Henrique II de Castela

Henrique II de Castela
	Rei de Castela
	Henrique II na táboa Virgen de Tobed (c. 1360), de Jaume Serra
	Rei de Castela
	1366-1367
Predecesor	Pedro I
Sucesor	Pedro I
	1367-1379
Predecesor	Pedro I
Sucesor	Xoán I
Nacemento	13 de xaneiro de 1333 o 1334; Sevilla, Castela
Falecemento	29 de maio de 1379 (44 - 46 anos); Santo Domingo de la Calzada, Castela
Sepultura	Catedral de Toledo
Consorte	Xoana Manuel
Descendencia	Véxase Descendencia
Casa real	Casa de Trastámara
Proxenitores	Afonso XI de Castela; Leonor de Guzmán
Na rede
	v; c; e;

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Henrique II.

Henrique II de Castela, o Fratricida ou o das Mercés, nado en Sevilla o 13 de xaneiro de 1334 e finado en Santo Domingo de la Calzada o 29 de maio de 1379, foi rei de Castela, fillo ilexítimo de Afonso XI de Castela e Leonor de Guzmán e polo tanto medio irmán de Pedro I de Castela.

Biografía

Nado en Sevilla, foi o cuarto dos dez fillos e fillas extramatrimoniais de Afonso XI de Castela e de Leonor Núñez de Guzmán Ponce de León (tataraneta do rei Afonso VIII de León). Por orde de seu pai, foi criado e educado polo preceptor real Rodrigo Álvarez Asturias, conde de Trastámara (parente do propio monarca), quen en 1345 cedeu a titularidade do condado de Trastámara (de Trans Támaris, "Alén do Tambre", en Galiza) a Henrique, como herdeiro legal seu. Con este título inaugurou a dinastía de Trastámara no trono de Castela e León en 1369.

Os alcumes de o Magnífico e o das Mercés (en castelán, el de las Mercedes) débense á largueza con que dispensaba títulos e favores para apoiar as súas pretensións, especialmente en troco polas axudas recibidas para ascender ao trono. Conseguiuno matando o seu medio irmán, o rei Pedro I, o que tamén lle valeu a nomeada de o Fratricida.

Asasinada súa mai Leonor de Guzmán por orde da raíña María de Portugal (en 1350), arrepúxose contra o medio irmán no trono, apoiándose no aliado Pedro IV de Aragón. Para algúns autores, a morte da mai e o asasinato do seu xemelgo Fradrique a mans do seu medio irmán Pedro, fixéronlle decidirse polo camiño do crime, receando pola súa vida.

Fuxiu en 1356 para Francia, cando Pedro subiu ao trono. Recibiu axuda en 1365 do rei Carlos V de Francia, quen mandou a Bertrand du Guesclin levar a Castela as Grandes Compagnies para combater a Pedro e o seu aliado inglés, Eduardo de Woodstock, príncipe de Gales, coñecido como o Príncipe Negro. Vencido o 3 de abril de 1367 en Nájera polo Príncipe Negro, e apresado Du Guesclin, Henrique fuxiu de novo para Francia.

Unha vez liberado Bertrand du Guesclin, as forzas pedristas e henriquistas enfróntanse de novo en Montiel o 14 de marzo de 1369. Desta volta a vitoria foi para o Trastámara e os mercenarios de Du Guesclin. Pedro quedou recluído no castelo da Estrela, asediado polo exército de Henrique. Finxindo que o axudaba a escapar, Du Guesclin conduciuno a xunta de Henrique, que o asasinou o 23 de marzo de 1369.

Henrique II reinou dez anos apoiado por Francia na súa guerra contra as fillas de Pedro, alcumadas de bastardas. Asegurou o trono ao vencer a Fernando I de Portugal e Xoán de Gante, Duque de Lancaster, pretendentes da coroa castelá, e ao se aliar fielmente a Carlos V. En 1372 a súa frota cooperou por dúas veces para tomar dos ingleses o porto de La Rochelle.

O asasinato de Pedro, puxo o punto final no conflito que había moito que opuña os dous irmáns na loita polo poder. Este acontecemento traería graves consecuencias, xa que gran parte das cidades apoiaban o reinado de Pedro. Henrique parte para a Guerra dos Cen Anos, pasando a maioría do seu reinado combatendo as pretensións de Xoán de Gante, fillo de Eduardo III de Inglaterra, que reclamaba o trono por dereito da súa segunda esposa, filla de Pedro.

Henrique II foi o primeiro nobre en utilizar o anti-semitismo como unha ferramenta política en España, o que conduciu á extinción da convivencia, e a un período de tumultos e conflitos, e pode considerarse como precedente á persecución dos xudeus pola Inquisición Española, iniciada cen anos despois.

