجود، تنها در صورت آشکار بودن محل کشف فسیل میتوان با اطمینان آنها از یکدیگر تشخیص داد.[۳۴] از آنجا که کرکسهای پلیستوسن و کرکسهای سیاه کنونی به جای تقسیم شدن به دو یا چند دودمان، یک زنجیرهٔ تکاملی را تشکیل میدهند، برخی آرایههای پلیستوسن ذیل کرکس سیاه امروزی ردهبندی میشوند.[۳۵]
افزون بر این، یک گونهٔ فسیلی دیگر از دورهٔ پلیستوسن پسین در کوبا، به نام کرکس سیاه کوبایی[ذ]، در سال ۲۰۲۰ نامگذاری شد.[۳۶]
پراکنش و زیستگاه
کرکس سیاه در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی پراکندهاست.[۳۷] محدودهٔ پراکندگی آن شامل ایالتهای میانه ساحل اقیانوس اطلس، دامنهٔ جنوبیِ غرب میانهٔ ایالات متحده آمریکا، مکزیک، آمریکای مرکزی و بسیاری از مناطق آمریکای جنوبی میشود.[۳۸] معمولاً اقامت این پرندگان دائمی است. البته پرندگانی که عمدتاً در عرضهای شمالی زندگی میکنند، ممکن است در فواصل کوتاه مهاجرتهایی داشته باشند. در باقی موارد نیز ممکن است به خاطر شرایط نامطلوب زیستمحیطی، این پرندگان زیستگاهشان را ترک کنند.[۳۹] در آمریکای جنوبی، محدودهٔ زیستگاه کرکس سیاه از امتداد مرکز شیلی تا آرژانتین است.[۴۰] همچنین این پرنده در جزایر کارائیب یافت میشود.[۴۱] کرکس سیاه زمینهای باز که دارای درخت و بوته باشند را ترجیح میدهد و معمولاً در دشتها، علفزارها، تالابها، مردابها و جنگلهای تخریبشده یافت میشود.[۴۲][۴۱] این پرنده به ندرت در کوهستانها دیده میشود و زمینهای پست را ترجیح میدهد. همچنین، معمولاً در حال اوج گرفتن یا نشستن بر روی ستونهای حصارها یا درختان خشکیده دیده میشود.[۵]
با وجود تاثیرات عموماً مخرب انسان بر محیط زیست و بقای گونههای جانوری، مانند کاهش نزدیک به یکچهارم جمعیت پرندگان از زمان ظهور کشاورزی، کرکس سیاه از این تأثیرات ایمن ماندهاست. در واقع، کرکس سیاه توانسته از توسعهٔ انسانی و تغییر کاربری زمینها بهره ببرد، بهطوریکه در ایالات متحدهٔ آمریکا، جمعیت کرکس سیاه در ۵۰ سال اخیر هر سال حدود ۵ درصد افزایش داشتهاست.[۴۳] این روند رشد جمعیت، حتی برخلاف بسیاری از گونههای در حال انقراض کرکسها بودهاست.[۴۴]
بومشناسی و رفتار
هنگامی که این پرنده به دنبال غذا میگردد، در ارتفاع بالا پرواز میکند و بالهایش را به صورت افقی نگه میدارد و با بال زدنهای کوتاه، در آسمان شناور میماند.[۴۵] کارایی پرواز این کرکسها، به دلیل بالهای نه چندان پهن و بلندشان، از بقیهٔ کرکسها کمتر است.[۴۶] در مقایسه با کرکس بوقلمونی، این کرکس در طول پروازش بسیار بیشتر بال میزند. همانند تمام کرکسها بر جدید، این کرکس نیز معمولاً بر روی پاهای خود دفع مدفوع را انجام میدهد که به وسیلهٔ این کار با تبخیر شدن آب موجود در مدفوع، خود را خنک میکند.[۶] به بیان دیگر، وقتی مدفوع روی پای پرنده تبخیر میشود، باعث میشود که رگهای خونی که در پاها وجود دارد خنک بشوند. علت سفید بودن پاها نیز وجود اسید اوریک در مدفوع این جانور است. از آنجا که این پرنده همانند تمام کرکسهای بر جدید بدون سوتک است، توانایی ایجاد صداهای بسیار کمی را دارد.[۶] این جانوران معمولاً ساکت هستند و تنها گاهی اوقات صداهای کوتاهی مثل خِرخِر و خِشخِش ایجاد میکنند. کرکسهای سیاه زندگی اجتماعی دارند و هنگام خواب را در گروهی بزرگ به سر میبرند.[۴۷] در مناطقی که زیستگاه آنها با زیستگاه پرندهای مثل کرکس بوقلمونی همپوشانی دارد، شبها را به همراه این کرکسها در جاهایی مانند روی درختان مرده بهسر میبرند.[۴۶] در راستای این زندگی گروهی، کرکسهای سیاه به راحتی با کرکسهای بوقلمونی پرواز میکنند و به دنبال لاشهای تنها میگردند.[۴۷]
