5 jannewaris

5 jannewaris, Trijekeningejûn, is de 5e dei fan it jier op de Gregoriaanske kalinder. Der folgje noch 360 dagen oan 'e ein fan it jier ta (yn in skrikkeljier 361).

Foarfallen

• 1477 - Karel de Stoute komt om it libben yn de Slach by Nancy.
• 1349 - Margareta stelt har soan Willem V oan as greve en betinget in útkearing fan 15.000 gûne mei in jierjild fan 6000 gûne.
• 1896 - Yn de Wiener Presse ferskynt it earste publike artikel oer de troch Wilhelm Röntgen ûntdutsen röntgenstrieling.
• 1924 - It earste nasjonaal kampioenskip Koartebaan wurdt hâlden yn Ryptsjerk.
• 1933 - Der wurdt begûn oan de bou fan de Golden Gate brêge yn San Fransisko.
• 1941 - Stasjon Pepergea wurdt sluten.
• 1953 - Premjêre "Wachtsjen op Godot" fan Samuel Beckett.
• 1956 - Earste NTS sjoernaal op de Nederlânske telefyzje. Underwerpen: stiiffêste glêdens, ynterview mei Caroline, de dochter fan skaakkampioen Max Euwe en jonge bollen troch de strjitten fan Pamplona.
• 1981 - De earste útstjoering fan it NOS Jeugdsjoernaal, presintearre troch Leontien Ceulemans.
• 1989 - De earste útstjoering fan it telefyzjespultsje Lingo. Presintator is Robert ten Brink.
• 1976 - De earste útstjoering fan it radioprogramma Met het Oog op Morgen.
• 2005 - De mummy fan Toetankhamon wurdt yn in CT-skenner stutsen. Dêrmei wurdt de deadsoarsaak fan de farao ûntdekt.
• 1998 - Nei in iisstoarm en temperatueren fan -35 °C yn de omkriten fan Montreal, Quebec, Kanada, wurde tûzene ynwenners út harren hûzen helle en wurde 15.800 soldaten nei it gebiet stjoert.

Berne

• 1835 - Hendrik van Rijgersma, Frysk dokter, botanikus, soölooch († 1877)
• 1846 - Rudolf Eucken, Eastfrysk filosoof († 1926)
• 1855 - King Camp Gillette, Amerikaansk útfiner († 1932)
• 1869 - jhr. T.A.M.A. van Humalda van Eysinga, Frysk abbekaat en oersetter († 1946)
• 1876 - Konrad Adenauer, bûnskânselier fan West-Dútslân († 1967)
• 1888 - Lauri Pihkala, Finsk sporter, militêr en útfiner († 1981)
• 1896 - Hendrik Algra, Frysk ûnderwizer, sjoernalist en politikus († 1982)
• 1917 - Herman Buyen, Nederlânsk reedrider en reedrydtrainer († 1986)
• 1921 - gruthartoch Jan fan Lúksemboarch
• 1928 - Walter Mondale, Amerikaansk politikus en diplomaat († 2021)
• 1932 - Umberto Eco, Italiaansk skriuwer († 2016)
• 1944 - Jan de Vries, Frysk motorkoereur († 2021)
• 1973 - Diamond Foxxx, Amerikaansk pornoaktrise
• 1978 - January Jones, Amerikaansk aktrise en model
• 1981 - Deadmau5, Kanadeesk DJ en muzykprodusint

Ferstoarn

• 1425 - Jan fan Beieren, biskop fan Luik, greve fan Hollân, Seelân en Henegouwen (* 1374)
• 1448 - kening Kristoffel III fan Denemark (* 1416)
• 1477 - hartoch Karel de Stoute fan Boergonje (* 1433)
• 1589 - Catharina de' Medici, keninginne-gemalimne fan Frankryk (* 1519)
• 1626 - Cornelis Hooft, Nederlânsk keapman en politikus (* 1547)
• 1740 - Antonio Lotti, Italjaansk komponist, kapelmaster en oargelist (* 1665 of 1667)
• 1820 - Johannes Fockema, Frysk boargemaster en ûndernimmer (* 1745)
• 1858 - Josef Radetzky von Radetz, Eastenryksk militêr en politikus (* 1766)
• 1922 - Halbe Binnerts, Frysk politikus (* 1842)
• 1922 - Ernest Shackleton, Iersk ûntdekkingsreizger (* 1874)
• 1956 - Hartman Sannes, Frysk skiedkundige en publisist (* 1890)
• 1979 - Peter Bonnet, Frysk ûnderwizer en keunstsamler (* 1896)
• 1998 - Sonny Bono, Amerikaansk sjonger, muzykprodusint, akteur en politikus (* 1935)
• 2005 - Ramadan Aitoty, Iraaksk-Koerdysk asylsiker (* 19??)
• 2010 - Sander Simons, Nederlânsk nijslêzer en sjoernalist (* 1962)
• 2014 - Eusébio da Silva Ferreira, Portegeesk fuotballer (* 1942)
• 2015 - Cees Greuter, Frysk sjonger (* 1950)

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 5 January fan Wikimedia Commons.