Ciclo do Ulster

Series de
Mitoloxía celta
Mitoloxía gaélica
Mitoloxía britónica
Relixión
Festivais

O Ciclo do Ulster (en irlandés an Rúraíocht), coñecido anteriormente como Ciclo da rama vermella, é un gran conxunto de escritos en prosa e verso centrados nos heroes tradicionais dos Ulaid, os poboadores do leste da provincia irlandesa moderna do Ulster, que toma o seu nome deles. Este é un de catro grandes ciclos da mitoloxía irlandesa, xuntamente co Ciclo mitolóxico, o Ciclo feniano e o Ciclo histórico.

O ciclo explica a historia do reino de Conchobar mac Nessa, rei do Ulster disque contemporáneo con Xesús Cristo. O seu mandato estendíase desde Emain Macha (a actual Navan Fort preto de Armagh), e era un forte rival da raíña Medb e o rei Ailill de Connacht e do seu aliado, Fergus mac Róich, anterior rei do Ulster. O heroe principal do ciclo é o sobriño de Conchobar, Cúchulainn.

A sociedade descrita nos contos do Ciclo do Ulster parece en gran parte á Idade precristiá do Ferro (aínda que vista a través da óptica dos seus redactores cristiáns medievais) e contén numerosos paralelismos coa sociedade celta europea, tal e como a describen os autores clásicos. Os guerreiros loitan desde carros, toman como trofeo as cabezas dos seus rivais, compiten polas preferencias nas festas, déixanse aconsellar por druídas e loitan corpo a corpo nos vaos dos ríos. Aos poetas atribúenselles grandes poderes e privilexios e a riqueza contabilízase polo gando.

O ciclo consiste en aproximadamente oitenta historias, cuxo centro é a de Táin Bó Cúailnge, ou o Roubo de Gando de Cooley, na que Medb, encabezando un exército enorme, invade o Ulster para roubar o Touro Pardo de Cooley, atopándose con Cúchulainn como única oposición.

Personaxes

Principais

  • Conchobar mac Nessa (tamén Conor mac Nessa), rei do Ulster.
  • Cúchulainn, heroe do Ulster.
  • Deirdre, heroína tráxica.
  • Medb, raíña de Connacht e inimiga de Conchobar.
  • Ailill mac Máta, rei de Connacht.
  • Fergus mac Róich, anterior rei do Ulster, que se exilia en Connacht.
  • Mórrígan, deusa da guerra e da morte.
  • Lugh, deus do sol.

Importantes

  • Amairgin mac Echit, poeta e guerreiro.
  • Athirne, poeta e alborotador.
  • Blaí Briugu, hostaleiro e vítima de asasinato.
  • Briccriu, alborotador.
  • Cathbad, druída principal da corte de Conchobar.
  • Celtchar, guerreiro do Ulster.
  • Cet mac Mágach, guerreiro de Connacht.
  • Cethern mac Fintain, guerreiro do Ulster.
  • Conall Cernach, heroe do Ulster.
  • Connla, fillo de Cúchulainn.
  • Cormac Cond Longas, príncipe do Ulster exiliado con Fergus.
  • Cú Roí, rei Monstro con poderes supernaturais.
  • Culann, ferreiro.
  • Dáire mac Fiachna, gandeiro.
  • Deichtine, irmá de Conchobar e nai de Cúchulainn.
  • Donn Cuailnge, touro semental.
  • Dubthach Dóeltenga, exiliado cínico do Ulster.
  • Emer, Esposa de Cúchulainn.
  • Finnbhennach, touro semental.
  • Fráech, heroe de Connacht.
  • Lóegaire Búadach, desventurado case heroe do Ulster.
  • Lugaid mac Con Roí, fillo de Cú Roí que busca vinganza.
  • Macha, deusa ofendida.
  • Naoise, guerreiro do Ulster, cazador, cantante e amante de Deirdre.
  • Nera, nobre de Connacht.
  • Ness, princesa do Ulster, nai de Conchobar.
  • Scáthach, guerreira que adestra a Cúchulainn en Escocia.

Secundarios

  • Achall.
  • Áed Ruad.
  • Bélchú.
  • Cairbre Cuanach.
  • Cairbre Nia Fer.
  • Condere mac Echach.
  • Cruinniuc.
  • Cúscraid.
  • Fedelm Noíchrothach.
  • Fedlimid mac Daill.
  • Fergus mac Leti.
  • Fiachu mac Fir Febhe.
  • Follomain mac Concobair.
  • Friuch.
  • Furbaide Ferbend.
  • Garb mac Stairn.
  • Goll mac Carbada.
  • Lugaid Riab nDerg.
  • Maine.
  • Mugain.
  • Sencha mac Ailella.
  • Uathach.