مانند کرکس بوقلمونی، این کرکس نیز اغلب به صورت ایستا و بدون بالزدن پرواز میکند.[۳] اعتقاد بر این است که چند دلیل برای اینگونه پرواز وجود دارد: خشک شدن بالها، گرم شدن بدن و از بین بردن باکتریها. این رفتار در کرکسهای بر جدید، کرکسهای بر قدیم و لکلکها دیده میشود.[۴۸]
عادتهای غذایی
در زیستگاههای طبیعی، این جانور معمولاً از مردار تغذیه میکند.[۴۹] در مناطقی که جمعیت انسانی زیادی زندگی میکند، ممکن است از زباله تغذیه کند، ولی معمولاً از تخم پرندگان، مواد گیاهی تجزیهشده یا جانوران تازه متولدشده یا ضعیف تغذیه میکند. همانند دیگر کرکسها، این کرکس با پاکسازی مردارها نقش بسیار مهمی در زیستبومها ایفا میکند که در صورت نبود اینگونه پرندگان زمینهٔ مناسبی برای گسترش بیماری فراهم خواهد شد.[۵۰] شواهد نشان میدهند که بویایی کرکس سیاه ضعیفتر از کرکس بوقلمونی است، چنانکه گونهٔ بوقلمونی پیازهای بویایی بسیار بزرگتری نسبت به کرکس سیاه دارد.[۵۱] کرکس سیاه با استفاده از بینایی خود، یا با تعقیب دیگر کرکسهای بر جدید که خود با استفاده از بویایی قویشان لاشهٔ جانوران را پیدا میکنند، غذای خود را پیدا میکند. این کرکسهای دیگر — شامل کرکس بوقلمونی، کرکس سرزرد کوچک و کرکس سرزرد بزرگ — میتوانند با استفاده از حس بویاییشان به دنبال غذا بگردند که این توانایی، قابلیت غیرمعمولی در جهان پرندگان است. این پرندگان با پرواز در ارتفاع کم و استشمام اتیل مرکاپتان، گازی تولید شده در آغاز فروپاشی لاشهٔ جانوران، غذایشان را پیدا میکنند.[۵۲] این توانایی بالا به آنها این اجازه را میدهد که لاشهٔ جانورانی که در زیر پوششهای جنگلی پنهان هستند را پیدا کنند.[۴۸] کرکس شاهی و کرکس سیاه که بدون این توانایی هستند، به دنبال این پرندگان میروند.[۵۰] این رفتار ممکن است در هنگام غذا خوردن به پرخاش بین این پرنده و کرکس بوقلمونی بینجامد و باعث فرار دادن این جانور توسط کرکس بوقلمونی که کمی بزرگتر از کرکس سیاه است بشود.[۴۹]
کرکس سیاه گاهی از دام یا آهو تغذیه میکند. اغلب زمانی خوردن این جانوران را ترجیح میدهد که به دام افتاده باشند. این تنها گونهٔ کرکسهای بر جدید است که دام را شکار میکند. این کرکسها گهگاهی گاوهای در حال زایمان را مورد آزار و اذیت قرار میدهند، اما در درجهٔ اول گوسالههای تازه متولد شده طعمهٔ این جانوران میشوند. تا چند هفتهٔ اول پس از تولد، یک گوساله اجازه میدهد که کرکسها به آن نزدیک شوند، در نتیجه کرکسها گوساله را دستهجمعی هجوم میآورند و با نوک زدن به چشمها یا زبان و بینی، آن قسمتها را سوراخ میکنند و پس از اینکه جانور به شوک رفت شروع به خوردنش میکنند.[۵۳] گاهی اوقات هم کرکسهای سیاه حین پاکسازی و خوردن کنهها از بدن برگچهخوار یا تاپیر بیردهای در حال استراحت مشاهده شدهاند.[۵۴][۵۵]
کرکس سیاه مانند دیگر پرندگان مردهخوار، در برابر میکروبهای بیماریزا و سموم آنها مقاومت نشان میدهد. بسیاری از مکانیسمها میتوانند این مقاومت را توضیح دهند. برای مثال، عوامل ضدمیکروبی میتواند توسط کبد یا بافت پوششی معده ترشح شود یا توسط میکروبیوتای طبیعی گونه تولید شود.[۵۶]
زادآوری و بقا
