Gnàthachas litreachaidh na Gàidhlig

'S e Gnàthachas Litreachaidh na Gàidhlig no ann am Beurla Gaelic Orthographic Convention (abbr GOC) oidhrip ri cuir còrdaidhean ann an Gàidhlig sgrìobhte. Bha a' chiad phàipear air foillseachadh ann an 1981 agus tha e ann an triùir clò-bhualadh. Tha na ghnàthachas a' cleachdadh air feadh na siostam foghlaim ann an Alba, bhon bun-sgoil gu oilthigh agus tha e air cleachdadh aig am pàrlamaid, an riaghltas agus a' BhBC.

Ann an 1976 bha luchd-sgrùdaidh Scottish Certificate of Examination Board (SCEEB) mothachail air mì-chòrdaidhean ann an Gàidhlig sgrìobhte agus bhathar a’ faireachdainn gum bu chòir stiùireadh a dheasachadh airson a bhith cinnteach gun gabhadh tidsearan agus sgoilearan ri gnàthachas litreachaidh iomchaidh. Cuideachd, bha e cudromach gun cleachdadh luchd-sgrùdaidh, luchd-deasachaidh agus luchd-comharrachaidh na molaidhean ann a bhith a’ dèiligeadh ri pàipearan agus ri sgriobtan dheuchainnean.

Ann an 1981 dh'fhoillsich iad an Gaelic Orthographic Conventions (GOC). Tha am pàipear seo air a bhith na bhunait luachmhor ann an iomadh raon de leasachadh na Gàidhlig bhon uair sin, agus cleachdadh na Gàidhlig a’ leudachadh gu caochladh raointean de bheatha phoblach na h-Alba.

Is iad na daoine a sgrìobh an aithisg

• An t-Ollamh Dòmhnall MacAmhlaigh
• An t-Ollamh Ruaraidh MacThòmais
• Jake A. MacDhòmhnaill, (Colaiste Cnoc Iòrdain, Glaschu)
• Coinneach D. MacDhòmhnaill
• Mgr. L.F. Dick (Gàidhlig, Comhairle nan Eilean Siar)
• Murchadh MacLeòid
• Mgr. D. A. MacDhòmhnaill, (Bellahouston Academy, Glaschu)
• Mgr. D.J.M. Maciver, (Sgoil MhicNeacail, Steòrnabhaigh)
• Mgr. A.J. Macleod, (Sir E. Scott, Na Hearadh)
• Mgr. J. MacPhee, (Àrd-Sgoil Daliburgh)
• Mgr. D. Morrison, (Àrd-Sgoil an Òbain)
• Mgr. J. Murray, (Comhairle nan Eilean Siar)
• Mgr. R. MacNeil, (Langside College, Glaschu)

A-nise tha Ùghdarras Teisteanasan na h-Alba (SQA), a ghabh àite SCEEB, air co-dhùnadh gum bu chòir leasachadh agus nuadh-dheasachadh a dhèanamh air a’ phàipear, air sgàth mar a tha foghlam tro mheadhan na Gàidhlig a’ leudachadh agus air sgàth meudachaidh air cànan ann an rianachd phoblach le stiùireadh bho SQA, ach a’ cumail ri na prionnsapail agus ri na molaidhean a bha ann bho thùs.

Faclair na Parlamaid http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/freefun/didyouknow/placenames/gaelicprinciples.html https://web.archive.org/web/20110807035647/http://www.arts.ed.ac.uk/celtic/poileasaidh/FACLAIRREP.htm

http://www.sqa.org.uk/sqa/38390.html