Textos

  • Compert Conchobuir[1].
  • Scéla Conchobuir mac Nessa[2].
  • Ferchuitred Medba ou Cath Bóinde[3].
  • Compert Con Culainn[4].
  • Tochmarc Emire[5].
  • Aided Óenfir Aífe [6].
  • Aided Derbforgaill: A morte de Derbforgaill.
  • Aided Guill maic Carbada ocus Aided Gairb Glinne Rige: As mortes de Goll mac Carbada e Garb de Glenn Rige.
  • Scéla Muicce Maic Dathó[7].
  • Fled Bricrenn[8].
  • Longes mac nDuíl Dermait: O exilio dos fillos de Dóel Dermait.
  • Longes Mac nUisnech[9].
  • Aislinge Óenguso[10].
  • Táin Bó Fráich[11].
  • Tochmarc Treblainne: O cortexo de Treblann.
  • Táin Bó Regamain[12].
  • Táin Bó Dartada[13].
  • Táin Bó Flidaise[14].
  • Tochmarc Ferbe: O cortexo de Ferb[15].
  • Echtra Nerae[16].
  • Táin Bó Regamna[17].
  • Noínden Ulad[18].
  • De Chophur in Da Muccida: A discusión dos dous coidadores de porcos.
  • Táin Bó Cuailnge: O asalto ao gando de Cooley[19].
  • Aided Con Roí[20].
  • Mesca Ulad[21].
  • Tochmarc Luaine ocus Aided Athirni: O cortexo de Luaine e a morte de Athirne.
  • Togail Bruidne Da Derga[22].
  • Aided Cheltchair maic Uthechair[23].
  • Serglige Con Culainn ocus Óenét Emire[24].
  • Cath Étair: A batalla de Howth.
  • Cath Ruis na Ríg: A batalla de Ros na Rig.
  • Aided Con Culainn[25].
  • Aided Ceit maic Mágach[26].
  • Aided Lóegairi Búadaig[27].
  • Aided Conchobuir[28].
  • Bruiden Da Chocae: O hostal de Da Choca.
  • Cath Airtig: A batalla de Airtech.
  • Aided Fergusa maic Róig[29].
  • Goire Conaill Chernaig ocus Aided Ailella ocus Conaill Chernaig: A adoración de Conall Cernach, e as mortes de Ailill e Conall Cernach.
  • Aided Meidbe[30].
  • Siaburcharpat Con Culainn[31].
  • De Faillsigud Tána Bó Cuailnge: O redescubremento do gando de Cooley.

Notas

  1. ↑ O nacemento de Conchobar
  2. ↑ Historias do fillo de Conchobar en Ness
  3. ↑ Os homes de Medb, ou a batalla do Boyne
  4. ↑ O nacemento de Cú Chulainn
  5. ↑ O cortexo de Emer
  6. ↑ A morte do único fillo de Aífe
  7. ↑ A historia do porco de Mac Dathó
  8. ↑ A festa de Bricriu
  9. ↑ O exilio dos fillos de Usnech
  10. ↑ O soño de Óengus
  11. ↑ O asalto ao gando de Fráech
  12. ↑ O asalto ao gando de Regamon
  13. ↑ O asalto ao gando de Dartaid
  14. ↑ Conducindo o gando de Flidais
  15. ↑ Versión de Leinster; Versión de Egerton
  16. ↑ As aventuras de Nera
  17. ↑ O asalto ao gando de Regamna
  18. ↑ A debilidade dos homes do Ulster
  19. ↑ 1; 2
  20. ↑ A morte de Cú Roí
  21. ↑ A intoxicación dos Ulaid
  22. ↑ A destrución do Hostal de Da Derga
  23. ↑ A morte de Celtchar mac Uthechair
  24. ↑ A devastadora enfermidade de Cú Chulainn e o único episodio de celos de Emer
  25. ↑ A morte de Cú Chulainn
  26. ↑ A morte de Cet mac Mágach
  27. ↑ A morte de Lóegaire Búadach
  28. ↑ A morte de Conchobar
  29. ↑ A morte de Fergus mac Róich
  30. ↑ A violenta morte de Medb
  31. ↑ O carro fantasma de Cú Chulainn

Véxase tamén


Bibliografía

  • Thomas Kinsella (1969), The Táin, Oxford University Press.
  • Jeffrey Gantz (1981), Early Irish Myths and Sagas, Penguin.
  • Tom Peete Cross & Clark Harris Slover (1936), Ancient Irish Tales, Barnes & Noble.
  • John T Koch & John Carey (2000), The Celtic Heroic Age, Celtic Studies Publications.
  • Kuno Meyer (1906), The Death-Tales of the Ulster Heroes, Dublin Institute for Advances Studies.
  • A H Leahy, Heroic Romances of Ireland (1905-1906), [1].

Ligazóns externas