فصل تولیدمثل این پرندگان در عرضهای جغرافیایی مختلف، متفاوت است. در ایالات متحده در فلوریدا فصل تولیدمثل در اوایل ژانویه هست، درحالیکه بهطور مثال در اوهایو معمولاً پیش از ماه مارس جفتگیری آغاز نشدهاست.[۵۷] در آمریکای جنوبی در آرژانتین و شیلی آغاز تخمگذاری در اوایل سپتامبر است، درحالیکه کرکسهایی که در شمال این قاره هستند معمولاً تا اکتبر صبر میکنند. برخی از پرندگان آمریکای جنوبی — بهطور معمول کرکسهای ترینیداد — حتی بیش از این منتظر میمانند. همچنین پرندگانی که در اکوادور زندگی میکنند، ممکن است تا فوریه صبر کنند.[۵۷] مراسم جفتیابی بر روی زمین است و به این شیوه انجام میشود که چند پرندهٔ نر با بالهای باز دایرهوار دور پرندهٔ ماده را میگیرند و دور پرندهٔ ماده با تکان دادن سر و خرامیدن میچرخند.[۳] گاهی اوقات این پرندگان پروازهای جفتگیری انجام میدهند و با تعقیب یکدیگر لانه خود را انتخاب میکنند.[۵۷]
کرکس سیاه تخم خود را مناطق درختی، در داخل درختهای توخالی یا حفرههای دیگری که ارتفاع آنها به ندرت بیش از ۳ متر است، میگذارد.[۳] این پرنده معمولاً از هیچگونه مادهای برای تزئین داخل لانهاش استفاده نمیکند، ولی گاهی ممکن است در اطراف لانهاش از تکههای رنگی و درخشان پلاستیکی، خردهشیشه یا اشیاء فلزی، مانند در بطریها استفاده کند.[۴۲] تعداد تخمها معمولاً دو عدد است ولی میتواند بین ۱ تا ۳ تخم باشد. تخمها مانند تخم مرغ هستند و اندازهشان بهطور متوسط ۷٫۵۶ در ۵٫۰۹ سانتیمتر است. تخمها صیقلی بوده و از رنگ خاکستری مایل به سبز، مایل به آبی تا مایل به سفید متغیر است. بعضی از تخمها هم خالخال و قهوهای کمرنگ هستند.[۴۲] با نشستن هر دو والدین بر روی تخمها، تخمها بعد از ۲۸ تا ۴۱ روز به جوجه تبدیل میشوند.[۴۲] پدر و مادر جوجهها هر دو وظیفهٔ غذا دادن به آنها را بر عهده دارند و به مدت دو ماه جوجهها در لانه میمانند و پس از ۷۵ تا ۸۰ روز جوجهها به راحتی میتوانند پرواز کنند.[۴۶] شکارِ کرکس سیاه تقریباً بعید است، اگرچه تخمها و جوجهها در صورت یافته شدن توسط شکارچیان پستانداری مانند راکونها، کوآتیها و روباهها به راحتی خورده میشوند؛ ولی به دلیل پرخاشگری و اندازهٔ کرکس، گروه کمی از شکارچیان میتوانند کرکس کاملاً بالغ را تهدید کنند. با این حال، عقابهای مختلف قادرند در درگیری، کرکسها را بکشند و حتی بازعقاب زیبا، پرندهای کوچکتر از کرکس، میتواند کرکس سیاه بالغ را شکار کند.[۵۸] همچنین کرکس سیاه ممکن است توسط عقابهای طلایی نیز شکار شود.[۵۹][۶۰]
حفاظتهای قانونی
در ایالات متحده طبق قانون حمایت از پرندگان مهاجر مصوب ۱۹۱۸،[۶۱] در کانادا بر اساس کنوانسیون حمایت از پرندگان مهاجر[۶۲] و در مکزیک بر اساس کنوانسیون حفاظت از پرندگان مهاجر و پستانداران،[۶۲] کرکسهای سیاه تحت حمایت قانونی قرار گرفتهاند. در ایالات متحده اسیر کردن، کشتن یا در اختیار داشتن این پرنده جرم محسوب میشود و در صورت تخلف از این قانون، متخلف به جریمهٔ نقدی تا ۱۵٬۰۰۰ دلار و حبس تا ۶ ماه محکوم میشود.[۶۳] در فهرست سرخ اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت، کرکس سیاه جزء گونههایی بهشمار میرود که حداقل نگرانی در موردشان وجود دارد. به نظر میرسد که این گونه، گونهای پایدار است و به آستانهٔ ورود به عنوان گونهٔ در خطر انقراض نرسیدهاست، که لازمهٔ آن تنزل تعداد بیش از ۳۰٪ گونهها در ده سال یا در سه نسل متوالی است.[۴۱]
ارتباط با انسانها