Casamento e descendencia

Casou en 1350 con Xoana Manuel de Peñafiel ou de Castela (1333-1381 Salamanca), señora de Lara e Biscaia, señora de Peñafiel, de Escalona, de Villenaet; filla de Branca ou María de la Cerda (1311-1347) (filla do Infante Fernando de la Cerda, en 1328 casado con Xoana de Lara) e de Juan Manuel de Castela, señor de Villena, Peñafiel e Escalona, o Escritor, neto de Fernando III de Castela. Dela tivo dous fillos.

Máis tarde casou en segundas nupcias con Elvira Íñiguez de la Vega, coa que tivo fillos co apelido «Henríquez de Noroña».

Xoán I de Castela (24 de agosto de 1358- outubro de 1390)
Bastardo, Afonso, conde de Xixón e Noroña chamado Afonso Henriquez, fillo de Elvira Iñiguez de la Vega: naceu en 1355 e morreu despois de 1395. Casado en Burgos en 1373 con Isabel (1364-1395), filla bastarda de Fernando I de Portugal. Esta alianza consta dun dos artigos de paz que os dous reis celebraron. Con descendencia, inclusive os marqueses de Anxexa en Portugal.
Pedro de Noroña, morto en 20 de agosto de 1452, arcebispo de Lisboa, que tivo fillos bastardos dunha Branca Perestrelo, muller de nobre condición.
Tamén bastarda, tida de Elvira Iñiguez de la Vega: Infanta Leonor de Castela (1363-5 de marzo de 1415 Olite, sepultada en Pamplona). Raíña de Navarra, pois casou en Soria o 27 de maio de 1375 con Carlos de Ebreux (1350-1425), rei de Navarra dende 1387como Carlos III de Navarra, o Nobre, fillo de Carlos II e de Xoana de Francia. En 1387, pouco antes de el subir ao trono, Leonor fuxiu para Castela, ligándose a rebeldes. Cercada no seu castelo de Roa, foi aprisionada polo sobriño Henrique III de Castela, o doente, que a devolveu ao marido en 1395. Tiveron unha filla que foi Branca de Navarra ou de Ebreux, cuxo 2° marido foi Xoán II de Aragón.
Infanta Xoana de Castela. Tivo o seu casamento tratado, por volta de 1378, con Pedro de Aragón, morto en 1385, marqués de Villena.
de Elvira, Infanta Constanza de Castela, señora de Alba de Tormes. Casada en Valencia en 1379 co Infante Xoán de Portugal (morto en 1397) Marqués de Villena, Duque de Valencia.
de Xoana de Cifuentes: Infanta Xoana de Castela, casada en 1376 co Infante Dinis de Portugal (morto en 1397).
de Beatriz Ponce de León: Federico de Castela, morto en 1394, en Almodóvar del Río. Duque de Benavente. Casou con Leonor de Albuquerque. Pais de Leonor de Castela (1392-1470 en Calabazanos), casada en 1408 con Pedro Manrique de Lara, señor de Amusco.
de Beatriz Ponce de León: Henrique de Castela (1378-1404), duque de Medina Sidonia.
de Beatriz Ponce de León: Beatriz de Castela e Ponce de León (morto en 1409 en Sevilla) señora de Niebla. Casou en 1371 con Juan Alfonso de Guzmán (morto en 1396), señor de Medina Sidonia e Sanlúcar, Conde de Niebla, descendente directo de Guzmán el Bueno. Henrique II deulle por dote o condado de Niebla. Os Pérez de Guzmán incorporaron así ao seu escudo os Castelos e os Leóns da Casa Real de Castela, dela descendentes por Beatriz, filla e neta de reis. En 1445 Xoán II deu o título de duque de Medina Sidonia ao 3º conde de Niebla, Juan Alonso de Guzmán y Figueroa, quen arrequeceu as súas armas coa Coroa Ducal.
de Beatriz Fernández: Fernando de Castela (1365-1438), señor de Puenas e Alcazovas, casado con Leonor Sarmiento.
de Beatriz Fernández, María de Castela, señora de Vilafranca, casada con Diego Hurtado de Mendoza.
de Leonor Álvarez (morta en 1369), Leonor de Castela, nada en Guadalaxara en 1375).
de mai descoñecida: Pedro de Castela (morto en 1366 en Segovia).
de mai descoñecida: Isabel de Castela, morta en 1404 en Almagro). Casada con Gonzalo de Guzmán.
de mai descoñecida, Isabel de Castela, freira.

Notas

↑ A titulación completa era: Rei de Castela, de Toledo, de León, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Xaén, do Algarve, de Alxeciras e Señor de Molina

Véxase tamén

Predecesor: Pedro I	Rei de Castela e de León 1366-1367	Sucesor: Pedro I

Predecesor: Pedro I	Rei de Castela e de León 1369-1379	Sucesor: Xoán I
Predecesor: Fernando I de Portugal	Rei de Galiza 1371-1379	Sucesor: Xoán I

[1] A titulación completa era: Rei de Castela, de Toledo, de León, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Xaén, do Algarve, de Alxeciras e Señor de Molina

[a]