Monumento aos heroes de Ponte Sampaio


Monumento aos heroes de Ponte Sampaio
O monumento na praza de España
Presentación
LocalizaciónPontevedra
DirecciónPraza da España
Estruturapedra e bronce
EstiloEscultura conmemorativa
TipoGrupo escultórico
Construción
Inicio9 de febreiro de 1909
Data da construción1911
Remate27 de agosto de 1911
Dimensións
Altura8 m
Equipo
EscultorJulio González Pola

O Monumento aos Heroes de Ponte Sampaio é un conxunto escultórico conmemorativo creado polo escultor Julio González Pola, situado en Pontevedra.[1]

Atópase nos xardíns da praza de España e foi inaugurado o 27 de agosto de 1911. O monumento conmemora o valor do pobo pontevedrés liderado polo oficial Pablo Morillo e o seu triunfo sobre as tropas napoleónicas do mariscal Michel Ney, liberando a Pontevedra da ocupación do exército francés os días 7 e 8 de xuño de 1809.[2]

Historia

O parlamentario galego Eduardo Vincenti Reguera e o Centro Galego de Madrid foron os principais artífices da creación do monumento.[3] O 9 de febreiro de 1909, o Concello de Pontevedra acordou conceder unha subvención de 500 pesetas e, posteriormente, autorizou a achega da pedra de granito que soporta as figuras. Esta iniciativa foi apoiada tamén por Javier Puig Llamas, alcalde de Pontevedra nese momento, e Eugenio Montero Ríos, presidente do Senado. Todas estas autoridades pronunciaron discursos na inauguración do monumento o 27 de agosto de 1911.[4]

O goberno do rei Afonso XIII, que doou o bronce necesario para a escultura, concedeu tamén unha medalla conmemorativa da batalla de Ponte Sampaio. A contribución de moitos particulares ao financiamento do monumento tamén quedou testemuñada.[5]

A estatua estaba rodeada por unha fonte monumental construída en 1983, que foi desmontada en 2009 para devolver ao monumento e os seus arredores o seu deseño espacial orixinal.[6][7]

Descrición

Este grupo escultórico pertence ao movemento de escultura conmemorativa española de principios do século XX.

O conxunto ten oito metros de altura. Consta de varias figuras de bronce sobre un pedestal de granito que representan a un grupo de campesiños, soldados e estudantes encabezados polo oficial Pablo Morillo, sostendo unha bandeira nos momentos finais da batalla.[8]

Na parte central do monumento, unha figura feminina (que representa a Galicia e á patria) apoia a súa man nun escudo coas armas de España e estende o seu brazo para convidar ó combate. Na parte superior, a figura do oficial Pablo Morillo anima a loitar coa espada. Xunto a el hai un campesiño, un estudante, un soldado e outro combatente ferido que representan a resistencia do pobo contra o invasor. Detrás deles está a bandeira e xunto a ela un canón.[9]

Nas esquinas da parte inferior do monumento atópanse os catro escudos das provincias galegas. A construción central de granito simboliza un dos piares da ponte de Ponte Sampaio, onde tivo lugar a maior parte da batalla e que foi destruída tras a mesma.[10]

No reverso, o corpo central de granito leva a seguinte inscrición en letras de bronce :

LOS HÉROES DE PUENTESAMPAYO ACAUDILLADOS POR MORILLO

E debaixo :

PRIMER CENTENARIO 1909

No lado dereito hai outra inscrición tallada na pedra que di:

JULIO G POLA – ESCULTOR

Na esquina esquerda do conxunto, figura a seguinte inscrición:

ERIGIDO POR SUSCRIPCIÓN POPULAR
A INICIATIVA DEL CENTRO GALLEGO DE MADRID
PRESIDIDO POR EL EXCMO. S. D. EDUARDO VICENTI Y REGUERA
Y SIENDO ALCALDE DE PONTEVEDRA D. JAVIER PUIG LLAMAS
Y GOBERNADOR DE LA PROVINCIA D. JOSÉ BOENTE SEQUEIROS

Relevancia

O catedrático de historia da arte da Universidade Complutense de Madrid Francisco José Portela Sandoval considerouno un dos monumentos máis logrados da época pola súa composición e reprodución fiel do acontecemento que pretende inmortalizar.[11]

Galería

Notas

  1. ↑ "La Guerra de la Independencia calle a calle en Pontevedra". Diario de Pontevedra (en castelán). 3 de decembro de 2017. 
  2. ↑ "La batalla del puente Sampayo, cuando España aplastó a Napoleón en Galicia". ABC (en castelán). 3 de xuño de 2014. 
  3. ↑ "La Guerra de la Independencia calle a calle en Pontevedra". Diario de Pontevedra (en castelán). 3 de decembro de 2017. 
  4. ↑ "El eterno monumento a los 'Héroes de Pontesampaio'". Diario de Pontevedra (en castelán). 2 de outubro de 2022. 
  5. ↑ "El monumento a los héroes de Ponte Sampaio, un símbolo centenario". La Voz de Galicia (en castelán). 9 de xuño de 2009. 
  6. ↑ "La fuente luminosa de la Alameda ya es historia". La Voz de Galicia (en castelán). 29 de xuño de 2010. 
  7. ↑ "Inauguración de la fuente luminosa de la Alameda". La Voz de Galicia (en castelán). 4 de abril de 2018. 
  8. ↑ "El monumento dedicado a los héroes de Ponte Sampaio cumple cien años". Diario de Pontevedra (en castelán). 24 de agosto 2011. 
  9. ↑ "El monumento dedicado a los héroes de Ponte Sampaio cumple cien años". Diario de Pontevedra (en castelán). 24 de agosto 2011. 
  10. ↑ "La batalla del puente Sampayo, cuando España aplastó a Napoleón en Galicia". ABC (en castelán). 3 de xuño de 2014. 
  11. ↑ Julio González Pola y la escultura conmemorativa española en los albores del siglo XX. p. 267-279. 

Véxase tamén

Bibliografía

  • Gallego Esperanza, Mª de las Mercedes (1996). La Escultura Pública en Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 9788488363350. 
  • Portela Sandoval, José (1985). "Julio González Pola y la escultura conmemorativa española en los albores del siglo XX". Boletín del Museo de Pontevedra (Museo de Pontevedra). ISSN 0210-7791. 
  • Taboada, Roberto; Hermida, Arturo (2009). O monumento ós héroes de Pontesampaio e o seu contorno. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. ISBN 978-84-8457-330-2. 

Outros artigos

Ligazóns externas