کرکس سیاه به خاطر شکار گوسالهٔ گاوها، در نزد دامداران به عنوان یک تهدید در نظر گرفته میشود.[۶۴] مدفوع تولید شده توسط کرکس سیاه و همچنین دیگر کرکسها باعث از بین رفتن درختها و پوششهای گیاهی میشود.[۶۵] به عنوان یک عمل دفاعی، کرکسها همچنین استفراغ بدبو و فرسایندهٔ خود را بازمیگردانند که باکتریهای سطح پای این پرندگان را از بین میبرد. این مواد ممکن است به سطح فلزی برجهای رادیویی بخورد و بهطور بالقوه برای کارگران تعمیر و نگهداری برج خطرناک است. این پرنده همچنین میتواند طعمهٔ خود را از بالای برجهای بلند رها کند و برای افراد پایین، خطر ایجاد کند.[۶۶] کرکس سیاه همچنین تهدیدی برای خطوط هوایی محسوب میشود، مخصوصاً هنگامی که در گروههای بزرگ در نزدیکی زبالهها پرواز میکنند؛[۶۷] همانطور که در فرودگاه بینالمللی تام ژوبیم در ریو دو ژانیرو این مشکل وجود دارد.[۶۸]
کرکس سیاه را میتوان در اسارت نگه داشت، هرچند پیمان پرندگان مهاجر تنها اجازه میدهد که پرندگان مجروح یا جانورانی که قادر به بازگشت به حیات وحش نیستند را نگهداری کرد.[۶۳]
در فرهنگ و باورها
کرکس سیاه در متونی از دفترنامههای مایا به صورت انواعی از هیروگلیفهای مایایی، معمولاً به عنوان پرندهٔ شکاری یا نمادی از مرگ ظاهر شدهاست. گلیف کرکس اغلب در حال حمله به انسان نشان داده میشود. با این حال برخلاف کرکس شاهی، این گونه بدون اهمیت مذهبی نزد مایاهاست. درحالی که در برخی از گلیفها سوراخ بینی و منقارِ قلابمانند کرکس سیاه به وضوح نشان داده شدهاست، برخی از آنها صرفاً به این خاطر کرکس سیاه دانسته میشوند که ظاهری سیاهرنگ و شبیه به کرکس دارند اما بدون برآمدگی در بالای منقار، مشابه کرکس شاهی هستند.[۶۹]
کرکس سیاه یک نماد فرهنگی مهم در لیما پایتخت پرو بهشمار میرود.[۷۰][۷۱] در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ به ترتیب در سورینام و نیکاراگوئه نیز تمبرهایی مزین به نقش این پرنده منتشر شدهاست.[۷۲]
در تورات کتاب مقدس یهودیان خوردن گوشت کرکس سیاه منع شدهاست.[۷۳]
یادداشتها
- ↑ Coragyps
- ↑ برای مقایسه، گستردگی بال در دال سیاه حدود ۲٫۵ تا ۳ متر است.
- ↑ Coragyps atratus brasiliensis
- ↑ Vultur atratus
- ↑ C. a. atratus
- ↑ C. a. brasiliensis
- ↑ C. a. foetens
- ↑ Coragyps occidentalis
- ↑ Coragyps occidentalis mexicanus
- ↑ زمانی که گونهای دارای چند زیرگونه است، به طوری که نام یکی از آنها با نام علمی گونه یکی باشد، آن را زیرگونهٔ نمادین مینامند.[۳۲] در این مورد نام علمی زیرگونهٔ نمادین Coragyps occidentalis occidentalis است.
- ↑ Coragyps seductus
پانویس
- ↑ BirdLife International (2016). "Coragyps atratus". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T22697624A93624950.
- ↑ "Coragyps atratus Bechstein 1793 (black vulture)". Fossilworks. Archived from the original on 2020-06-03.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ Terres, J. K (1980), The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds, New York: Knopf, p. 959, ISBN 0-394-46651-9
- ↑ Fisher, Harvey L. (February 1942). "The Pterylosis of the Andean Condor" (به انگلیسی). Condor. p. 30-32. Archived from the original on 2021-10-20. Retrieved 12 June 2010.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Peterson, Roger Tory. (2001). "A Field Guide to Western Birds" (به انگلیسی). Houghton Mifflin Field Guides. ISBN 0-618-13218-X. p. 182. Archived from the original on 2021-10-20. Retrieved 2010-06-12.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Feduccia, J. Alan (1999). "The Origin and Evolution of Birds" (به انگلیسی). Yale University Press. p. 116. Archived from the original on 2021-10-20.
