Split
 Split | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
  | |||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Stát ceannasach | An Chróit | ||||
County of Croatia (en)  | Contae Split-Dalmatia | ||||
| Príomhchathair de | |||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 160,577 (2021) | ||||
| • Dlús | 2,022.38 hab./km² | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Achar dromchla | 79.4 km² | ||||
| Airde | 0 m | ||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Leanann sé/sí | Spalatum (en) | ||||
| Éarlamh | Saint Domnius | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| • Méara Split | Ivica Puljak (en) | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Cód poist | 21000 | ||||
| Glaochód | 021 | ||||
| Eile | |||||
| Suíomh gréasáin | split.hr | ||||
Is í Split an chathair is mó sa Dalmáit, an dara cathair is mó sa Chróit agus de réir daonáireamh 2011 tá 178,192 ina chónaí ann. Tá sí mar an dara port is mó sa tír agus an tríú is mó ar an Meánmhuir. Is í lárionad riaracháin Chontae Split-na Dalmáite (Splitsko-dalmatinska županija). Tá iar-pálás Dióicléitiánas suite i lár na Cathrach a tógadh sa 4ú haois (faoi chosaint ag UNESCO ón mbliain 1979). Tá ceanncheathrú Cabhlach na Cróite súite ar an taobh ó dheas den leithinis i bpórt Lora.
Ainm
Creidtear go raibh an grúpa ársa Aspalathos/Spalatos (ón nGréigis) ina chónaí san áit a bhfuil mar lár na cathrach sa lá atá inniu ann. Tagann a hainm ón bhfocal Gréigise, aspalathos (ασπάλαθος), don ngiolcach shléibhe a fhásann ansin go réidh.
Sa mheánaois glaoann go leor foinsí Laidineach na cathrach Spalatum air, agus is é Spalato leagan Iodáilis. Split is ea an t-ainm Cróitis agus i rith an 19ú haois glaodh Spljet air de bharr athrú go canúint éagsúil, ach athríodh ar ais é go ainm an lae inniu.
De réir Toma Arhiđakon áfach, tagann ainm na cathrach ón bhfocal Laidinis i gcomhair Pálás Dhióicléitiánas (palatium = S-palatium).
 | Is síol faoi thíreolaíocht na Cróite é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |