Pobo tártaro

Pobo tártaro
Dona tártara, s. XVIII
Poboación
Poboación total: 6 755 000 [1]
Rexións principais:
Rusia	5 310 649 (2010)[2]
Kirguizistán	28 656 (2012)[3]
Casaquistán	203 371 (2012)[4]
Ucraína	73 304 [5]
Turquía	n/d
Finlandia	n/d
Estonia	2 582 [6]
Polonia	447 [7]
Belarús	10 146 [8]
Acerbaixán	25 900 [9]
Bulgaria	40000
Romanía	23 935 [10]
Canadá	2 300 [11]
China	4 890 [12]
Taxiquistán	18 939 (2000)[13]
Letonia	3 235
Uzbekistán	275 400
Aspectos culturais
Lingua	tártaro, ruso e outras linguas na diáspora
Relixión	Islam predominantemente sunnitas, con minorías cristiás
Grupos relacionados	Outros pobos turcos

Os tártaros^[14] (en tártaro Татарлар Tatarlar) é un nome colectivo que se aplica aos pobos turcos da Europa Oriental e Siberia. O nome deriva de Ta-ta ou Dada, unha tribo de orixe mongol que habitaban no noroeste da actual Mongolia no século V.

Utilizose por primeira vez para describir aos pobos que dominaron partes de Asia e Europa baixo o liderado mongol no século XIII. Estendeuse o uso despois para incluír a case calquera invasor nómade de orixe asiática, tanto de Mongolia como do occidente de Asia.

Antes da década de 1920, os rusos utilizaban a palabra Tatar para designar a numerosos pobos, desde os turcos azeríes ás tribos de Siberia. Na actualidade, a maior parte dos tártaros viven no centro e o sur de Rusia (a maioría en Tatarstán).

A finais do século XX supoñían máis de 10 millóns de individuos. Unha boa parte dos tártaros son musulmáns sunníes pero tamén hai tártaros cristiáns ortodoxos.

O dominio ruso supuxo —en boa parte— a súa asimilación e rusificación.

Un paso importante para restablecer o réxime estatal do polo tártaro foi a proclamación da autonomía en 1920. O 30 de agosto de 1990 foi aprobada a Declaración da soberanía estatal da República de Tatarstán.

O nome de tártaros, dado aos invasores, estendeuse posteriormente para ser aplicado a outros membros da mesma póla turca en Rusia, incluso até o punto de que a maioría dos habitantes da meseta de Asia quedou definida baixo o nome xenérico de Tartaria. Este nome case desapareceu da literatura xeográfica, pero permanece o nome de tártaros no sentido limitado ao que se aludiu máis arriba.

Os actuais habitantes tártaros de Eurasia forman tres grandes grupos:

• Os Tártaros de Crimea, en Crimea, Ucraína, Bulgaria, Rusia, Lituania, Polonia, Romanía Turquía e Norteamérica.
• Os Tártaros do Cáucaso.
• Os Tártaros de Siberia.

Debido á magnitude das migracións e mesturas entre diferentes pobos e á laxa utilización do adxectivo "tártaro", na actualidader cóntanse como tártaros xentes que van desde o aspecto mongoloide nun extremo até o caucasoide no outro.

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

• Lingua tártara
• Tatarstán
• Tartaria
• Tártaros de Crimea
• Tártaros de Kazán
• Tártaros de Lipka
• Tártaros da China
• Tártaros do Volga

Ligazóns externas

• Tatars in Congress Library (1989) (en inglés)
• The Origins of the Volga Tatars (en inglés)
• H. B. Paksoy: Crimean Tatars (en inglés)
• Tatar.Net (en inglés)
• Anais de Waverley (Annales Monasterii Waverleia).
  • Fragmento do ano 1239 que reproduce unha mensaxe sobre os tártaros que mandóu un bispo de Hungría ao de París: texto bilingüe latín - francés, con anotaciónes neste último idioma, no sitio de Philippe Remacle (1944 - 2011).

Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.