- ↑ Larochelle, Jacques; Delson, Jeffrey; Schmidt-Nielsen, Knut (1982-04-01). "Temperature regulation in the Black Vulture". Canadian Journal of Zoology. 60 (4): 491–494. doi:10.1139/z82-073. ISSN 0008-4301. Archived from the original on 2021-10-28. Retrieved 2021-10-28.
- ↑ Allaby, Michael (1992), The Concise Oxford Dictionary of Zoology, Oxford, United Kingdom: Oxford University Press, p. 348, ISBN 0-19-286093-3
- ↑ A. Hosner, Peter; J. Lebbin, Daniel (2006). "Observations of plumage pigment aberrations of birds in Ecuador, including Ramphastidae" (PDF). Boletín de la Sociedad Antioqueña de Ornitología. pp. 30–42. Archived from the original (PDF) on 2009-02-25.
- ↑ Hosner, Peter A; Lebbin, Daniel J (2006). "Observations of plumage pigment aberrations of birds in Ecuador, including Ramphastidae" (PDF). Boletín de la Sociedad Antioqueña de Ornitología. 16 (1): 30–42. Archived from the original (PDF) on 25 February 2009. Retrieved November 3, 2007.
- ↑ Bartram, William. Travels through North and South Carolina, Georgia, East and West Florida, the Cherokee country, the extensive territories of the Muscogulges or Creek confederacy, and the country of the Chactaws. Containing an account of the soil and natural productions of those regions; together with observations on the manners of the Indians. Embellished with copper-plates. p. 285.
- ↑ Holloway, Joel Ellis (2003). Dictionary of Birds of the United States: Scientific and Common Names. Timber Press. p. 59. ISBN 0-88192-600-0. Archived from the original on 10 August 2021. Retrieved 24 October 2021.
- ↑ Simpson, D.P. (1979). Cassell's Latin Dictionary (5th ed.). London: Cassell Ltd. pp. 63–64. ISBN 0-304-52257-0.
- ↑ Myers, P. , R. Espinosa, C. S. Parr, T. Jones, G. S. Hammond, and T. A. Dewey (2008), Family Cathartidae, University of Michigan Animal Diversity Web, archived from the original on 2011-05-25, retrieved 2009-10-05
{citation}
: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link) - ↑ "Accipitriformes". Tree of Life Web Project. Archived from the original on 24 June 2020. Retrieved 28 October 2021.
- ↑ "Remsen, J. V. , Jr. ; C. D. Cadena; A. Jaramillo; M. Nores; J. F. Pacheco; M. B. Robbins; T. S. Schulenberg; F. G. Stiles; D. F. Stotz & K. J. Zimmer. 2007. A classification of the bird species of South America. South American Classification Committee" (به انگلیسی). American Ornithologists' Union. Archived from the original on 2009-03-02. Retrieved 2010-09-11.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Hackett, Shannon J.; Kimball, Rebecca T.; Reddy, Sushma; Bowie, Rauri C. K.; Braun, Edward L.; Braun, Michael J.; Chojnowski, Jena L.; Cox, W. Andrew; Han, Kin-Lan; Harshman, John; Huddleston, Christopher J.; Marks, Ben D.; Miglia, Kathleen J.; Moore, William S.; Sheldon, Frederick H.; Steadman, David W.; Witt, Christopher C.; Yuri, Tamaki (2008). "A phylogenomic study of birds reveals their evolutionary history". Science. 320 (5884): 1763–68. Bibcode:2008Sci...320.1763H. doi:10.1126/science.1157704. PMID 18583609. S2CID 6472805.
- ↑ Sibley, Charles Gald & Ahlquist, Jon Edward (1990): Phylogeny and classification of birds. Yale University Press, New Haven, Conn.
- ↑ Jarvis, E. D.; Mirarab, S.; Aberer, A. J.; Li, B.; Houde, P.; Li, C.; Ho, S. Y. W.; Faircloth, B. C.; Nabholz, B.; Howard, J. T.; Suh, A.; Weber, C. C.; Da Fonseca, R. R.; Li, J.; Zhang, F.; Li, H.; Zhou, L.; Narula, N.; Liu, L.; Ganapathy, G.; Boussau, B.; Bayzid, M. S.; Zavidovych, V.; Subramanian, S.; Gabaldon, T.; Capella-Gutierrez, S.; Huerta-Cepas, J.; Rekepalli, B.; Munch, K.; et al. (2014). "Whole-genome analyses resolve early branches in the tree of life of modern birds" (PDF). Science. 346 (6215): 1320–1331. Bibcode:2014Sci...346.1320J. doi:10.1126/science.1253451. hdl:10072/67425. PMC 4405904. PMID 25504713. Archived from the original (PDF) on 2015-02-24. Retrieved 2015-08-28.
- ↑ de Boer, L. E. M. (1975). "Karyological heterogeneity in the Falconiformes (Aves)". Cellular and Molecular Life Sciences. 31 (10): 1138–1139. doi:10.1007/BF02326755. PMID 1204722. S2CID 38685825.
- ↑ Avise, J. C. (1994). "DNA sequence support for a close phylogenetic relationship between some storks and New World vultures". Proceedings of the National Academy of Sciences. 91 (11): 5173–5177. Bibcode:1994PNAS...91.5173A. doi:10.1073/pnas.91.11.5173. PMC 43954. PMID 8197203. Erratum, PNAS 92(7); 3076 (1995). doi:10.1073/pnas.92.7.3076b
- ↑ Gill, F.; Donsker, D. (June 2019). "IOC World Bird List (v 9.2)". Archived from the original on 4 November 2017. Retrieved June 22, 2019.
- ↑ American Ornithologists' Union. 1998. Check-list of North American Birds. 7th edition. American Ornithologists' Union, Washington, D.C.
- ↑ R. Terry Chesser, Kevin J. Burns, Carla Cicero, Jon L. Dunn, Andrew W. Kratter, Irby J. Lovette, Pamela C. Rasmussen, J. V. Remsen, Jr. , Douglas F. Stotz, Benjamin M. Winger, and Kevin Winker. "Fifty-ninth supplement to the American Ornithological Society’s Check-list of North American Birds". The Auk 2018, vol. 135:798-813 retrieved July 16, 2018
- ↑ Clements, J. F. , T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. (2018), checklist of birds of the world, archived from the original on 2015-11-15, retrieved 2018-08-14
{citation}
: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link) - ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ ۲۶٫۳ ۲۶٫۴ "Birds of Mexico: A Guide for Field Identification" (به انگلیسی). University of Chicago Press. 1953. p. 267. Retrieved 2010-09-11.
- ↑ Fisher, Harvey L (1944). "The skulls of the Cathartid vultures" (PDF) (به انگلیسی). Archived from the original (PDF) on 2008-12-17. Retrieved 2010-08-28.
- ↑ Howard, Hildegarde (1962). "Bird Remains from a Prehistoric Cave Deposit in Grant County, New Mexico" (PDF). Condor. 64 (3): 241–242. doi:10.2307/1365205. JSTOR 1365205. Archived from the original (PDF) on 14 July 2014. Retrieved November 3, 2007.
- ↑ Steadman, David W; Arroyo-Cabrales, Joaquin; Johnson, Eileen & Guzman, A. Fabiola (1994). "New Information on the Late Pleistocene Birds from San Josecito Cave, Nuevo Leon, Mexico"" (PDF) (به انگلیسی). Condor journal. p. 577-589. Archived from the original (PDF) on 2006-09-11. Retrieved 2010-06-18.
{cite web}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ ""Bird Remains from a Prehistoric Cave Deposit in Grant County, New Mexico"" (PDF) (به انگلیسی). Condor journal. p. 241-242. Archived from the original (PDF) on 2012-08-19. Retrieved 2010-09-08.
- ↑ Miller, Loye (1957). "Bird Remains from a Prehistoric Cave Deposit in Grant County, New Mexico" (PDF). Condor. 59 (1): 59–63. doi:10.2307/1364617. JSTOR 1364617. Archived from the original (PDF) on 25 November 2015. Retrieved November 3, 2007.
- ↑ "International Code of Zoological Nomenclature, Art. 47". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2021-10-30.
- ↑ Howard, Hildegarde (1968). "Limb measurements of the extinct vulture, Coragyps occidentalis". Papers of the Archaeological Society of New Mexico. 1: 115–127.
- ↑ Arroyo-Cabrales, Joaquin; Johnson, Eileen (2003). "Catálogo de los ejemplares tipo procedentes de la Cueva de San Josecito, Nuevo León, México ("Catalogue of the type specimens from San Josecito Cave, Nuevo León, Mexico")" (PDF). Revista Mexicana de Ciencias Geológicas. 20 (1): 79–93. Archived from the original (PDF) on July 17, 2011. Retrieved November 3, 2007.
- ↑ Steadman, David W; Arroyo-Cabrales, Joaquin; Johnson, Eileen; Guzman, A. Fabiola (1994). "New Information on the Late Pleistocene Birds from San Josecito Cave, Nuevo Leon, Mexico" (PDF). Condor. 96 (3): 577–589. doi:10.2307/1369460. JSTOR 1369460. Archived from the original (PDF) on 29 November 2014. Retrieved November 3, 2007.
- ↑ Suárez, William (May 22, 2020). "The fossil avifauna of the tar seeps Las Breas de San Felipe, Matanzas, Cuba". Zootaxa (به انگلیسی). 4780 (1): zootaxa.4780.1.1. doi:10.11646/zootaxa.4780.1.1. ISSN 1175-5334. Archived from the original on 2022-01-16. Retrieved 2021-10-24.
- ↑ Bull, John L; Levine, Emanuel (1998). "Bull's Birds of New York State" (به انگلیسی). Cornell University Press. pp. 138. ISBN 0-8014-3404-1. Archived from the original on 12 March 2021. Retrieved 12 June 2010.
{cite web}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Garcia, Lisa. "Black Vulture". The Natural History of the Chihuahuan Desert. University of Texas at El Paso. Archived from the original on 12 January 2017. Retrieved September 13, 2016.
- ↑ Buckley, N. J. (1999). Black Vulture (Coragyps atratus). In The Birds of North America, No. 411 (A. Poole and F. Gill, eds.). The Birds of North America, Inc. , Philadelphia, PA.
- ↑ Hilty, Stephen L. (1977). "A Guide to the Birds of Colombia" (به انگلیسی). Princeton University Press. ISBN 0-691-08372-X. p. 88.
- ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ 2007 IUCN Red List. "Coragyps atratus" (به انگلیسی). BirdLife International. Archived from the original on 10 December 2007. Retrieved 3 November 2007.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ ۴۲٫۳ Harrison, Hal H. (1979). "A Field Guide to Western Birds' Nests" (به انگلیسی). Houghton Mifflin Field. ISBN 0-618-16437-5. p. 33. Archived from the original on 2014-07-26. Retrieved 2010-10-18.
- ↑ Hill, Jacob E.; Kellner, Kenneth F.; Kluever, Bryan M.; Avery, Michael L.; Humphrey, John S.; Tillman, Eric A.; DeVault, Travis L.; Belant, Jerrold L. (2021-07-20). "Landscape transformations produce favorable roosting conditions for turkey vultures and black vultures". Scientific Reports (به انگلیسی). 11 (1): 14793. doi:10.1038/s41598-021-94045-3. ISSN 2045-2322. Archived from the original on 8 October 2021. Retrieved 28 October 2021.
- ↑ Kluever, Bryan; Pfeiffer, Morgan; Barras, Scott; Dunlap, Brett; Humberg, Lee (2020-01-01). "Black vulture conflict and management in the United States: damage trends, management overview, and research needs". USDA Wildlife Services - Staff Publications. Archived from the original on 2021-10-29. Retrieved 2021-10-28.
- ↑ Robbins, C S. ; Bruun, B & Zim, H S. (2001). "Birds of North America: A Guide to Field Identification" (به انگلیسی). St. Martin's Press. p. 66. Retrieved 2010-10-15.
{cite web}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ ۴۶٫۲ Fergus, Charles (2003). "Wildlife of Virginia and Maryland Washington D.C." (به انگلیسی). Stackpole Books. p. 172. Archived from the original on 2021-03-18. Retrieved 2010-10-15.
- ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ "All About Birds: Black Vulture". Cornell Lab of Ornithology. Archived from the original on 2008-11-23. Retrieved 2007-11-04.
- ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ Snyder, Noel F. R. and Helen Snyder. (2006), Raptors of North America: Natural History and Conservation, Voyageur Press, p. 45, archived from the original on 2014-07-03, retrieved 2010-10-17
- ↑ ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ Reader's Digest Editors (2005). "Book Of North American Birds" (به انگلیسی). Reader's Digest. ISBN 0-89577-351-1. p. 11. Archived from the original on 2021-10-20. Retrieved 2010-10-17.
{cite web}
:|نویسنده=
has generic name (help) - ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ Gomez, LG; Houston, DC; Cotton, P; Tye, A. (1994). "The role of greater yellow-headed vultures Cathartes melambrotus as scavengers in neotropical forest" (به انگلیسی). p. 193-196. Archived from the original on 2009-02-16. Retrieved 2010-10-17.
{cite web}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Grigg, Nathan P.; Krilow, Justin M.; Gutierrez-Ibanez, Cristian; Wylie, Douglas R.; Graves, Gary R.; Iwaniuk, Andrew N. (2017-12-12). "Anatomical evidence for scent guided foraging in the turkey vulture". Scientific Reports (به انگلیسی). 7 (1): 17408. doi:10.1038/s41598-017-17794-0. ISSN 2045-2322. Archived from the original on 2021-10-28. Retrieved 2021-10-28.
- ↑ Muller-Schwarze, Dietland (2006), Chemical Ecology of Vertebrate, Cambridge University Press, p. 350, ISBN 0-521-36377-2, archived from the original on 2014-09-25, retrieved 2010-10-17
- ↑ Paulik, Laurie (۶ آگوست ۲۰۰۷). "Vultures and Livestock" (به انگلیسی). AgNIC Wildlife Damage Management Web. Archived from the original on 2007-08-08. Retrieved 15 October 2007.
{cite web}
: Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Sazima, Ivan (2007). "Unexpected cleaners: black vultures (Coragyps atratus) remove debris, ticks, and peck at sores of capybaras (Hydrochoerus hydrochaeris), with an overview of tick-removing birds in Brazil" (PDF). Rev. Bras. Ornitol. 15 (1): 417–426. Archived from the original (PDF) on November 14, 2010.
- ↑ Coulson, J O; Rondeau, E; Caravaca, M (March 2018). "Yellow-headed Caracara and Black Vulture Cleaning Baird's Tapir". Journal of Raptor Research. 52 (1): 104–107. doi:10.3356/JRR-16-90.1. S2CID 91157180.
- ↑ Carvalho, L. R.; et al. (2003). "Dominant culturable bacterial microbiota in the digestive tract of the American black vulture (Coragyps atratus Bechstein 1793) and search for antagonistic substances". Braz. J. Microbiol. 34 (3): 218–224. doi:10.1590/S1517-83822003000300007.
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ ۵۷٫۲ Ferguson-Lees, James; David A. Christie (2001), Raptors of the World, London: Christopher Helm, p. 306, ISBN 0-7136-8026-1
{citation}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Ferguson-Lees, Christie, Franklin, Mead & Burton (2001), Raptors of the World, Houghton Mifflin, ISBN 0-618-12762-3
{citation}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Coleman, J. S. & Fraser, J.D. 1986. Predation on Black and Turkey Vultures. Wilson Bulletin, 98: 600-601.
- ↑ Mateo, O. 2007. Egyptian Vultures (Neophron percnopterus) Attack Golden Eagles (Aquila chrysaetos) to Defend their Fledgling. Journal of Raptor Research, 41: 339-340.
- ↑ "Birds Protected by the Migratory Bird Treaty Act" (به انگلیسی). US Fish & Wildlife Service. Archived from the original on 2007-10-10. Retrieved 14 October 2007.
- ↑ ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ US Code Collection. "Game and Wild Birds: Preservation" (به انگلیسی). Cornell Law School. Archived from the original on 15 February 2009. Retrieved 18 October 2010.
- ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ US Code Collection. "Migratory Bird Treaty Act" (به انگلیسی). Cornell Law School. Archived from the original on 9 February 2007. Retrieved 18 October 2010.
- ↑ Milleson, Michael P (2006). "Vulture-Cattle Interactions – A Survey of Florida Ranchers" (PDF) (به انگلیسی). Proceedings, 22nd Vertebrate Pest Conference. University of California, Davis. Archived from the original (PDF) on 2015-12-10. Retrieved 18 October 2010.
- ↑ Paulik, Laurie (۱۵ اکتبر ۲۰۰۷). "Vultures" (به انگلیسی). Archived from the original on 4 August 2007. Retrieved 18 October 2010.
AgNIC Wildlife Damage Management Web
- ↑ Rohrlich, Justin (January 10, 2020). "Feces from a giant kettle of vultures is disrupting CBP communications on the US-Mexico border". Quartz (به انگلیسی). Archived from the original on 10 January 2020. Retrieved January 10, 2020.
- ↑ Cf. José Felipe Monteiro Pereira, Aves e Pássaros Comuns do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, Technical Books, 2008,ISBN 978-85-61368-00-5, page 35
- ↑ Cf. Christian Netzel & Marcello Espinola Paraguassú de Sá, (2004), Preliminary study on the threat posed by birds in the Gramacho landfill to the safety of the Tom Jobim International Airport (in Portuguese) (PDF), Rio de Janeiro, archived from the original (PDF) on 2021-06-08
{citation}
: نگهداری CS1: نقطهگذاری اضافه (link) نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link) - ↑ Tozzer, Alfred Marston (1910). "Animal Figures in the Maya Codices" (به انگلیسی). Harvard University. Retrieved 18 October 2010.
- ↑ "Drowning in rubbish, Lima sends out the vultures with GoPros". The Guardian. Archived from the original on 22 June 2020. Retrieved June 19, 2020.
- ↑ "Black Vulture". Archived from the original on 23 June 2020. Retrieved June 19, 2020.
- ↑ "Black Vulture". Bird Stamps. Archived from the original on 27 January 2021. Retrieved January 11, 2012.
- ↑ Deuteronomy 14:11–18.